De Verenigde Naties heeft 2015 uitgeroepen tot het Internationale Jaar van het Licht. In Nederland trapten we af op 15 januari in NEMO met een middag vol verlichtende sessies van wetenschappers en kunstenaars. Geheel volgens de doelstellingen van de VN, met licht als bindmiddel tussen wetenschap, techniek en kunst. Anneke Smelik gaf tijdens de opening mooi weer hoe licht ook de alfawetenschappen kan verbinden met techniek.
Mode is een mooi voorbeeld van de samensmelting van wetenschap en techniek. Anneke Smelik, hoogleraar Algemene Cultuurwetenschappen aan de Radboud Universiteit, vertelt over de inspirerende combinatie van mode en lichttechnieken. “Kleding is in eerste instantie niet bedoeld om ons te beschermen of te bedekken. Dat denken veel mensen, maar bescherming van ons lichaam vinden we minder belangrijk dan decoratie van ons lichaam of communicatie door middel van kleding.” Je kledingstijl zegt iets over wie je bent en wat je van belang vindt. Mode is een belangrijk onderdeel van onze cultuur, zowel nu als vroeger.
Flikkerende schoenen en emojurk
Licht is uitermate geschikt om mee te decoreren, denk maar aan een versierde kerstboom. Zonder lichtjes is hij niet af. Kerstboomlichtjes op je kleding was lang geen optie, aangezien de stekker de drager niet echt mobiel maakte. Maar vanwege de schoonheid van licht proberen modeontwerpers al decennia om het te combineren met kleding. Het begon met sportschoenen in de jaren tachtig van de vorige eeuw. Eerst alleen gemaakt voor kinderen, maar de hype sloeg gedeeltelijk over op volwassen. Waarom niet iedereen flikkerende schoenen heeft omarmd weten we niet. Misschien toch teveel associatie met kindermode?
In de modewereld wordt sinds de 21e eeuw geëxperimenteerd met draagbare technologieën. Ontwerpers gebruiken verschillende technieken. Zoals projectie op een wit of blauw kledingstuk (Victor & Rolf, Long live the immaterial! 2002-2003), integratie van lampjes in kleding (Hussein Chalayan, LED Dress 2007) of zelfs kleding die reageert op je lichaam, emoties en omgeving (Anouk Wipprecht, Synapse Dress 2013). Met hulp van onderzoek door technische universiteiten en bedrijven als Philips en Intel, is Nederland een kweekvijver geworden voor ontwerpers die mode combineren met techniek, de zogenaamde wearable technology. Of zoals Smelik het noemt, cyber couture.
Nederland mag dan internationaal gezien voorop lopen met het ontwerpen van wearable technology, de kleding is echter niet doorgedrongen tot het grote publiek. De belangrijkste reden hiervoor is volgens Smelik dat de kleding vaak niet draagbaar genoeg is. “Je kunt het niet wassen en het is erg duur om te maken. Zulke extravagante kledingstukken zijn dan ook vooral terug te zien op poppodia, gedragen door beroemde zangeressen als Lady Gaga en Katy Perry tijdens de MTV Awards of een concert.”
http://youtu.be/MbumG9qRpDA?t=3s
Maar Smelik denkt dat daar verandering in zal komen. “Ik ben een optimist. Licht is mooi, we worden er allemaal blij van. Het kan niet anders dan dat wetenschappers en ontwerpers samen een oplossing vinden om deze geweldige mode beter draagbaar en goedkoper te maken.” In haar toekomstvisie is licht voor iedereen een onderdeel van de dagelijkse garderobe en op die manier een nieuwe manier van hoe we ons kunnen uiten en onderscheiden. Het geeft zo een extra dimensie aan de bestaande cultuur.