Veel van de medicijnen die we vandaag de dag gebruiken zijn al tientallen jaren geleden ontwikkeld. In die tijd was het de gewoonste zaak van de wereld om nieuwe geneesmiddelen alleen te testen op jonge, blanke vrijwilligers. Dat was voor veel producenten namelijk de makkelijkste en goedkoopste oplossing om hun medicijn op de markt te brengen.
ACE-remmers
In de praktijk blijkt nu dat ouderen, vrouwen en mensen uit andere bevolkingsgroepen meer last hebben van bijwerkingen of andere bijwerkingen rapporteren dan jonge, blanke mannen. Soms zijn de verschillen zelfs zo groot dat een middel in een bepaalde groep helemaal niet werkt of een averechts effect heeft.
Een goed voorbeeld zijn ACE-remmers voor het behandelen van een hoge bloeddruk. Deze middelen beïnvloeden de werking van twee hormonen, renine en angiotensine, en dat leidt ertoe dat bloedvaten zich verwijden. Helaas werken deze remmers bij mensen van negroïde afkomst niet zo goed, omdat zij van nature minder renine in het bloed hebben dan blanken.
Prozac
Verschillen tussen mannen en vrouwen vind je vooral bij medicijnen die werken op het centrale zenuwstelsel. Antidepressiva en pijnstillers bijvoorbeeld. De groep antidepressiva waartoe ook het bekende medicijn Prozac behoort, werkt bijvoorbeeld veel effectiever bij vrouwen. En vrouwen ervaren ook andere bijwerkingen dan mannen. Zo rapporteren vrouwen met name misselijkheid, terwijl mannen vaker aangeven moeite te hebben met plassen.
Drug Trials Snapshot
Tegenwoordig moeten producenten een nieuw medicijn testen op de groep waarvoor het middel bedoeld is. En dat gebeurt ook. Maar er wordt nog steeds te weinig gerapporteerd over verschillen tussen subgroepen in een studie. Om dat probleem aan de te pakken heeft de Amerikaanse FDA de website Drug Trials Snapshot in het leven geroepen. Daar staat gedetailleerde informatie over medicijnen en hoe ze getest zijn.
De website is nu nog een pilot project en bevat zes voorbeelden van recent goedgekeurde medicijnen. Je leest er bijvoorbeeld wie er meededen aan de studie en hoe het onderzoek was opgezet. Maar ook of onderzoekers verschillen vonden in de werking van het medicijn bij mannen of vrouwen, bij verschillende bevolkingsgroepen of bij verschillende leeftijden.
RTL Late Night
Op 28 januari zat onze hoofdredacteur Sanne Deurloo samen met Loes Visser, hoofddocent farmaco-epidemiologie aan het Erasmus MC, aan tafel bij RTL Late Night. Want ook al zijn vooral artsen met deze zaken bezig, ook wij zouden ons bewust moeten zijn van mogelijke verschillen in medicijnwerking. We zijn al een stap in de goede richting, maar er mag best nog wat meer gediscrimineerd worden in de gezondheidszorg.
De komende tijd besteden we op Kennislink extra aandacht aan het thema ‘discriminatie in de gezondheidszorg’. Lees nu meer over vrouwen en geneesmiddelenonderzoek.