Naar de content

'Uit de hele omgeving krijg je micro-organismen mee'

Ig Nobelprijs voor onderzoek naar bacteriën op bankbiljetten

Sanne Deurloo

Arts-microbioloog Andreas Voss kreeg afgelopen week de Ig Nobelprijs voor zijn onderzoek naar bacteriën op bankbiljetten. NEMO Kennislink sprak hem een dag na de uitreiking. “Ik wil mensen vooral bewust maken dat je vanuit de hele omgeving micro-organismen mee krijgt.”

Andreas Voss, arts-microbioloog aan het Radboudumc en Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis Nijmegen, deed in 2013 onderzoek naar bacteriën op bankbiljetten in verschillende valuta. Hij steriliseerde de biljetten en infecteerde deze vervolgens met E.coli, MRSA en Enterococcen. Na drie, zes en vierentwintig uur keek hij welke van deze bacteriën er nog op de biljetten aanwezig waren. Op de Kroatische kuna waren na drie uur al geen micro-organismen meer te vinden, de Indiase roepie was na zes uur schoon en op de Roemeense lei was een dag later nog steeds MRSA aanwezig.

In een vervolgexperiment testte Voss of bacteriën via bankbiljetten ook van persoon op persoon overgedragen kunnen worden. Hij liet drie mensen een halve minuut lang over geïnfecteerde bankbiljetten wrijven en keek daarna of er E. coli, S. aureus of Enterococcen op hun handen aanwezig waren. Bij de Roemeense lei en de Amerikaanse dollar gingen de bacteriën van het bankbiljet over op de handen van de proefpersonen. Bij de euro gebeurde dit niet. Waarschijnlijk bepalen de gebruikte materialen in het bankbiljet of de bacteriën kunnen overleven en of ze worden overgedragen.

Waarom een onderzoek naar bacteriën op bankbiljetten?

“Er werd destijds al veel onderzoek gedaan naar de relatie tussen de omgeving van de mens en bacterieoverdracht. Ik was vaak op reis en kwam daarbij met verschillende soorten geld in contact. Toen bedacht ik me: geld wordt heel veel gebruikt. Speelt dat geen rol bij de overdracht van bacteriën?”

In sommige gevallen bleek dat zo te zijn. Is er daarna nog vervolgonderzoek geweest?

“Verschillende andere studies hebben gekeken naar bacteriën op bankbiljetten. Maar dan voornamelijk naar welke bacteriën er van nature voorkomen op bankbiljetten en niet naar overdracht. Wat dat betreft was onze studie wel uniek. Na publicatie van de resultaten zijn we ook nog gebeld door een aantal nationale banken, met de vraag of ze iets moesten aanpassen bij het drukken van nieuwe bankbiljetten. Ik heb maar gezegd dat dat niet mijn expertise is.”

Niet alleen bankbiljetten kunnen bacteriën overdragen. Alles wat je in de omgeving aanraakt, bevat bacteriën.

Pixabay, Gerd Altmann via CC0

Hoe groot is de rol van de omgeving bij de overdracht van bacteriën?

“Dat is niet bekend en ik weet ook niet of dat belangrijk is. Ik wil mensen vooral bewust maken dat je vanuit de hele omgeving micro-organismen mee krijgt. Of je elkaar nu een hand geeft, spullen uitwisselt of in de bus een stang vastpakt die net nog door iemand anders vast is gehouden. Bij contact met de slijmvliezen, bijvoorbeeld tijdens het eten of bij het inbrengen van contactlenzen, kan een bacterie uit de omgeving in je lichaam terecht komen. Handen wassen voor zulke risicomomenten is dus verstandig.”

Want anders word je ziek?

“Nee, het is niet direct een medisch probleem. We komen de hele dag in aanraking met micro-organismen. Daar kan de afweer van een gezond mens goed mee omgaan. Bij contact met patiënten is desinfectie wel van groot belang. Voor mensen in de zorg is dit een ‘reminder’, dat ook contact met de omgeving tot besmette handen leidt.”

Bron:

Habip Gedik e.a. Money and transmission of bacteria Antimicrobial Resistance and Infection Control, 2013, doi:10.1186/2047-2994-2-22

ReactiesReageer