Naar de content

Verkeerd beeld in de spiegel

5 vragen over Body Dysmorphic Disorder

Ismael Sánchez, via Pexels.com

Wat als je reflectie niet lijkt op hoe je je voelt? Als je zeker weet dat er iets mis is met je uiterlijk en je alleen daar nog aan kan denken? NEMO Kennislink sprak met Rosmery-Ann Boegeholz Castillo, die onderzoek deed naar Body Dismorphic Disorder en de rol van sociale media. 

1 augustus 2025

Van kijken naar een schermpje naar piekeren voor de spiegel. Je vindt dat plekje op je wang maar niets, of je wenste dat je haar lichter was. Iets willen veranderen aan je lijf is niet zo gek, maar als het je normale functioneren verstoort, is er meer aan de hand. Body Dysmorphic Disorder (BDD) is een stoornis in de lichaamsbeleving die steeds vaker voorkomt.

Bij BDD ben je ervan overtuigd dat er iets mis met je uiterlijk, en je houdt je er extreem mee bezig. Hoe verhouden sociale media en het internet zich hiertoe? NEMO Kennislink bespreekt het met Rosmery-Ann Boegeholz Castillo. Zij deed onderzoek aan de Rijksuniversiteit Groningen naar de reacties van vrouwelijke studenten op beauty-influencers op Instagram.

Waarom is het belangrijk om deze stoornis te onderzoeken?

“Zorgen over je uiterlijk bestaan al heel lang, maar sociale media en het internet spelen een grote rol in het vormen en mogelijk versterken van BDD in onze huidige samenleving. Dit komt doordat jongeren op vroege leeftijd al worden blootgesteld aan onrealistische afbeeldingen en vergelijkingen op sociale media. Daarnaast is er makkelijk toegang tot (mis)informatie op het internet over cosmetische procedures en middelen. Juist jongeren zijn vatbaar voor dit soort perfecte beelden, in een levensfase waarin ze uitzoeken wie ze zijn en erbij willen horen.”

Wat is de invloed van sociale media?

“Sociale media kunnen jonge vrouwen op verschillende manieren beïnvloeden. Zo tonen zulke platforms vaak onrealistische schoonheidsidealen, waardoor vrouwen ontevreden kunnen raken over hun uiterlijk en willen voldoen aan onhaalbare normen. Ze vergelijken zichzelf vaak met ‘perfecte’ leeftijdsgenoten of influencers op Instagram. Dit kan zorgen voor een gevoel van onzekerheid en frustratie. Deze druk om aan die schoonheidsnormen te voldoen kan invloed hebben op hoe ze zichzelf zien en gedragen.”

Welke factoren zorgen voor een onrealistisch beeld op sociale media?

“Filters en het aanpassen van foto’s spelen bijvoorbeeld een grote rol in het creëren van een onrealistisch beeld. Deze veranderen direct een afbeelding. Dan is er het zorgvuldig selecteren van content. Hierbij kies je ervoor alleen de ‘beste’ momenten te delen, wat een vertekend beeld oplevert. Ook speelt gesponsorde content een rol, die de grens tussen werkelijkheid en reclame vervaagt. En dan heb je nog algoritmes die voorrang geven aan content die de meeste aandacht aantrekt.”

In hoeverre spelen influencers een rol in het versterken van BDD?

“BDD is een complexe stoornis waarbij veel mensen nog geen diagnose hebben. Dit gaat vaak gepaard met angst, paniekaanvallen, depressie en andere mentale klachten. Influencers dragen eraan bij, zeker bij de nieuwe generaties die zijn opgegroeid met het internet en een gebrek aan mediakennis hebben. Ze geloven alles wat op het internet staat. Influencers kunnen zorgen over het uiterlijk verergeren door onrealistische standaarden en sociale vergelijking te stimuleren. Maar het is te makkelijk om te zeggen dat zij BDD veroorzaken. Ook je persoonlijkheid, je verleden, je omgeving, je sociale media-gebruik allemaal een rol.”

Welke stappen kunnen we zetten om BDD te voorkomen?

“Jongeren leren al hoe ze fysiek een computer moeten gebruiken. Maar ze leren niet nadenken over wat ze tegenkomen en wat wel of niet klopt. Ze geloven alles wat op het internet staat. Er zijn programma’s nodig om kritisch denken te verbeteren onder jongeren. Leer ze foto’s te ontleden, aansporingstechnieken te identificeren, bias te herkennen. En pak het ook breder aan: stimuleer hun kritisch denken over maatschappelijke idealen en de invloed daarvan op het zelfbeeld, zodat ze schoonheidsnormen leren bevragen. Tot slot is het bevorderen van gezonde socialemediagewoontes van belang: leer ze bewust ermee om te gaan, verminder sociale vergelijking en stimuleer positieve online interacties.”