Toekomstmuziek

Stel je voor: over tien jaar breek jij je enkel of verdraai jij je knie tijdens een potje voetbal met je team. Net op het moment dat je met een geweldige poeier in de kruising schiet, blijft je enkel staan. Krak. Het is meteen duidelijk: dat wordt een ritje naar het ziekenhuis. Maar waar krijg je dan mee te maken, in een toekomst vol muziek?

Vrolijk keuzemenu

Je belt de huisartsenpost voor overleg en de wachtrij op deze zonnige zaterdag vol sportblessures is nogal lang. Gelukkig krijg je een vrolijk keuzemenu te horen dat vraagt naar welke muziek je wilt luisteren tijdens het wachten. Je favoriete artiest helpt je door de eerste heftige pijn heen en voor je het weet heb je iemand aan de lijn. 

Je mag meteen door naar de spoedeisende hulp en ook daar krijg je een comfortabele noise-cancelling koptelefoon aangeboden waarop je naar je eigen muziek kan luisteren. In de wachtkamer kun je je hierdoor afsluiten van al het andere leed om je heen. Er moet een scan gemaakt worden en omdat je enigszins claustrofobisch bent aangelegd kies je muziek waarvan jij weet dat je ontspant. De artsen, verpleegkundigen en andere zorgverleners die je helpen vragen welke muziek je aan het luisteren bent en zo heb je een aantal leuke informele gesprekken.

Helaas heb je een gecompliceerde breuk en is een spoedoperatie nodig om deze weer recht te breien. Maar ook tijdens het wachten op de operatie en richting de operatiekamer mag je luisteren naar je eigen muziek, waardoor je minder angst hebt voor wat komen gaat. De operatie is met een ruggenprik dus je bent wakker tijdens de hele operatie.

Gelukkig doet de noise-cancelling koptelefoon zijn werk zodat je niets van al het geluid van de operatie meekrijgt. Je playlist staat op ‘shuffle’ modus en er komen veel verrassend leuke nummers voorbij. Ook na de operatie luister je thuis veel naar je favoriete muziek, waardoor je je mentaal beter voelt, je minder met de pijn bezig bent en zelfs minder pijnstillers nodig hebt dan van tevoren verwacht. Je voelt je goed en bij de oefeningen met de fysiotherapeut zetten jullie motiverende muziek in waardoor het herstel nog meer bevorderd wordt. Al snel ben je letterlijk weer op de been en kan je naar een feestje of concert in de buurt.

In dit scenario klinkt muziek door de hele maatschappij en wordt muziek gebruikt om ons fysiek en mentaal welzijn te verhogen, ook buiten de zorg. Scholen geven muziekonderwijs aan alle kinderen, ongeacht sociaaleconomische achtergrond of talent. Live muziek optredens in veel verschillende genres zijn toegankelijk voor iedereen. Die vinden bijvoorbeeld plaats in parken, kerken en op pleinen, waardoor muziek mensen samenbrengt en een vanzelfsprekend onderdeel is in het dagelijks leven. Daarnaast is er voorlichting over de positieve effecten van muziek en worden mensen gestimuleerd om muziek preventief en therapeutisch in te zetten voor hun gezondheid.

Een muziekloze maatschappij

Stel je nu hetzelfde scenario voor, maar dan in een tegenovergesteld toekomstbeeld: een muziekloze maatschappij. Je belt de huisartsenpost met lange wachtrij. Het bandje is een irritant en eindeloos herhalend deuntje waarvan je snel chagrijnig wordt, terwijl je al verging van de pijn.

In de wachtkamer van de spoedeisende hulp is veel lawaai en ellende te zien en horen, wat het allemaal niet beter maakt. In de scan die volgt is geen muziek als afleiding en de hele procedure levert je veel stress op. Je moet geopereerd worden en de spanning bouwt zich flink op, terwijl om je heen alles kil en kaal voelt en alle zorgverleners om je heen vooral bezig zijn met efficiëntie. Tijdens de operatie hoor je hoe er in je enkel geboord wordt en hoor je gesprekken van het zorgpersoneel over je hoofd heen. Op de zorgafdeling en daarna thuis verveel je je waardoor de pijn extra erg lijkt, en je ook meer pijnstillers met bijwerkingen nodig hebt. Daarnaast kost het je veel moeite je voor de fysiotherapie-oefeningen te motiveren.

In dit scenario is ook buiten de zorg de toon somber. Er is weinig tot geen aandacht voor de positieve effecten van muziek voor mentaal en fysiek welzijn in de maatschappij. Muziekonderwijs en subsidie voor concerten zijn wegbezuinigd en daardoor onbetaalbaar voor de meeste mensen. 

Muziek wordt bijna alleen nog maar gecreëerd door de computer. Het bespelen van een instrument wordt als irritant beschouwd en muzikanten op straat zijn spoken uit een ver verleden. Muziek van je favoriete artiesten is niet meer laagdrempelig beschikbaar zoals je het nu gewend bent. Dansen op een feestje, samen zingen of muziek maken is iets wat mensen niet meer doen.

Jouw toekomstige operatie?

Tussen deze twee scenario’s – een toekomst vol muziek en een muziekloze maatschappij – ligt natuurlijk een wereld van mogelijkheden. Wat vast staat is dat muziek pijn, angst en stress kan verminderen en emotioneel welzijn kan bevorderen. De toekomst zal leren welke rol muziek als medicijn gaat spelen in de gezondheidszorg én in de maatschappij. Hoe denk jij dat het eruit gaat zien als jij ooit een operatie moet ondergaan? En welke rol muziek speelt hierin?