Kunst over prostitutie

Bezoekerservaring

De Wildt blikt nu voor haar onderzoeksproject Framing Prostitution terug op de twee tentoonstellingen. In dit project neemt ze de driehoeksverhouding tussen bezoeker, museum en de te bewonderen kunst tijdens een tentoonstelling onder de loep. Ze sprak met de kunstenaars en de museummedewerkers over de beladen tentoonstellingen. In 2002 hadden sommige medewerkers lacherig gereageerd of voelden ze zich er ongemakkelijk bij. Hoe moesten ze zo’n onderwerp bijvoorbeeld brengen aan bezoekende schoolklassen?

De lastigste partij om te onderzoeken was de bezoeker. “Bezoekers laten weleens een bericht achter in het gastenboek, maar uitgebreid wetenschappelijk onderzoek naar hun bevindingen was er niet. Met het MuseumLab wilde ik erachter komen hoe bezoekers een tentoonstelling over een beladen onderwerp beleven, wat ze daarbij voelen en denken. En of dat overeenkwam met onze verwachtingen en doelen als museum”, aldus De Wildt.

Geen bordjes

Het MuseumLab was een aparte ruimte in het Amsterdam Museum waar in april en mei 2016 kunst en objecten over prostitutie te zien waren. De bezoekers vulden tijdens het rondkijken uitgebreide vragenlijsten in en bespraken aan het einde hun bevindingen met De Wildt. In totaal deden ruim honderdvijftig mensen mee aan het MuseumLab.

Omdat deelname meer dan een uur duurde, deden naast ‘gewone’ bezoekers vooral uitgenodigde deelnemers mee. Dit waren middelbare scholieren, studenten, curatoren en mensen die op één of andere manier gerelateerd waren aan prostitutie. De Wildt wilde weten wat het verschil in beleving was tussen uiteenlopende soorten bezoekers, en de blik van de ‘insiders’ zoals bordeelhouders en prostituees mocht daarbij niet ontbreken.

“In het MuseumLab lieten we een gevarieerd aantal objecten en kunstwerken zien die we hadden aangekocht voor de eerdere tentoonstellingen. Daarnaast was er ook nieuw werk te zien over transgenders en gedwongen prostitutie – onderwerpen die juist nu actueel zijn. Er hingen expres geen tekstbordjes bij de kunstwerken, om de bezoeker niet te beïnvloeden. We vroegen bezoekers hun ideeën en gevoelens over de kunst en andere objecten in te vullen in een uitgebreide vragenlijst, die we aan het einde bespraken.”

Heftige installatie

Inmiddels zijn alle vragenlijsten van het MuseumLab verwerkt en geanalyseerd. Het gros van de deelnemers reageerde het meest emotioneel op een interview met een prostituee en de installatie Red Light van Marieken Verheyen uit 1989. Deze installatie, die tijdens beide tentoonstellingen te zien was, laat je ervaren hoe het is om achter een raam te zitten, terwijl langslopende mannen commentaar geven. Betrokkenen bij prostitutie reageerden daarentegen vaak zakelijker op de kunst. Schilderijen riepen sowieso minder emoties op bij de deelnemers dan kunst met ‘echte’ mensen erin.