Hoe werken kogelvrije vesten?

Een kogel komt met een zeer hoge snelheid en heel veel energie op je af. “Dan is het de truc om de kinetische energie om te zetten in warmte en dat is precies wat een kogelvrij vest doet”, zegt hoogleraar Remko Akkerman van de Universiteit Twente. Daardoor bereikt de munitie je huid niet, maar komt het in het kogelwerende kledingstuk terecht.

Taaiheid

Een kogelvrij vest bestaat uit verschillende laagjes en kan daardoor de energie zo goed mogelijk opnemen. Akkerman: “Dat biedt de beste bescherming. Wanneer je op een kogelvrij vest schiet, dan vervormen niet alleen de vezels van het kledingstuk, maar wrijven de verschillende lagen ook nog eens langs elkaar. Deze wrijving absorbeert heel goed de energie van de kogel. Daarnaast slippen de draden van het weefsel ook binnen elke laag langs elkaar als een projectiel erdoorheen wil dringen, waardoor energie wordt opgenomen.”

De kogelwerende vesten, zoals onderzoekers ze eigenlijk noemen, worden gemaakt van aramidevezels (onder meer gebruikt bij merknaam Kevlar). Die rekken namelijk mee en breken niet, zodat ze veel energie opnemen. De vezels zijn heel moeilijk te snijden en te knippen door hun taaiheid: ze hebben een structuur van langgerekte moleculen, die het liefst bij elkaar blijven zitten. “Bovendien speelt een belangrijke rol hoe fijn de weefsels zijn. Bij grove weefsels zijn er weinig contactpunten tussen de vezels. Hoe fijner, des te meer contact er is en hoe beter het werkt.”

En dan behandelen de producenten de weefsels ook nog met speciale vloeistoffen. Akkerman: “Zoals een stroperig goedje dat je op het weefsel smeert, waardoor de weefsels moeilijker tegen elkaar glijden. Het gevolg is dat het textiel zoveel mogelijk energie van de kogel opneemt.”

Geheim

Ook auto’s en gebouwen worden soms kogelwerend gemaakt. “Die bevatten vaak veel massieve materialen en zijn heel zwaar”, legt Akkerman uit. “Dan hoef je er namelijk geen rekening mee te houden dat je het moet kunnen dragen, zoals bij een kledingstuk. Hoe meer massa je hebt, des te moeilijk het wordt om erdoorheen te slaan of te schieten. Maar ook hierbij zijn het weer gelaagde structuren, waarin je veel scheuroppervlak creëert en dus veel energie omzet in warmte.”

Je maakt dus een vest of massieve bescherming met veel laagjes en je bent beter beveiligd tegen rondvliegende kogels? Zo eenvoudig is het helaas ook weer niet, geeft Akkerman aan. “Het is echt een wapenwedloop en veel informatie is natuurlijk geheim. Vanwege de kogelvrije vesten worden er nu bijvoorbeeld kogels gemaakt met randjes of groefjes erop, die ronddraaien na het afvuren. Ze snijden als een soort mes door het textiel heen. Daar spelen de makers van de vesten natuurlijk vervolgens weer op in, door het textiel te verbeteren. En zo proberen de kogelmakers en de ontwikkelaars van de vesten elkaar af te troeven.”