schatting hoeveelheid plastic in oceanen gemaakt en toename verwacht

Onze oceanen zitten vol met plastic. De plastic soep of levende vuilnisbelt die ronddobbert in de oceaan is hier een duidelijk bewijs van. Hoeveel plastic de oceanen jaarlijks binnenkomt was echter onbekend. Een Amerikaans onderzoeksteam van het National Center for Ecological Analysis and Synthesis (NCEAS) schatte de hoeveelheid plastic afval die elk jaar zijn weg vindt van het vaste land naar de oceaan, en publiceerde dit in het tijdschrift Science. Volgens de onderzoekers bereikt jaarlijks 12,7 miljoen ton plastic afval de oceanen en neemt dit getal de komende jaren toe.

9 maart 2015

_Dit artikel van studente Lisanne van Woerden is verkozen tot beste artikel in de workshop ‘Hoe schrijf je populair-wetenschappelijke teksten’ voor masterstudenten Biologie aan de Universiteit Utrecht onder leiding van Joy Kerklaan

Plastic afval bevindt zich overal in onze oceanen. Het drijft aan de wateroppervlakte, verzamelt zich op de bodem en spoelt aan op de kust en op stranden. Dit plastic vormt niet alleen een probleem voor dieren die verstrikt kunnen raken of plastic inslikken. Als wij een lekker visje eten kan het ook op ons bord terechtkomen. Zo kunnen giftige stoffen die het plastic opneemt uit het water via de organen in de vissen ook in onze maag terechtkomen.

Plastic tot enkelhoogte

Een Amerikaans onderzoeksteam van het National Center for Ecological Analysis and Synthesis (NCEAS) schatte onlangs de jaarlijkse hoeveelheid afval die in zee gedumpt wordt op basis van wereldwijde kustpopulaties. Ze berekenden hiervoor de totale hoeveelheid afval per land, het percentage plastic afval hiervan en de hoeveelheid die hiervan in onze oceanen terecht komt. Dit deden ze voor landen die minder dan 50 km van de kust vandaan liggen.

In de gunstigste schatting komt er 4,8 miljoen ton plastic per jaar terecht in de oceanen en in het slechtste geval 12,7 miljoen ton plastic per jaar. Deze hoeveelheid plastic kan dertien keer de oppervlakte van Amsterdam tot aan onze enkels vullen met plastic.

De grootste vuilnisbelten

De wetenschappers bepaalden de top twintig van landen die het meeste plastic afval produceren. Deze landen zorgen samen voor 83 procent van de totale hoeveelheid plastic afval die elk jaar in de oceaan terecht komt. In de top drie staan China, Indonesië en de Filipijnen. Het overgrote deel van de top 20 bestaat uit landen met een snel groeiende economie en een middelhoog inkomen, maar waarbij de afvalverwerking niet goed geregeld is.

De hoeveelheid plastic afval in elk land dat de mogelijkheid heeft om in de oceaan terecht te komen (miljoen toen). Hoe donkerder de kleur, hoe groter de hoeveelheid. — De hoeveelheid plastic afval in elk land dat de mogelijkheid heeft om in de oceaan terecht te komen (miljoen ton). Hoe donkerder de kleur, hoe groter de hoeveelheid.
Jambeck et al 2015

De onderzoekers verwachten dat door populatiegroei en economische groei de hoeveelheid geproduceerd afval ook toeneemt, vooral in stedelijke gebieden en in ontwikkelende Afrikaanse landen. Hierdoor zou er in 2025 nog eens 100 tot 250 miljoen ton aan plastic afval in de oceanen bijkomen. Op basis van berekeningen zal de ‘afvalpiek’ rond het jaar 2100 plaatsvinden.

Wat kunnen we hieraan doen?

Blootstelling aan de elementen breekt het plastic op in kleine stukjes. Hierdoor is het verwijderen van het afval uit de zee extreem moeilijk. Toch zijn er al verschillende ideeën om de plastic afvalberg in de oceanen aan te pakken. Zo presenteerde de Delftse lucht- en ruimtevaarttechniekstudent Boyan Slat het duurzaamheidsproject Ocean Cleanup. Hij bedacht een manier om met grijp-armen plastic afval uit de oceaan te verwijderen. De V-vormige installatie vormt twee barrières van vijftig kilometer lang waarin het drijvende plastic wordt opvangen. Door de stroming van het water gaat het afval vanzelf naar de installatie.

Drijvende constructie op zee die de plastics concentreert, alvorens deze te verwijderen. — Drijvende constructie die plastic concentreert in de V-vormige barrières.
The Ocean Cleanup Foundation

De techniek werkt echter alleen maar op plastic dat op de oceaanoppervlakte drijft. Volgens Roland Geyer, co-auteur van het artikel is “het verwijderen van plastic uit de zee op grote schaal niet kosteneffectief en waarschijnlijk onuitvoerbaar”. Hij stelt voor om het probleem aan te pakken bij de oorzaak, en dus door te voorkomen dat plastic afval de oceanen binnenkomt.

Plastic beheren

Daarbij is het ten eerste belangrijk om het plastic afval beter te beheren. Hierdoor heeft het ook niet de kans om in de oceaan terecht te komen. Volgens de onderzoekers is dit een goede optie voor ontwikkelende landen. Geïndustrialiseerde landen kunnen juist direct actie ondernemen door afval te verminderen en het gebruik van plastic terug te dringen. Door deze maatregelen kan het plastic afval dat in de zee wordt gedumpt met 77% afnemen.

Om te voorkomen dat de hoeveelheid gedumpt plastic afval niet explosief toeneemt in de komende jaren is het belangrijk om anders te gaan kijken naar het afval dat we produceren. Door het verminderen van het gebruik van plastic en een betere verwerking ervan, kunnen we gezamenlijk zorgen voor een vermindering in de hoeveelheid plastic die in de oceaan terecht komt.

Bron