Naar de content

Hongerdood door oceaanplastic

Een valse karetschildpad die in het water zwemt.
Een valse karetschildpad die in het water zwemt.
Wikimedia Commons, Ukanda via CC BY 2.0

Wat gebeurt er met zeeschildpadden als ze plastic eten? De gevolgen zijn ernstiger dan verwacht, ontdekte bioloog Nina Marn. Zij promoveerde deze week aan de Vrije Universiteit Amsterdam op de levenscyclus en ecologie van haar favoriete oceaandier.

Een valse karetschildpad die in het water zwemt.

De valse karetschildpad.

Wikimedia Commons, Ukanda via CC BY 2.0

Een dieet dat voor meer dan veertien procent uit plastic bestaat, maakt het voor de valse karetschildpad al onmogelijk om zich voort te planten. Het is één van de opmerkelijk resultaten van het promotie-onderzoek van de Kroatische bioloog Nina Marn. “Ik verwachtte wel dat er gevolgen waren voor de schildpad, maar ik was geschokt om te zien dat zelfs een klein beetje plastic al zo’n grote invloed heeft op hun groei en voortplanting.”

De valse karetschildpad

Ze hebben in het Nederlands een wat vreemde naam: onechte of valse karetschildpadden. Loggerhead turtles in het Engels. De volwassen dieren kunnen meer dan honderd kilo wegen en hebben een schild van 100 tot 130 centimeter lang. De karetschildpad staat op de IUCN-lijst (International Union for the Conservation of Nature) voor bedreigde soorten. De meeste populaties gaan achteruit, ook al worden ze beschermd.

Omgaan met energie

Nadat ze met eigen ogen zag hoeveel plastic na slechts één strandfeestje in zee belandt, begon Marn zich te af vragen waar al die vervuiling terechtkwam en wat het met oceaandieren doet. Zo kwam haar promotie-onderzoek aan de Vrije Universiteit Amsterdam en de Universiteit van Zagreb (Kroatië) tot leven.

Marn ontwikkelde een wiskundig energie-budget-model, op basis van gegevens uit de literatuur, dat laat zien hoe de schildpad met energie omgaat. Ze keek eerst hoe het beest ‘werkt’ als er geen plastic vervuiling is. “Zie het model als een zwarte doos. Je stopt er input in, zoals de hoeveelheid voedsel. Dan rolt er output uit, bijvoorbeeld hoe snel de schildpad kan groeien en voortplanten onder die omstandigheden”, legt Marn uit. Daarna berekende ze wat de ecologische druk is van de plastic vervuiling op de groei en voortplanting van karetschildpadden.

Geen voortplanting meer

De gevolgen zijn duidelijk. Als plastic meer dan veertien procent van de darmen inneemt, blijven de dieren kleiner en planten zich niet meer voort. Tenminste, aangenomen dat het plastic even lang in de darmen blijft als voedsel, wat ongeveer een week is. Blijft plastic meer dan drie keer zo lang hangen dan voedsel, dan zie je dezelfde verschijnselen al bij drie procent plastic in de spijsvertering, blijkt uit de simulaties van Marn.

“Door plastic te eten verdunt de schildpad als het ware zijn voedsel, want dat plastic moet ook verteerd worden maar levert in tegenstelling tot voedsel geen energie”, legt Marn uit. Het wordt nog ernstiger als de verteertijd voor plastic deeltjes langer is: dan blokkeert het vuil de darmen waardoor de schildpadden lange tijd minder eten. Die situatie kan leiden tot de hongerdood, een scenario dat regelmatig voorkomt onder deze zeedieren.

Schone darmen

Marn hoopt dat de realiteit iets minder bars is. In haar simulatie leven de schildpadden in een omgeving waar ze constant een bepaalde hoeveelheid plastic inslikken. Waarschijnlijk zwemmen de beesten in het wild ook weleens in een stuk oceaan met minder vervuiling. En zijn hun darmen soms ook schoon. Feit blijft dat onderzoekers in driekwart van de dood aangetroffen karetschildpadden plastic tegenkomen in de darmen.

Marn wacht overigens nog steeds op haar kans om de beesten in het wild te zien. “Ik heb ze gezien in aquaria, in opvangcentra en ben vaak mee geweest om herstelde dieren weer vrij te laten in zee.” Na haar promotie is ze van plan in een centrum te werken dat zich richt op educatie en bescherming van zeeschildpadden in het wild. “Volgend jaar hoop ik met andere zeeschildpad-enthousiastelingen op een strand te staan om een zeeschildpadnest te beschermen, wachtend op de jongen die uit het ei kruipen en hun hopelijk lange leven gaan beginnen.”

Nina Marn promoveerde op 30 mei 2016 op het proefschrift Life cycle and ecology of the loggerhead turtle (Caretta caretta, Linnaeus, 1758): development and application of the Dynamic Energy Budget model aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

ReactiesReageer