Naar de content

Seksuele normen en waarden

Een kaart van Europa met het percentage mannelijkheid per land.
Een kaart van Europa met het percentage mannelijkheid per land.
Hofstede (2004)

In Zweden denken ze anders over seks dan in Brazilië of Oostenrijk. Seksuele normen en waarden zijn in elk land anders. De socioloog Geert Hofstede deed jarenlang cross-cultureel onderzoek naar ideeën over mannelijkheid, vrouwelijkheid en seksualiteit. Zijn conclusie: landen bevinden zich op een glijdende schaal van masculien (mannelijk) tot feminien (vrouwelijk). Nederland is bijzonder vrouwelijk.

Een kaart van de wereld met het percentage mannelijkheid per land.
Hofstede (2004)

Over het onderzoek

Systematisch en goed onderzoek naar het verschil tussen Italianen, Koreanen en Brazilianen is schaars. Socioloog Geert Hofstede deed een poging en werd er beroemd mee. In de loop van zijn carrière onderzocht hij de nationale cultuur van 89 landen. In eerste instantie deed hij dit in opdracht van het internationale computerbedrijf IBM. Dit bedrijf, dat wereldwijd kantoren en winkels heeft, wilde de (bedrijfs)cultuur in al die landen wel eens beter begrijpen. Hofstede en zijn collega’s namen daarom ellenlange enquêtes af. Later hebben ze het onderzoek naar andere landen uitgebreid. Uiteindelijk kwam Hofstede tot vijf dimensies waarin nationale culturen verschillen:

  • Opvattingen over mannelijkheid en vrouwelijkheid (Masculinity). De infographics in dit artikel zijn gebaseerd op Hofstede’s onderzoek naar deze masculiniteitsdimensie. In het roze en blauwe kader vind je voorbeelden van de opvattingen die een land ‘mannelijk’ of juist ‘vrouwelijk’ maken.
  • De mate waarin mensen machtsverschil en ongelijkheid accepteren (Power Distance Index).
  • De waarde die mensen hechten aan individualisme (versus collectivisme). Maakt iemand zijn eigen wensen en belangen ondergeschikt aan het belang van de groep, of niet (Individualism)?
  • De manieren waarop mensen omgaan met onzekerheid. Wapenen ze ze zich met regels en ideologieën of nemen ze het leven meer zoals het komt? (Uncertainty Avoidance)
  • De manieren waarop mensen naar de toekomst kijken. Richten ze zich op de lange termijn of meer op de korte termijn (Long-Term Orientation)?

Een kanttekening

Hofstede’s dimensies van cultureel verschil zijn bijzonder waardevol: voor onderzoekers, internationale bedrijven en iedereen die een beetje grip probeert te krijgen op waarom Amerikanen zo hard schreeuwen en Japanners zo diep buigen. Er is wel één grote ‘maar’: Hofstede’s dimensies zijn een veralgemenisering, een noodzakelijke vereenvoudiging van de werkelijkheid. De verschillen binnen een land zijn vaak net zo groot, zo niet groter, dan de verschillen tussen landen (een principe dat prachtig wordt verbeeld in Hans Roslings TedTalk over armoede en gezondheidszorg). Dus schrik niet als je in Amerika bescheiden zwijgers ontmoet, en in Japan over de egocentrische macho’s struikelt.

Daarnaast is het belangrijk om te onthouden dat Hofstede’s van-masculien-naar-feminien-lijst voornamelijk gebaseerd is op de opvattingen van mannen. De opvattingen van vrouwen uit al die verschillende landen liggen veel dichterbij elkaar. Braziliaanse en Zweedse vrouwen lijken dus meer op elkaar dan Braziliaanse en Zweedse mannen. Wie een internationaal feest organiseert en bang is voor ruzie over masturbatie, maagdenvlies en homoseksualiteit, kan maar beter alleen de dames uitnodigen.