'Oostblokfeestje' op songfestival bestaat niet

De afgelopen twee jaar horen we minder mensen roepen over een complot van het voormalige Oostblok. Maar voordat Anouk de finale haalde, was het ieder jaar raak – en niet alleen in Nederland. In 2008 trok de Britse omroeplegende Terry Wogan de integriteit van het festival in twijfel, en bij ons wist onder andere Gordon zeker dat het festival doorgestoken kaart was, nadat hij met de Toppers niet door de voorronden kwam.

Er klopt alleen weinig van, zo blijkt uit een analyse van het Imperial College in Londen. Volgens de cijfers wordt er nooit uit haat tégen een specifiek land gestemd. Wel lijkt er een positieve discriminatie: landen uit dezelfde gebieden – die soms redelijk arbitrair bij elkaar ‘horen’ – stemmen vaker op elkaar. Het effect van die stemmen is echter klein. Zo klein zelfs, dat ze zelden de uiteindelijk uitslag zullen beïnvloeden.

Om tot deze wellicht verrassende conclusie te komen, bekeken de Britten de stemverdelingen van 1998 tot 2012. Uit de jaren daarvoor was geen data beschikbaar. De informatie verwerkten ze met behulp van zogenaamde Bayesiaanse hiërarchische formuleringen. Deze formuleringen geven statistici de kans om uit een grote hoeveelheid data specifieke invloeden te ontwarren die regelmatig terugkeren. Als je alleen naar de data zou kijken, kom je misschien wel patronen tegen maar heb je geen idee waar die patronen vandaan komen. De formuleringen helpen om de patronen te duiden.

Stemblokken

Daaruit kwam onder andere dat er bepaalde stemblokken zijn: Midden- en Zuid-Europa stemmen op elkaar, net als Zwitserland, Joegoslavië en Oostenrijk. Het grootste blok bestaat uit het Oost-Europa, maar in dat blok horen ook het Verenigd Koninkrijk en Scandinavië. Het ‘Oostblokfeestje’ is dus net zozeer een Brits of Zweeds feestje.