Sinds de oprichting van het eerste crowdfundingsplatform voor wetenschappers vorig jaar zijn ook steeds meer Nederlandse wetenschappers in de ban geraakt van de mogelijkheid hun projecten te laten sponsoren door gewone burgers. Welke gecrowdfunde onderzoeksprojecten zijn er inmiddels en hoe kunnen de resultaten daarvan jouw leven beïnvloeden?
We want RoboCop!
Een van de bekendste voorbeelden van succesvolle crowdfunding – het (online) werven van fondsen van particulieren en andere non-overheidspartijen – wordt momenteel in Detroit vervaardigd uit brons. Dankzij de campagne Detroit Needs A Statue of RoboCop!, opgezet door kunstenaars John Leanord en Jeffrey Paffendor via onder meer via het Amerikaanse crowdfundingsplatform KickStart, werd er binnen een week $67,000 ingezameld om een bronzen standbeeld van Paul Verhoevens actieheld RoboCop te maken.
Danzij crowdfunding krijgt Robocop z’n eigen standbeeld in Detroit, dat hoogstwaarschijnlijk in de zomer van 2014 af zal zijn.
wikimediacommonsEn zo zijn er nog tal van andere ludieke of grappige projecten die gesponsord zijn door burgers of burgerverbanden.
Maar veel vaker wordt crowdfunding ingezet om projecten te sponsoren die (van het begin af aan) serieus van toon zijn. Van kunstprojecten tot liefdadigheidsdoelen. Ook wetenschappers ontdekken steeds vaker de ‘power van crowdfunding’. Inclusief in Nederland, waar sinds de lancering van Flintwave.com ook Nederlandse wetenschappers een website hebben om hun projecten te adverteren voor een breder publiek om zo crowdfunding te verkrijgen.
Crowdfunding voor wetenschap
Dat leverde al de nodige interessante projecten op, die – als ze door kunnen gaan dankzij voldoende sponsoring – een behoorlijke impact op de maatschappij zouden kunnen hebben.
Neem een van de eerste projecten op Flintwave.com dat betrekking had op onderzoek naar de oorzaken van erfelijke hartspierziekte iDCM. Cardioloog Folkert Asselbergs, verbonden aan het UMC Utrecht en het Hubrecht Instituut, hoopt met crowdfunding in elk geval een deel van het onderzoek financieren.
Tumoren kun je horen!
En wat te denken van Wiendelt Steenbergens project? De Twentse professor meldde eerder dit jaar het project Tumoren kun je horen aan, om zo meer geld te werven voor zijn onderzoek om borstkankertumoren op te sporen door middel van laserlicht en foto-akoestiek, in plaats van mammografie (de röntgenmethode die nu wordt gebruikt om te screenen op borstkanker).
Het ‘Tumoren kun je horen’ projectteam. In dit filmpje leggen twee medewerkers het project verder uit.
wikimediacommons“De onderzoeksresultaten waren erg veelbelovend, maar toen die kwamen binnendruppelen was het onderzoeksgeldpotje op. Toen zijn we gaan denken aan crowdfunding. Vroege en nauwgezette detectie van borstkankertumoren is immers hard nodig, omdat de ziekte nog altijd heel veel slachtoffers maakt. Ook ervaren veel vrouwen de huidige borstkankeropspoormethodes als pijnlijk, omdat daarbij de borst samengedrukt moet worden; onze methode is pijnvrij,” zo verklaart hij zijn missie.
Dat het onderzoek in een behoefte voorziet is inmiddels wel duidelijk. Het Steenbergen team is inmiddels een van de drie overgebleven kandidaten voor de Academische Jaarprijs van € 100.000 die op 23 oktober wordt uitgereikt en, gelinieerd hieraan, voor de NWQ publieksprijs van € 5000. Ook is het project inmiddels voorgedragen voor de De Herman Wijffels Innovatieprijs.
Een effect dat Flintwave oprichter David van Hartskamp wel vaker ziet. “De crowdfunding is vaak maar een steentje in een groter geheel. Wetenschappers die een crowdfundproject zijn gestart, vinden daarna vaak nieuwe samenwerkingspartners, sponsoren, subsidies en media-aandacht.”
Nieuw paar oren nodig? Op naar de 3D printer!
Ook Ernst Jan Bos van het VU Medisch Centrum is op zoek naar crowdfunding om door middel van nieuwe techniek de medische wetenschap een boost te geven. Zijn droom? De snel opkomende 3D printing technologie inzetten voor het printen van individuele oren uit een geschikte vloeistof, om zo huistransplantaties na bijvoorbeeld gezichtsverbrandingen te vergemakkelijken.
https://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=BfNSifRQWf8
Ernst Jan Bos over het printen van nieuwe oren
Maar er zijn ook genoeg niet-medische onderzoeken te vinden die succesvol crowdfunding wisten te verwerven, dankzij Flintwave.com en andere kanalen.
