Observaties van het Heidelberg Laureate Forum

Wiskundigen zijn niet allemaal mannelijke stoethaspels met sociale beperkingen. Maar toch kan het voor een vrouw moeilijk zijn om in dat wereldje een leefbare niche te vinden. Wiskunderedacteur Arnout Jaspers houdt een blog bij voor NEMO Kennislink over het Heidelberg Laureate Forum.

22 september 2016

Een foto van de Heidelberg Laureate Conferentie. — Het *Heidelberg Laureate Forum* is een jaarlijks evenement, waarbij winnaars van de belangrijkste wiskunde- en informaticaprijzen – de Fieldsmedaille, de Abelprijs en de Turing Award – samenkomen met jonge onderzoekers uit de hele wereld. Hoofdsponsor is softwarefirma SAP. Wiskunderedacteur Arnout Jaspers is er ook en houdt een blog bij voor NEMO Kennislink. Lees zijn eerste blog over Andrew Wiles hier.
Arnout Jaspers

Helaas, voor menig wiskundige, kan de boog niet altijd gespannen zijn. Daarom heeft het Heidelberg Laureate Forum ook een avondprogramma, met als vast onderdeel de Beierse avond. Bierbuikige mannen in lederen broeken en kniekousen laten zwepen knallen boven het publiek. Rijpe vrouwen in dirndl-jurk zwieren in het rond op drievingerige accordeonmuziek. Ik zeg niks… Tot slot moesten de wiskundigen nog meedoen ook, wat slechts sommige vrouwen onder hen aandurven.

Bad in de menigte

Veel clichés zijn althans voor een deel waar. Zo ook het beeld van de wiskundige als een mannelijke stoethaspel met een zeer hoog IQ en soms hinderlijke sociale beperkingen. Maar de veel gemaakte denkfout is, dat deze eigenschappen een vereiste zouden zijn om een echte wiskundige te worden. Wie op deze conferentie een bad in de menigte neemt, ziet zeker bij de jongere generatie een grote diversiteit, qua afkomst, instelling en interesses.

En dat is maar goed ook. Wiskunde en informatica doen zichzelf ernstig tekort als het vooral een toevluchtsoord voor monomane mannen zou blijven. Maar het gevaar ligt altijd op de loer, dat deze scheefheid zichzelf in stand houdt.

Ik raakte in gesprek met een Iraanse die nu promovendus is in de Verenigde Staten. “Ik was op school al gek op wetenschap en ik was er ook goed in. Maar in Iran geeft niemand iets om wetenschap, daar vinden ze alleen technologie belangrijk. Ik had in Iran makkelijk ingenieur kunnen worden, maar ik wilde de wetenschap in, dus ging ik naar Amerika. Ik stelde me voor, dat ik daar op de universiteit terecht zou komen in een gemeenschap van mensen die net als ik allemaal enthousiast waren over wetenschap, en dat je daar met hen over kon praten en discussiëren.”

Maar ze kwam terecht op een wiskundeafdeling waar iedereen de hele dag in een kamertje zijn eigen ding deed. “Ik ben op zoek gegaan naar een ander onderwerp, maar het bleek binnen de wiskunde erg lastig om een club mensen te vinden met wie je leuk kan samenwerken.”

Weetje van de dag

Het wiskundeweetje van de dag komt uit de lezing van Ngo Bao Chau (Fields medaille 2010): 1+1+1+1+………(en zo oneindig lang verder) = -1/2 en 1+2+3+4+………= – 1/12. Als je dat snapt, kun je wellicht ook de fameuze Riemannhypothese bewijzen en net zo beroemd worden als Andrew Wiles.