Naar de content

Warmterecord in 2016 opnieuw gebroken

NASA, public domain

Niet eerder sinds het begin van de metingen was het warmer op aarde dan afgelopen jaar. Dat was een jaar geleden ook het geval, en het jaar daarvoor óók al. De klimaatverandering doet zich gelden, en El Niño deed daar in 2015 en 2016 nog een schepje bovenop.

Wat iedereen al dacht is deze week officieel bevestigd: 2016 was het warmste jaar ooit op aarde gemeten. De hoge concentratie broeikasgassen in de atmosfeer en het weersverschijnsel El Niño stuwden de temperaturen omhoog. Het was het derde jaar op rij dat het warmterecord werd gebroken: in de ranglijst wordt 2016 direct gevolgd door 2015 en 2014. Dit verklaarden het Goddard Institute for Space Sciences (een onderafdeling van de Nasa) en het Amerikaanse onderzoeksinstituut Noaa (National Oceanic and Atmospheric Administration) deze week, elk op basis van eigen analyses.

Temperatuur op aarde sinds 1880, gemeten door de Nasa.

NASA, public domain

Sinds eind jaren 1880 is de temperatuur met 1,1 graad Celcius toegenomen, zegt de Nasa, die de temperatuur aan het aardoppervlak bijhoudt. Daarmee zijn we over de helft van de maximale temperatuurstijging van twee graden uit internationaal afgesproken klimaatdoelstellingen. Van de warmste zeventien jaren sinds het begin van de metingen vielen er zestien in de 21e eeuw.

Waarom is het zo warm?

De temperaturen van 2015 en 2016 hadden te maken met El Niño, maar waren zonder het broeikaseffect waarschijnlijk niet opgetreden, vertelde klimaatdeskundige Geert Jan van Oldenborgh van het KNMI ons eerder dit jaar.

El Niño en de mens

De omhooggaande trend van de temperatuur is een gevolg van de uitstoot van broeikasgassen door de mens. In 2015 en 2016 kwam hier de invloed van El Niño nog eens bovenop. El Niño is een samenspel van wind en oceaanstroming, waardoor eens in de vijf tot tien jaar warm water uit de diepzee omhoog komt en het klimaat in de omgeving beïnvloedt.

Hoe de stijging van de temperatuur over de aarde verdeeld was. De koude vlek in de Atlantische Oceaan is een gevolg van waterstromingspatronen.

NOAA, public domain

Ondertussen op de polen

Intussen vestigde de ijsbedekking van de poolzeeën deze maand een laagterecord. Sinds men het oppervlak van het zee-ijs bijhoudt is het niet eerder zo klein geweest. Met name op de noordpool ligt minder ijs dan anders – namelijk bijna een miljoen vierkante kilometer (ruim zeven procent) minder dan gemiddeld. De opwarming in de regio is dan ook bovengemiddeld hoog.

Zee-ijsbedekking noordpool.

NSIDC, publieke domein

Zee-ijsbedekking rond de zuidpool.

NSIDC, publieke domein

Ook aan de andere kant van de aarde nam de hoeveelheid ijs af. Dat is ongebruikelijk. Tot 2015 groeide de hoeveelheid zee-ijs bij Antarctica juist aan. Een goede verklaring is nog niet gevonden, schrijft het NSIDC (National Snow and Ice Data Centre) van de Verenigde Staten op zijn website. De temperatuur van zowel de lucht als het oceaanwater wijken niet veel af van de gebruikelijke waarden.

Bronnen
ReactiesReageer