Naar de content

Sneller herstel door high-tech ondergoed?

Wetenschappers ontwikkelen sensorpak voor mensen met beroerte

Bart Klaassen (Universiteit Twente)

Een nieuw sensorpak laat zien hoe goed mensen die een beroerte hebben gehad thuis herstellen. Het high-tech ondergoed wordt onder meer ontwikkeld door de Universiteit Twente. De wetenschappers verwachten dat patiënten daardoor beter herstellen en de zorgkosten lager zijn.

Artsen zien al jaren problemen optreden bij mensen die een beroerte hebben gehad en de revalidatiekliniek verlaten. Daar zijn ze intensief behandeld, maar zodra ze thuis zijn valt het toezicht en een groot deel van de behandelingen weg. Vaak worden oefeningen dan niet meer uitgevoerd of niet op de juiste manier gedaan. Het leidt regelmatig tot een terugval of stagnatie. Met als gevolg dat deze mensen weer opnieuw naar de revalidatiekliniek moeten.

Bart Klaassen draagt het sensorpak dat hij samen met collega’s ontwikkelde. Het geeft een beter inzicht in de thuissituatie van mensen die een beroerte hebben gehad.

Bart Klaassen (Universiteit Twente)

Extra sensoren

Een sensorpak moet uitkomst bieden, volgens wetenschappers uit Nederland en Zwitserland. Zij ontwikkelen een soort high-tech ondergoed, dat je onder de normale kleding draagt. “Daarin zitten tientallen sensoren verwerkt, die nagaan hoe iemand thuis beweegt”, zegt onderzoeker Bart Klaassen van de Universiteit Twente. “Het pak geeft draadloos door welke bewegingen iemand maakt. Specialisten monitoren van een afstand en kunnen ingrijpen wanneer het mis dreigt te gaan. Daardoor krijgen ze een beter inzicht in de thuissituatie van patiënten. We verwachten dat ze daardoor beter herstellen, maar onderzoek dat we volgend jaar gaan doen moet dat nog uitwijzen.” Het high-tech ondergoed werd onlangs gepresenteerd en wordt de komende tijd nog verder ontwikkeld.

Klaassen vergelijkt het sensorondergoed met de pakken die voor actiefilms worden gebruikt. Zo’n pak signaleert via heel veel sensoren hoe iemand beweegt (motion capture). “Maar ons pak zit minder strak en is preciezer. Wij voegen extra sensoren toe, bijvoorbeeld op de schouder. Dat is een heel belangrijk gewricht dat bijna alle kanten op kan.”

In dit filmpje wordt (in het Engels) uitgelegd hoe motion capture werkt.

Het pak zendt de gegevens naar een computer in Enschede. Daar worden de data geanalyseerd en in zogeheten metrieken weergegeven. “We tonen dan op een plaatje hoe mensen hun handen gebruiken ten opzichte van hun bekken. Dan zie je bijvoorbeeld dat bij een patiënt de rechterhand allerlei taken van de linkerhand overneemt. Een specialist interpreteert zo’n afbeelding en maakt dan een afspraak voor een gesprek of een behandeling. Je kunt ook voetstappen meten en dan weergeven of iemand moeite heeft een bepaalde voet op te tillen. Dan is de kans groot dat diegene gaat vallen.”

Slimme armband

Klaassen en collega’s hebben in publicaties inmiddels aangetoond dat het pak werkt. Ook waren er succesvolle experimenten met acht patiënten. Maar daarmee zijn ze er nog niet. Aan het pak hangt een fors prijskaartje van tienduizenden euro’s. De wetenschappers willen het pak vereenvoudigen, maar dan wel met dezelfde meetprecisie. “Door minder sensoren te gebruiken, kunnen we de kosten drukken. Er werkt nu een team aan een pak met maar vijf sensoren. Dat scheelt al tweederde van de kosten. We moesten eerst wel een duurder pak maken om alles te begrijpen en te ontdekken welke functies weg konden.”

De sensoren zorgen voor heel veel data die op een computer worden geanalyseerd.

Bart Klaassen (Universiteit Twente)

Daarnaast ontwikkelen de wetenschappers een speciale armband. Ook die merkt de bewegingen op van de gebruiker. “De armband gaat net als het pak na of je een bepaalde arm minder gebruikt. Zodra dit gebeurt, trilt hij. Je krijgt dus direct feedback.” Op die manier vergeten mensen niet om hun zwakke kant te trainen, als ze daar verlamd zijn geweest. “We willen dat de armband alleen trilt wanneer je normaal iets met twee handen zou doen. Zoals bij het pakken van koffiemokken of tijdens het stofzuigen. En niet wanneer je belt, want dat doe je immers vaak met dezelfde hand.”

De ontwikkelingen van sensoren gaan razendsnel en dat helpt het onderzoek van Klaassen en zijn collega’s. “Toen we vier jaar geleden aan dit Europese project begonnen, wilden we bepaalde sensoren gebruiken. Maar tijdens het onderzoek kwamen er veel betere exemplaren beschikbaar. Het gaat allemaal razendsnel. Dat maakt dit vakgebied ook zo spannend. We kunnen steeds meer met minder technologie. Het is nu bijvoorbeeld al mogelijk om batterijen in de kleding te integreren, terwijl dat een paar jaar geleden nog ver weg leek. Op dit moment kijken we naar de mogelijkheden om de armband verder te ontwikkelen. Wij laten zien dat het werkt en hopelijk wordt het snel opgepikt, zodat we mensen die een beroerte hebben gehad kunnen helpen bij hun herstel.”

Bronnen
  • Klaassen, B., van Beijnum, B. J., Weusthof, M., Hofs, D., van Meulen, F., Droog, E. & Paradiso, R. (2014, March). ‘A full body sensing system for monitoring stroke patients in a home environment’. In: International Joint Conference on Biomedical Engineering Systems and Technologies (pp. 378-393).
  • Van Meulen, F. B., Klaassen, B., Held, J., Reenalda, J., Buurke, J. H., van Beijnum, B. J. F. & Veltink, P. H. (2015). Objective Evaluation of the Quality of Movement in Daily Life after Stroke. Frontiers in bioengineering and biotechnology, 3.
ReactiesReageer