De hoeveelheid neerslag die omlaag komt in het Himalayagebergte is tot nu toe zwaar onderschat. Er valt minstens twee keer zoveel regen en sneeuw als waar men tot nu toe van uitging, schrijven aardwetenschappers in Hydrology and Earth System Sciences.
Slecht nieuws voor bergtoeristen: in het Himalayagebergte is de kans dat je een regen- of sneeuwbui op je hoofd krijgt, minstens twee keer zo groot als men altijd dacht. Dat blijkt uit onderzoek van Walter Immerzeel, fysisch geograaf aan de Universiteit Utrecht, en een groep collega’s uit Wageningen, Nepal, en de Verenigde Staten.
De aardwetenschappers registreerden jarenlang hoe de de grootte van de gletsjers in het stroomgebied van de Indus door de tijd heen veranderde, en hoeveel water er door de rivier van de berg af stroomde. Aan de hand van deze gegevens hebben ze nu berekend hoeveel neerslag in het hooggebergte nodig is om deze veranderingen te verklaren.
Ze gebruikten hiervoor een computermodel dat de massa-balans van gletsjers door de tijd heen berekent. De onderzoekers simuleerden de veranderingen in het gebied waar de Indus ontspringt, in de periode van 2003 tot 2007. Neerslag, verdamping, en rivierafvoer werden meegenomen in de berekeningen.
Voedsel
Ruim een kwart van de wereldbevolking is afhankelijk van het water dat uit het Himalayagebergte en aangrenzende bergketens komt. De Indusvallei is het grootste geïrrigeerde gebied ter wereld. De voedselproductie is hier volledig afhankelijk van de gletsjers en de sneeuwval in de bergen.
Nu de temperatuur stijgt en de gletsjers smelten, is er voorlopig steeds meer water beschikbaar. Over enkele decennia zullen de gletsjers echter voor een deel verdwenen zijn. Om veranderingen in de waterbeschikbaarheid te zien aankomen, is het dus belangrijk te weten hoeveel van het water in de rivieren smeltwater van de gletsjers is, en hoeveel er uit regen en gesmolten (verse) sneeuw bestaat. “Al blijft het lastig in te schatten hoe het uiteindelijk uit zal pakken”, zegt Immerzeel desgevraagd. Zowel de verdere krimp van de gletsjers als het neerslagpatroon van de toekomst zijn moeilijk te voorspellen.
Het hooggebergte, waar waarschijnlijk de meeste neerslag valt, is onbegaanbaar. Om die reden konden de onderzoekers geen directe metingen doen. Tot nu werd de hoeveelheid neerslag daarom geschat aan de hand van satellietbeelden die de lucht- en bodemvochtigheid registreerden, maar die zijn voor dit doel niet nauwkeurig genoeg. Om het watersommetje met de regen, gletsjers en rivieren kloppend te krijgen, bleek minstens twee en in sommige gevallen zelfs tien keer meer neerslag nodig te zijn.
Recht op water
Deze kennis kan men gebruiken bij het plannen van toekomstige infrastructuur waar water aan te pas komt, zoals irrigatiereservoirs en waterkrachtcentrales, schrijven de onderzoekers. “Het kan zelfs geopolitieke gevolgen hebben”, zegt Immerzeel. De rechten op het water in de Indus zijn vastgelegd in de Indus Water Verdrag, waarin staat beschreven welk deel van het water van India en welk deel van Pakistan is. In dit verdrag speelt het brongebied van het water een belangrijke rol. Nu blijkt dat een groot deel van het rivierwater niet van een gletsjer met een bekende locatie, maar van neerslag afkomstig is, zou de rechtmatige verdeling van het water dus wel eens anders kunnen zijn dan waar men altijd van uitging.
De geografen publiceerden de resultaten onlangs in het vakblad Hydrology and Earth System Sciences.