Naar de content

TU Delft maakte starthek voor Olympische snowboardcrosser Berghuis

Een groep mensen snowboardt een helling af.
Een groep mensen snowboardt een helling af.
Wikimedia Commons

Om extra snel te leren starten tijdens de Olympische Winterspelen maakten onderzoekers van de TU Delft een mobiel starthek voor de Nederlandse snowboardster Bell Berghuis. Zij doet een gooi naar een medaille bij de spectaculaire snowboardcross.

De zenuwen gieren door hun keel als de snowboardsters straks in de sneeuw voor hun starthekje staan. Met z’n zessen in een rij, klaar voor de start. Wie het eerste weg is, heeft een zeer groot voordeel. Geen snowboardsters die in de weg rijden tijdens de eerste bocht en de mogelijkheid om de ideale lijn te bepalen. Alles draait er dus om zo snel mogelijk weg te zijn als het poortje open gaat bij de spectaculaire snowboardcross, waarbij de snowboarders het in een heuvelachtig en bochtig parcours tegen elkaar opnemen.

Een groep mensen snowboardt een helling af.

Bij boardercross nemen snowboarders het tegen elkaar op, zoals bij deze wedstrijd in Bad Gastein (Oostenrijk).

Wikimedia Commons

Dat weet ook Bell Berghuis, een van de Nederlandse deelneemsters in Sotsji. “Haar start kon beter, daarom nam zij met de bondscoach contact met mij op”, zegt werktuigbouwkunde en industrieel ontwerper Sander Minnoye van de TU Delft en ontwerpbureau DIDID. Ze vroegen hem om een starthek na te bouwen, zodat Bell en de andere snowboarders hun start konden oefenen. “Ik hoefde er niet lang over na te denken. Ik snowboard zelf veel en heb ook weleens mee gedaan aan een boardercross, zoals snowboardcross ook wel wordt genoemd. Door mijn achtergrond en ervaring als onderzoeker en snowboarder werkte ik graag mee.” Minnoye maakte het hek met onderzoekers Thom van Beek en Jodi Kooijman van de TU Delft, die ook samenwerken bij het ontwerpbureau Fietsenmakers. Zij werkten samen met sportinnovatie organisatie InnoSportNL en de Nederlandse skivereniging NSKiV.

Afstandsbediening

Het starthekje bestaat uit zes poortjes, die allemaal tegelijk naar voren klappen bij de start. Wanneer ze precies omgaan is giswerk. Eerst klinkt een waarschuwing en ergens binnen vijf seconden klapt het hek naar beneden en zijn de snowboarders vertrokken. Aan beide zijkanten van het poortje hebben ze een handvat om zich snel af te zetten.

“Tot vorig jaar werkte alles mechanisch, maar nu gaat de start bij officiële wedstrijden ook elektronisch. Het klaphek wordt elektronisch aangestuurd en daarna mechanisch weggeduwd”, legt Minnoye uit.

Normaal gesproken bedient de starter de hekjes door op een knopje te drukken. Dit is vergelijkbaar met het afschieten van een startpistool bij het schaatsen. Maar er was niet altijd iemand beschikbaar om op het knopje te drukken. De coach wil bijvoorbeeld ook vaak van een afstand kijken naar de techniek van de start. “Daarom bouwden we een autonome starter in en maakten we een afstandsbediening, waarmee de hekjes van een afstand te bedienen zijn.”

Alpine

Belangrijk onderdeel van het starthek is de klep, want daar gaan de sporters met hun snowboard overheen bij de start. “We maakten ze extra stevig met een frame van aluminium en kunststofplaten eroverheen. Bij toeval werd het hek in januari nog zeer intensief gebruikt. Veel snowboarders waren in Andorra voor een wedstrijd toen bekend werd dat de volgende wedstrijd was afgelast. Daardoor bleven ze in het Zuid-Europese land om te trainen voor Sotsji. Het parcours lag er nog maar het officiële starthek was al weg, daarom gebruikten ze ons hek.”

Bell Berghuis (links) bekijkt het starthek dat de onderzoekers van de TU Delft maakten.

Sander Minnoye

Het afgelopen jaar trainde het Nederlandse team, en in het bijzonder Bell Berghuis, met het starthek. “Ze konden het hek overal mee naar toe nemen want we hadden het mobiel gemaakt,” zegt Minnoye. “Ik denk dat het zeker helpt om veel te trainen om op die manier zwakke punten te verbeteren. Het hek draagt ongetwijfeld bij aan een betere voorbereiding. Tegelijkertijd heeft Bell ook meer spieren gekweekt in Papendal. Hopelijk helpt het allemaal heel goed, zodat ze een fantastisch resultaat neerzet. Ik kijk natuurlijk wel met extra spanning naar de wedstrijd.”

Minnoye’s handen jeuken om nog meer voor snowboarders te doen. “Ik wil graag kijken naar de combinatie van de afzetkracht en de reactietijd door videobeelden van de start te maken. Daardoor kunnen we kijken wat voor type starter iemand is. Je kan het vergelijken met keepers. Je hebt doelmannen die niet zo snel reageren en daarom een hoek kiezen en anderen wachten weer tot de speler schiet. Dat geldt ook voor snowboarders, beweeg je al naar het hek toe voor het valt of pas als het valt? Dat hangt af van wat voor type je bent en dat wil ik meten. Datzelfde kunnen we bijvoorbeeld ook voor alpine disciplines doen.”

De finale van het spectaculaire snowboardcross tijdens de Olympische Spelen van Vancouver (2010):
http://www.youtube.com/watch?v=ejV_xyd19kc