Naar de content

Ode aan de Rotterdamse haven

Boekbespreking van ‘De haven van Rotterdam’

Wikimedia Commons

Er varen niet alleen schepen door de Rotterdamse haven, maar je vindt er ook een eiland, robots en zelfs een naturistencamping. Het boek De haven van Rotterdam toont de vele gezichten van de belangrijkste haven van Nederland.

Satellietfoto van de haven van Rotterdam uit 2007 met uiterst links de Maasvlakte en rechts de stad Rotterdam.

Wikimedia Commons

Wie ‘s avonds door het havengebied van Rotterdam rijdt, ziet een aaneenschakeling van lichtjes en de meest wonderbaarlijke gebouwen. Hoge, rokende torens worden afgewisseld door brede, cilindervormige opslagtanks en rijen kleurrijke containers. Het is een prachtig gezicht, maar doet ook erg wereldvreemd aan. Alsof je een soort maanlandschap betreedt; een onbewoonde, wonderlijke wereld.

Dankzij de verschijning van het boek De haven van Rotterdam hoef je niet meer naar deze plek zelf af te reizen om dit te begrijpen. Hoe divers en opzienbarend de haven is, kun je daarin ook zien en lezen. De auteurs tonen de vele gezichten van dit opmerkelijke stukje Nederland. Met name de fabelachtige foto’s leveren een belangrijke bijdrage. Ze geven een wereld weer van ontelbaar veel kranen, pijpen waar vlammen uitslaan en gigantische schepen. Ze hebben vrijwel allemaal gemeen dat de mens er nietig bij lijkt.

Naturistencamping

Het boek beschrijft van west naar oost de 36 belangrijke plekken in de haven. Van de Maasgeul, waar zeeschepen binnenkomen, tot Reijerwaard in Ridderkerk. Dit noemen de auteurs ‘de versafdeling van Rotterdam’. Hier komen bijvoorbeeld containers vol sinaasappels terecht, die vanuit ‘Foodcenter Reijerwaard’ doorgestuurd worden naar onder meer supermarkten en horecabedrijven. Al deze 36 beschrijvingen, die ongeveer een pagina in beslag nemen, zijn de moeite waard om te lezen. Het zijn deze korte stukjes die laten zien hoe veelzijdig het havengebied is.

De Rotterdamse haven ziet er ‘s nachts opmerkelijk uit door de verlichting van vreemd gevormde gebouwen.

Danis Cornelissen (wikimedia commons)

Zo wordt het beereiland beschreven, een onbewoond eiland dat bij de Maasvlakte ligt. Het is vernoemd naar een natuurgebied dat hier vroeger lag. Het lijkt een ridicule plek voor een eiland. Omdat hier zoveel schepen varen, ligt het immers in de weg. Maar het eiland blijkt een functie te hebben en dat heeft te maken met de dichtbij gelegen LNG-terminal GATE voor gas. “Het water tussen het eiland en de terminal is exclusief bedoeld voor LNG-tankers. Alle andere schepen varen buitenom”, staat in het boek. Dat maakt de haven, en daarmee ook dit boek, zo fascinerend: er gaat meer schuil achter wat je ziet, dan je in eerste instantie denkt.

Dat geldt bijvoorbeeld ook voor de naturistencamping in de haven. Want wie denkt dat het alleen maar om de dertigduizend schepen gaat die er doorheen varen, komt bedrogen uit. Een deel van de haven is recreatiegebied en daar wordt veel gebruik van gemaakt.

De Britanniehaven, het Hartelkanaal en het Brielse meer waar een naturistencamping aan ligt.

https://beeldbank.rws.nl, Rijkswaterstaat / Bart van Eyck

Ballet

Het boek geeft ook de geschiedenis weer. In de negentiende eeuw waren de haven en de stad een, stellen de auteurs. De haven richt zich in de loop der tijd echter steeds meer op overslag, breidt westwaarts uit en de stad en de haven verliezen elkaar uit het oog. Het ‘ballet van boten en installaties’ dat je vroeger in Rotterdam zag, is verplaatst naar de rand van de stad.

De geschiedenis van de haven is fascinerend, maar het komt in De haven van Rotterdam niet helemaal goed uit de verf. Neem het verhaal over de opkomst van de overslaghaven. Dat wordt zo kort en bondig verteld dat er veel onduidelijk blijft. De geschiedenis had veel meer aandacht verdiend. Ook zijn er af en toe opmerkelijke constateringen. Zo wordt gesteld dat de haven weer terug is in het centrum van Rotterdam, door een groot beeldscherm in station Rotterdam Centraal waar schepen op te zien zijn. Dat komt niet overtuigend over. Maar dat is een kleine smet op een verder voortreffelijke uitgave, dat alleen al vanwege de mooie foto’s de hoge aanschafprijs waard is.

  • Steenhuis, Marinke red., De Haven van Rotterdam, NAI010 uitgevers, 272 p., 49,95 euro.
ReactiesReageer