Blinden en slechtzienden moeten ook aan yoga kunnen doen, vinden onderzoekers van de Universiteit van Washington. Daarom ontwikkelden zij Eyes-Free Yoga, een softwareprogramma dat gebruik maakt van spraakherkenning en Microsoft Kinect: het infraroodsysteem achter onder andere de Xbox 360.
Niet makkelijk, een yogaklasje bijwonen als je blind of slechtziend bent. Je kan de instructeur natuurlijk voor geen meter volgen, áls hij je al toelaat in zijn les. Thuis een dvd opzetten kan helpen om alvast bekend te worden met alle poses, maar ook bij deze programma’s moet je de houding van de virtuele instructeur alsnog goed bestuderen om zelf grip te krijgen op de warrior of de stoel.
Virtuele yoga-instructeur
Deze mensen moeten ook kunnen stretchen als ze daar zin in hebben, vonden Kyle Rector en haar technische collega’s van de Universiteit van Washington. Daarom ontwikkelden zij Eyes-Free Yoga, een softwareprogramma dat gebruik maakt van Microsoft Kinect. Dit is het systeem achter onder andere de Xbox 360, dat met een infraroodbron de omgeving – in dit geval de yoga-beoefenaar – aan de hand van een puntenpatroon aftast, en deze informatie doorgeeft aan een infrarood camera.
Zo kan deze camera diepte en beweging van je skeletstructuur inschatten. En omdat er ook spraakherkenning in zit, kan het programma gesproken instructies opvolgen en gesproken feedback geven. In het geval van Eyes-Free Yoga in de vorm van een yoga-instructeur.
De techniek achter elke houding
Voor het ontwikkelen van Eyes-Free Yoga vroeg Rector vier professionele yogainstructeurs – van wie één met blinden en slechtzienden werkte – naar de zes meest heilzame poses. Ook wilde ze weten wat de belangrijke technieken zijn om de juiste houdingen aan te nemen, en de meest gemaakte fouten bij elke pose.
Op basis van deze tips programmeerde Rector een virtuele yoga-instructeur. Deze kan horen wat je wil gaan doen – je hoeft dus geen afstandsbediening te gebruiken om dit aan te geven, en instructies geven over de houding die je wil aannemen. Indien nodig geeft de instructeur ook nog aanwijzingen om deze pose op de juiste manier te verbeteren.
Deze aanwijzingen berekent het programma aan de hand van twintig herkenningspunten van het lichaam, die bij elke yogahouding een specifieke hoek ten opzichte van elkaar moeten maken. Daarbij is het vooral belangrijk dat de kern van het lichaam overeen komt met het computermodel, omdat die het meest gevoelig is voor blessures. Met andere woorden: hoe je je rug of bekken buigt, is dus – net als in een ‘echte’ yogales – belangrijker dan de stand van je voeten of handen.
Gerichte aanwijzingen
Vervolgens testten zestien blinde en zeer slechtziende proefpersonen of de virtuele instructeur hen iets kon leren. Rector wilde vanalles weten: was het spel toegankelijk, creëert het de ontspannende yoga-ervaring, stimuleert het zelfvertrouwen, word je als beoefenaar geactiveerd om nieuwe dingen te proberen en om jezelf in het zweet te stretchen? En ook niet onbelangrijk: is het niet te ingewikkeld?
De deelnemers vonden het fijn dat de ‘yoga-instructeur’ heel duidelijke aanwijzingen gaf om bijvoorbeeld de warrior II aan te nemen: ‘Ga staan, en spreid je armen horizontaal naar de zijkant. Maak net zo lang zijwaartse stapjes met je voeten tot je hielen onder je handen staan.’ Daarnaast was hij bemoedigend: wanneer een houding precies goed werd aangenomen, kreeg de yogabeoefenaar een compliment.
Ook werd de moeilijkheidsgraad langzaam opgebouwd, geheel aan de hand van de vaardigheden van de deelnemer. Bij elke houding werd gevraagd naar de mogelijke risico’s: ‘heb je rug- of kniepijn?’ Als de deelnemer ‘ja’ antwoordde, gaf het spel gerichte aanwijzingen om deze te verhelpen. Ook konden de yogi zelf kiezen of ze zichzelf wilden uitputten. Elke oefening kon namelijk één, twee of drie keer achter elkaar worden uitgevoerd.
Lage drempel
Alle deelnemers waren enthousiast, en zouden het spel aanbevelen aan anderen blinden of slechtzienden. Eindelijk hadden ze het gevoel ook iets te snappen van yoga, en elf van hen hadden deze basiskennis zo snel onder de knie dat ze zelfs naar ‘echte’ groepslessen durfden te gaan. Wel was het soms nog iets te ingewikkeld: slechts één deelnemer kon het opbrengen om lastige houdingen zoals de warrior II meer dan één keer te beoefenen.
Bij het verder ontwikkelen van Eye-Free Yoga moeten we dus zorgen dat die drempel wordt verlaagd, zegt Rector. Maar als de techniek er eenmaal inzit, voorspelt de Amerikaanse, kunnen ook slechtzienden en blinden op elk tijdstip van de dag, en in elke omgeving, zichzelf in balans brengen met een yoga-oefening.
En waarom zou Eyes-Free Yoga niet interessant zijn voor yogi wiens ogen wel optimaal functioneren? Niet verkeerd toch, blessures voorkomen door zo nu en dan je techniek op te frissen?