Naar de content

Rokersbrein hunkert op drie manieren

Een emmer vol sigaretten op een houten dek.
Een emmer vol sigaretten op een houten dek.
Berthgmn via Wikimedia Commons CC BY-SA 4.0

Iedereen die ooit gerookt heeft, weet hoe zwaar het is om te stoppen. Maar waarom is het zo moeilijk? Onderzoekers hebben een kijkje in het brein genomen en ontdekt dat je drie gebieden tevreden moet stellen. Zij ontrafelden het geheim om succesvol af te kicken: ontspanning, plezier en concentratie.

Velen kennen het probleem. Je steekt een sigaret op, zet de tv aan en belandt in een documentaire over hoe slecht roken is. Je hoort over zwarte longen en je denkt…dit is mijn laatste. Of je moet een sprintje trekken om de bus te halen en terwijl je hijgend en piepend nog net op tijd naar binnen springt, besluit je: ik ga vandaag echt stoppen! En toch stop je niet. Of je stopt maar een paar dagen. Is dit nou een gebrek aan wilskracht, slechte motivatie of speelt er ook iets anders mee?

Het blijkt dat nicotine een grote invloed heeft op je brein. Een groep Amerikaanse onderzoekers van het Duke University Medical Centre heeft onderzoek gedaan naar wat er gebeurt in het brein op het moment dat een roker een sigaret opsteekt na een periode van onthouding. Zij zagen dat er drie regio’s actief werden als mensen snakten naar een sigaret: de thalamus, het striatum en de anterior cingulate cortex (ACC).

Twee hardlopende vrouwen in de stad.

Veel mensen stoppen met roken omdat ze onder andere een betere conditie willen krijgen.

FaceMePLS, CC by 2.0 via Flickr

Gebrek aan concentratie, plezier en ontspanning doet stoppers de das om

De thalamus is een structuur in het midden van je brein waar prikkels vanuit je zintuigen samenkomen en doorgestuurd worden naar de plek waar ze moeten zijn. Het is dus een soort filter die ervoor zorgt dat er geen overdaad aan informatie binnenkomt en dat je je aandacht kunt richten op iets zonder afgeleid te worden. Bij mensen die roken om rustig te worden in stressvolle situaties is dit gebied het meest actief. Zij hebben bij het stoppen dan ook vooral last van afleidingen, onrustig zijn en het gevoel dat alles teveel wordt.

De tweede regio die actief werd was het striatum, onderdeel van het beloningssysteem in het brein. Als je iets doet, eet of drinkt dat je een goed gevoel geeft, onthoudt dit systeem het. De volgende keer dat je hetzelfde doet, zul je dan meteen weer een goed gevoel krijgen. Wanneer je snakt naar een sigaret, hoor je dus eigenlijk je striatum schreeuwen om een volgend shot plezier.

Een emmer vol sigaretten op een houten dek.

Een rokersbrein snakt op drie plaatsen naar een sigaret. Dat maakt stoppen moeilijk.

Berthgmn via Wikimedia Commons CC BY-SA 4.0

De onderzoekers keken ook naar de ACC. Dit gebiedje is essentieel voor het hogere denken, zoals fouten herkennen, beslissingen nemen, concentreren en conflicten oplossen. Ook wanneer je emotioneel wordt en je probeert jezelf te vermannen of als je je zelfbeheersing moet bewaren, dan wordt dit deel actief. Bij mensen die onder meer roken om op gewicht te blijven, was dit gebied het meest actief.

Al met al zijn er dus drie plekken in het brein die ervoor zorgen dat het erg moeilijk is om niet weer te beginnen met roken. Je thalamus wordt nerveus, je striatum schreeuwt om genot en je ACC is er met zijn gedachten niet bij. Pas wanneer je rustig kunt worden onder stress, je plezier uit andere dingen kunt halen en bovendien geen concentratieproblemen meer hebt, ben je er klaar voor om te stoppen met roken. Toch jammer dat dit vaak juist de redenen zijn om te beginnen met roken.

Zie ook:
ReactiesReageer