Een nieuwe techniek, die mede door de Universiteit Twente nog wordt ontwikkeld, visualiseert pijnloos of vrouwen borstkanker hebben. