Injecteerbaar polymeer kan ernstige bloedingen tegengaan

Zwaargewonden op het slagveld of na een auto-ongeluk lopen een relatief hoog risico om dood te bloeden. Wetenschappers van de Universiteit van Washington hebben nu een polymeer ontwikkeld dat bloedproppen in de buurt van wonden verstevigt. Het zou als medicijn tegen hevige bloedingen kunnen dienen.

13 maart 2015

De vinger van een persoon met rood bloed erop. — Een bloeding.
Wikimedia Commons, Crystal from Bloomington, USA via CC BY 2.0

Het lichaam heeft verschillende wapens tegen bloedingen. Normaalgesproken vormen bloedplaatjes de eerste barrière door aan elkaar te binden en een prop te vormen. Daarna verstevigt het bloedstollingseiwit fibrine de proppen als een soort netwerk dat daar doorheen loopt. Een sterke bloedstroom kan dat netwerk echter kapot maken, waardoor het bloed weer kan gaan stromen.

Wetenschappers van de Universiteit van Washington hebben nu het polymeer PolySTAT ingezet om deze fibrine-netwerken sterker te maken. Het polymeer vormt dwarsverbanden tussen verschillende langgerekte fibrine-eiwitten, waardoor het steviger wordt. Een dergelijk synthetisch product tegen het bloeden zou volgens experts goedkoper en makkelijker te bewaren zijn dan conventionele middelen tegen bloedingen. De resultaten werden deze maand gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Science Translational Medicine.

Impressie van de polymeer PolySTAT. Het helpt het eiwit fibrine om bloed te stollen. — Impressie van de polymeer PolySTAT (de blauwe slierten) dat helpt om verschillende fibrine-eiwitten (in geel-rood) bij elkaar te houden. Zo wordt een stevig netwerk gevormd dat hevige bloedingen tegengaat.
William Walker, University of Washington

Geïnspireerd door de natuur

De stollende werking van het polymeer werd getest bij vijf verwonde ratten. De ratten kregen een normaal gesproken dodelijke verwonding aan een slagader, maar na injectie van PolySTAT overleefden alle ratten het trauma.

De werking van het polymeer is afgekeken van de natuur. Het eiwit Factor XIII zorgt ook voor dwarsverbindingen tussen fibrine-eiwitten. Toediening van dat natuurlijke eiwit bleek echter minder effectief tegen bloedingen dan de kunstmatige variant.

PolySTAT werkt waarschijnlijk zo goed omdat het niet wordt herkend door enzymen die verantwoordelijk zijn voor de afbraak van het fibrinenetwerk. Die afbraak is uiteindelijk nodig voor het helingsproces, maar kan bloedingen verergeren.

Verdere tests moeten uitwijzen of het polymeer geen bijwerkingen heeft, doordat het bijvoorbeeld bindt op andere plekken in het lichaam. De wetenschappers willen PolySTAT testen als medicijn tegen de bloedstollingsziekte hemofilie, en als toevoeging aan pleisters.

Bron:

Chan L. W. et al., A synthetic fibrin cross-linking polymer for modulating clot properties and inducing hemostasis, Science Translational Medicine (4 maart 2015), DOI:10.1126/science.1261019