Liever een vreemde op de bank?

Wil je nog weg deze zomervakantie? Wereldwijd bieden mensen, via de website couchsurfing, zomaar hun bank als slaapplaats aan. Deze en andere online gemeenschappen zouden hun populariteit wel eens kunnen danken aan het uitgangspunt ‘onder vreemden’ te zijn, blijkt uit onderzoek van socioloog Rense Corten.

31 juli 2013

Mensen die elkaar (nog) niet kennen, delen toch enthousiast elkaars auto via Mywheels, passen op andermans huisdieren dankzij Spotwag en slapen als couchsurfers bij vreemden op de bank. Rense Corten en zijn collega’s aan de Stanford Universiteit, waar hij dankzij een NWO-beurs een jaar verbleef, onderzochten zo’n organisatievorm op het internet. Zij ontdekten dat de aanwezigheid van oude bekenden in de online gemeenschap Couchsurfing ervoor zorgt dat deelnemers zich meer afzijdig houden. Daarentegen maakt het leggen van nieuwe contacten de deelnemers juist alleen maar actiever. Deze onderzoeksresultaten zijn juli 2013 gepubliceerd in het open-accesstijdschrift PLOS ONE.

Een persoon die in zijn korte broek en t-shirt op een koraalkleurige bank ligt. — Couchsurfers stellen hun bank via de website ter beschikking als slaapplaats.
willandbeyond

Organisaties aan zet

Hoe een maatschappelijke organisatie aan geestdriftige leden komt, is een vraag die wetenschappers al lang bezighoudt. De inzet van haar deelnemers is namelijk bepalend voor wat een organisatie al dan niet weet te bereiken. Onder onderzoekers doen twee tegenstrijdige verklaringen voor ledenbinding de ronde. Het zou kunnen dat een vereniging het vooral moet hebben van al bestaande vriendschappen. Dat wil zeggen dat mensen zich actief voor een organisatie gaan inzetten, omdat hun vrienden ook lid zijn en hen enthousiasmeren.

Anderzijds zou het ook kunnen dat zulke bestaande vriendschappen deelname aan het verenigingsleven juist in de weg zitten. Mensen blijven in de eerste plaats gebonden aan hun eigen relaties en voelen daardoor minder loyaliteit ten opzichte van de organisatie als geheel. Dan zou het voor de algehele deelnamegraad juist belangrijk zijn dat de leden nieuwe contacten leggen binnen de organisatie. De gedachte is dat zij zich op die manier met de gemeenschap zelf gaan identificeren en zich ervoor inzetten.

Verbonden via internet

Corten zocht uit hoe dat zit met organisaties die op internet ontstaan. Profiteert een online gemeenschap als Couchsurfing vooral van bestaande, offline vriendschappen of juist van nieuwe online contacten die de organisatie een eigen gezicht geven?

Om deze vraag te beantwoorden, mochten de onderzoekers de geanonimiseerde inloggegevens, over een periode van zeven jaar, van 10.000 couchsurfers analyseren. Couchsurfing vormde een ideaal studieobject omdat de voor dit onderzoek essentiële informatie al op de website wordt bijgehouden. Deelnemers moeten namelijk als zij iemand aan hun vriendenlijst toevoegen, aangeven of zij die persoon vooraf al kenden of via de website ontmoetten.

Wat bleek, als couchsurfers in de online gemeenschap oude bekenden ontmoeten, dan worden zij minder actief op de website. Daarentegen loggen zij veel vaker in als er nieuwe vriendschappen ontstaan. Het ‘nieuwe’ van zulke contacten gaat er overigens wel vrij snel af. Al na twee maanden hebben de pas gelegde relaties hetzelfde effect als bestaande connecties en doen zij de deelnamegraad juist dalen.

Zonder nieuwe vrienden, blijft de couchsurf-bank al snel leeg.
MasterMarte

Alleen op avontuur

Het lijkt er dus op dat de groei van een online gemeenschap als Couchsurfing afhangt van de mogelijkheid nieuwe vriendschappen te vormen. Oude contacten remmen de inzet van deelnemers namelijk zelfs. De onderzoekers laten in het midden of deze conclusie ook van toepassing is op andere, online en offline, organisaties. Om dat te weten te komen kan verder onderzoek nuttig zijn.

Een aantrekkelijk aspect van Couchsurfing, waar de onderzoekers niet op ingaan, is namelijk juist dat je als avonturier de wereld intrekt, niet wetend op wiens bank je precies terechtkomt. De organisatie stelt zichzelf ten doel mensen ‘life-changing experiences’, ofwel ervaringen die je leven veranderen, te bieden. Dat deze online gemeenschap minder aanspreekt als je er oude bekenden tegenkomt, zou daar wel eens mee te maken kunnen hebben. Want het voelt toch minder avontuurlijk om bij je buren op de bank te zitten.

Bron:

Het artikel A Community of Strangers: The Dis-Embedding of Social Ties van Rense Corten, nu werkzaam aan de Universiteit van Tilburg, Paolo Parigi, Bogdan State, Diana Dakhlallah en Karen Cook ‘s verscheen juli 2013 in PLOS ONE.