1001 vrouwen
Een goed voorbeeld was het project 1001 vrouwen. Onder redactie van Elk Kloek portretteerden ruim 300 auteurs 1001 opmerkelijke, beruchte of anderszins spraakmakende vrouwen uit de vaderlandse geschiedenis, waarvan het merendeel nog nooit in de geschiedenisboeken was terechtgekomen. Dit omdat de geschiedschrijving zich lange tijd vooral op mannen richtte.
In ruil voor hun donaties ontvingen donateurs het boek gratis. Dat het boek ook buiten deze kring gewaardeerd werd, blijkt wel uit het feit dat het inmiddels genomineerd is voor de 2013 Libris Geschiedenisprijs 2013, bestemd voor historische boeken die een algemeen publiek aanspreken.
Noordpool
Ook duurzaamheid kan een belangrijke drive zijn. Zo meldde poolonderzoeker Maarten Loonen het project Expeditie NL, Wetenschap op de Noordpool op Flintwave.com aan voor crowdfunding. Zijn doel? Geld werven voor een expeditie naar Edgeøya om daar de invloed van menselijk handelen op het ecosysteem in het poolgebied te onderzoeken.
Maar crowdfunding gaat over veel meer dan donaties alleen.
Science outreach
Behalve dat wetenschappelijke onderzoeksprojecten met een hoge maatschappelijke relevantie die anders wellicht niet tot stand waren gekomen dankzij crowdfunding doorgang kunnen vinden, kan crowdfunding er ook toe leiden dat wetenschappers duidelijker en vaker gaan communiceren met ‘de gewone man.’
Hierdoor is er steeds minder ruimte voor de beruchte ivoren torens en communiceren in jargon, betoogt bioloog en en oprichter van SciFund Challenge Jai Ranganathan in Scientific American.
Delia de Vreeze, Afdelingshoofd Alumnirelaties & Fondsen aan de Universiteit van Wageningen, die onderzoek deed naar de beweegredenen van filantropen om universitair onderzoek te sponsoren, bevestigt deze trend.
“Burgers willen best wat neertellen voor de wetenschap- mits het belang ervan ze duidelijk is, ze willen wel het gevoel hebben dat hun bijdrage er toe doet. De wetenschapper moet dus duidelijk en toegankelijk over zijn project kunnen communiceren,” zo vertelde ze onlangs tijdens de eerste vakconferentie voor wetenschapscommunicatie in Rotterdam.
Bye, bye ‘pure’ wetenschap?
Maar leidt al die nadruk op maatschappelijk belang niet tot een situatie waarbij wetenschappelijke projecten die in de eerste instantie vooral draaien om uitbreiding van kennis en minder om maatschappelijke relevantie automatisch buiten de crowdfundingsboot zullen vallen?
Dat lijkt gelukkig niet per se het geval te hoeven zijn.
Zo ontvangt het Centrum voor Nucleair onderzoek (CERN) in Genève vele miljoenen donaties van particulieren en andere non-overheidspartijen, die enthousiast CERNs zoektocht naar het ontstaan van het heelal door middel van een simulatie van de oerknal sponsoren. Van haar kant, opent CERN de deuren regelmatig voor het publiek en zorgt ook een speciaal publiekscentrum ervoor dat de wereld op de hoogte blijft van wat er allemaal gebeurt in de deeltjesversnellers in haar ondergrondse tunnels.
Het GRID onderdeel van het tunnelsysteem van CERN.
Maximilien Brice / Claudia Marcelloni voor CERNFriends with benefits
Het publiek hoeft overigens niet de enige te zijn die kan profiteren van een intensievere communicatie tussen wetenschapper en publiek. “Ik was positief verrast over hoeveel academische voordelen het kan hebben om veel in contact te zijn met niet-wetenschappers,” vertelde Mark Dingemanse, verbonden aan het Duitse Max Planck Instituut, op de eerste vakconferentie voor wetenschapscommunicatie.
Dingemanse houdt de gewone man op de hoogte van zijn onderzoek naar Afrikaanse talen middels zijn, inmiddels door het NWO gesponsord, webblog The Ideophone “Je krijgt er echt zo veel voor terug. Van betere inzichten omdat leken soms heel andere, scherpe vragen kunnen stellen, omdat ze een ander perspectief op je onderwerp hebben tot indirecte voordelen.” Een voorbeeld van het laatste was in Dingemanse geval een ingezonden commentaar naar een krant, dat “uiteindelijk in het bekende wetenschappelijke tijdschrift Science belandde.”