Openlucht onderzoek

Klimaatengineering en de regelgeving daaromtrent zijn het onderwerp van mijn onderzoek. Ik vind dat we dit moeten onderzoeken, ondanks de polemiek en de risico’s. Grootschalige openlucht-experimenten dragen risico’s met zich mee voor mensen en het milieu. De kernvraag van mijn onderzoek is: hoe kunnen wij het voordeel de toename van kennis van openlucht-onderzoek met zijn risico’s in evenwicht houden?

Onbewuste afweging
Als men het heeft over regelgeving om risico’s te verminderen denken de meesten aan bindende regels die op rechtvaardigheid gebaseerd zijn: dit mag wel, dat mag niet. Maar er zijn anderen manieren om dit te doen. Met aansprakelijkheid bijvoorbeeld. Mensen mogen dan doen wat ze willen, maar zij moeten betalen voor eventuele schade. Als ze zich dat beseffen, is men voorzichtiger en beperken ze hun acties totdat het het risico waard is. Eigenlijk leidt alles wat we doen tot risico’s. Wij zijn altijd bezig met de onbewuste afweging van het nut van ons gedrag en de risico’s daarvan.

Slachtoffers
Er bestaan andere aanpakken, behalve het streven naar rechtvaardigheid, om de passende regelgeving af te leiden. In een recent artikel vergelijk ik diverse manieren — vooral regels en aansprakelijkheid — om de internationale risico’s te verminderen via een economische analyse van het recht. Deze aanpak gaat niet om de vraag wat rechtvaardig is, maar om wat efficiënt is. In het geval van mogelijke ongevallen realiseert men zich dat riskante activiteiten voordelen hebben, dat inspanningen om de risico’s te beperken kosten met zich meedragen, en dat situaties verschillen. De overheid legt bijvoorbeeld bindende regels op over een fabriek die gevaarlijke stoffen uitstoot omdat het makkelijk is om één fabriek te bewaken en omdat de potentiële slachtoffers misschien niet beseffen dat de fabriek de oorzaak was van hun ziekte. Specifieke regels zouden efficiënter zijn dan aansprakelijkheid. Daarentegen zijn er bijna geen specifieke regels over hoe een boom in een achtertuin om te hakken. Elke boom en elke tuin verschillen van elkaar maar de bewoner weet toch wel dat hij of zij moest betalen als de boom op de schuur van de buren zou vallen. Dus vraagt hij zich af of het omhakken het waard is. En, als dat het geval is, doet hij het redelijk voorzichtig. Hier zou aansprakelijkheid logischer zijn dan specifieke regels.

Triljoen euro
Het geval van grootschalige openlucht klimaatengineering experimenten is ingewikkeld. Ik wil drie aspecten benadrukken. Ten eerste kunnen dergelijke openlucht experimenten heel nuttig zijn. Als de effecten omgezet worden naar geldwaarden zou het netto effect ongeveer een of twee triljoen euro zijn (natuurlijk moet men veel aannames maken om deze waarde te schatten). Maar als de onderzoekers (of hun landen) volledige aansprakelijkheid dragen dan zouden ze geen klimaatexperimenten willen uitvoeren. Ten tweede is het onderzoek van klimaatengineering complex en dynamisch. De toezichthouders zullen het moeilijk vinden om specifieke regels te ontwikkelen. Bovendien zouden zulke regels snel verouderd raken. Ten derde, in het geval van grensoverschrijdende schade zou het getroffen land waarschijnlijk vergoeding eisen.

Regelgeving
Ik stel een internationale regelgeving voor waarin onderzoekende landen akkoord gaan met algemene regels over openlucht experimenten. Zij moeten het dan bijvoorbeeld aan andere landen laten weten als ze grootschalige openlucht experimenten van plan zijn en een milieueffectrapportage uitvoeren. Alle landen die aan de overeenkomst deelnemen zouden aan een fonds moeten bijdragen. Hoeveel hangt af van hun vermogen te betalen, hoeveel broeikasgas ze in het verleden hebben uitgestoten, en hun verwachte voordelen van klimaatengineering. Als er toch sprake van schade zou zijn, krijgt het getroffen land vergoeding van het fonds. Als het land dat het onderzoek gedaan heeft de algemene regels niet volgde, dan moet het land het fonds gedeeltelijk terugbetalen.

In mijn artikel staan uiteraard meer details. Het is nog onder beoordeling dus kan ik het hier niet posten. Als jij het wil lezen, stuur me dan even een email.