'Je moet groots denken als wetenschapspark'

Je hebt inmiddels heel wat science parks bezocht. Wat kwam je allemaal tegen?

“Van alles! Wetenschapsparken verzorgen lezingen en colleges aan de universiteit, bijvoorbeeld over technologische innovatie en je eigen bedrijf opzetten. Maar vooral de zogenaamde spin-off bedrijven of technostarters springen in het oog. Dit zijn bedrijven die studenten of personeel van de universiteit opzetten om hun kennis van nieuwe technologieën te gebruiken om producten op de markt te brengen. Zoals technologische snufjes als een nieuw soort lab on a chip, waar Medimate een voorbeeld van is. Maar het is heel divers, er worden bijvoorbeeld ook websites gecreëerd die het makkelijker maken zaken te boeken of te plannen. Zo is Booking.com ooit begonnen als spinn-off, verbonden aan de Universiteit Twente.”

Vaak zijn regionale overheden betrokken bij de science parks. Zo geven sommige gemeenten subsidie of helpen ze de infrastructuur zo gunstig mogelijk in te richten. Andere beginnende ondernemers krijgen die steun doorgaans niet. Waarom hebben start-ups op een science park zo’n speciale positie?

“Dat heeft alles te maken met de idealistische doelstellingen van wetenschapsparken in Nederland, die dan ook vaak worden opgezet door stichtingen. Een belangrijk ideaal is allereerst dat de kennis van universiteiten of andere kennisinstituten omgezet wordt in concrete producten of diensten die nuttig zijn voor de maatschappij. Daarnaast passen wetenschapsparken prima in het streven van Nederland om als kenniseconomie aan de weg te timmeren.”

“Lokale overheden hopen bovendien dat de innovatieve producten van vaak jonge ondernemers hun regio economisch gezien een flinke oppepper geeft. In Twente, de regio waar ik woon, is dat bijvoorbeeld een belangrijk doel. Sinds de teloorgang van de textielindustrie in de jaren tachtig en negentig kent die streek een relatief hoge werkloosheid. Met een hub van high tech bedrijven die onder meer de expertise van de Universiteit Twente op het gebied van nanotechnologie toepassen op wetenschapspark Kennispark hoopt de regio op een nieuw soort economische bedrijvigheid.”

“Het is inderdaad zo dat bedrijven in science parks die in regio’s liggen die gelden als economische knooppunten doorgaans sneller groeien. Zo is het gemiddelde aantal werknemers per start-up in science parks in Amsterdam, Leiden en Eindhoven respectievelijk 38, 51 en 74. Tegelijkertijd is dat ook weer niet zo veel. Als we naar de cijfers kijken zie je dat echte klappers als Booking.com vooralsnog zeldzaam blijven.”

In je scriptie hamer je erop dat science parks in randgebieden – en eigenlijk alle Nederlanse science sites – dringend meer buitenlandse investeerders moeten gaan aantrekken. Waarom is dat zo belangrijk?

“Uit onderzoek blijkt dat veel Nederlandse beginnende bedrijven het kapitaal missen om al hun doelen te verwezenlijken. Daarnaast vindt er bij investeringen door buitenlandse investeringsfirma’s vaak een soort steen-in-de-vijver-effect plaats. Als een buitenlandse investeerder geld stopt in een bepaald product, dan krijgt zo’n product al snel de status hot te zijn. Als de Amerikanen of de Chinezen ermee weglopen moet het wel echt iets zijn. Daarnaast kan zo’n buitenlandse investering tot meer publiciteit leiden. In het kielzog van een buitenlandse investeerder volgen dan ook vaak meer geldschieters.”

Kun je daar eens een voorbeeld van geven?

“Een tijd terug opende het Amerikaanse Cottonwood European Technology Fund een Europese dependence op Kennispark. Het investeerde enkele miljoenen in veelbelovende start-ups op Kennispark zoals Urekite, de eerste wereldwijde aanbieder van flexibele keramieken opgebouwd met behulp van nanotechnologie, en Clear Flight Solutions, een bedrijf dat vogels vreedzaam probeert te verjagen met drones. Vervolgens begon KPN Ventures ook in deze bedrijven te investeren. Daar hield het overigens niet op. Inmiddels investeren KPN en Cottonwood samen in OPNT, een spin-off van het Amsterdamse science park.”

“Maar het gaat niet slechts om de financiële injectie. Als een bedrijf eenmaal samenwerkt met een buitenlandse investeerder, kan het vaak ook profiteren van de internationale contacten van de nieuwe partner. Dan is het gemakkelijker om een product in China, de Verenigde Staten of een ander land te lanceren. En dan kan een klein bedrijf zomaar ineens een reus worden.”