Het zal de eerste Tyrannosaurus rex worden die buiten de VS wordt tentoongesteld: de T. rex die momenteel door Naturalis in Montana wordt blootgelegd. Een unicum, aldus de onderzoekers, omdat het skelet niet alleen vrij compleet is maar ook weinig beschadigd en vervormd, na al die miljoenen jaren begraven te zijn geweest.
Medewerkers van Naturalis zijn op een ranch in de noordwestelijke staat Montana in de VS bezig om een Tyrannosaurus rex uit te graven. Deze imposante vleesetende dino leefde slechts enkele miljoenen jaren, tot aan het einde van het Krijt. Toen, 66 miljoen jaar geleden, maakte een meteorietinslag een einde aan vele levensvormen op aarde, zoals ook meeste dino’s. Dit exemplaar van T. rex komt op termijn naar Nederland, waar het aan het publiek zal worden tentoongesteld.
Opgraving van T. rex deze maand in de VS, met een bovenaanzicht op de linkerzijde van de schedel.
Servaas NeijensStaart
Hoewel de T. rex enorm bekend en ‘populair’ is, zijn er toch niet veel fossielen van gevonden. De T. rex die nu wordt uitgegraven is een bijzonder fossiel omdat de botten zo goed bewaard zijn gebleven en niet vervormd of versplinterd zijn. Delen van de anderhalve meter lange schedel waren al eerder gevonden, evenals delen van zijn ruggengraat en poten. Nu zijn alle onderdelen van de schedel, nek, rug, heup en ook een deel van zijn staart blootgelegd. Een staart van een T. rex is voor paleontologen van bijzonder belang omdat alle wetenschappelijke finesses ervan nog niet doorgrond zijn. Zo is er nog nooit een complete staart gevonden.
Staartdeel van de T.rex.
Servaas NeijensAmateurpaleontologen
De opgravingen door Naturalis in Montana begonnen al dit voorjaar, maar het resultaat was onvoldoende. Nu is men verder gaan zoeken op een locatie waar amateurpaleontologen eerder al delen hadden blootgelegd, waaronder een kaak. Medewerkers van Naturalis verwachten dat dit skelet niet alleen bijzonder is voor het publiek, maar ook interessant genoeg is om er de komende tientallen jaren onderzoek aan te doen.
Mannetjes- of vrouwtjesskelet
Hoewel dit exemplaar waarschijnlijk een vrouwtje is en bovendien behoorlijk oud voor een T. rex, is het onderscheid tussen mannelijke en vrouwelijke exemplaren van dit roofdier vaak nog een raadsel. Ook houdt het sociale gedrag en de zorg voor hun kroost wetenschappers bezig. Wie de indrukwekkende serie Walking with Dinosaurs heeft gezien, weet dat de T. rex daarin werd afgebeeld met een sterk instinct om het nest en haar jongen te beschermen. Hoewel deze populaire BBC-serie tot stand is gekomen in samenwerking met paleontologen, is een deel van de beelden en gedrag toch in sterke mate speculatie.
Een tand wordt schoongeborsteld.
Servaas NeijensIcoon
Naturalis aasde op een Tyrannosaurus rex omdat het fossiel – als voorbeeld van een vleesetende dino – een belangrijke plaats moet gaan innemen in de nieuwe Dinozaal, die in 2017 geopend zal worden. Tot op heden heeft Naturalis alleen plantenetende dino’s in zijn collectie. Daarmee is de kans groot dat deze T. rex (die ongetwijfeld nog een naam zal krijgen) voor Naturalis zal worden wat de plantenetende diplodocus, met de liefkozende naam Dippy, voor het Museum of Natural History in Londen nu al is. Deze (replica) staat – vanwege zijn enorme afmetingen dominant – opgesteld in de centrale hal van het museum.
Overzicht van de site waar het fossiel van T. rex momenteel wordt opgegraven.
Servaas Neijens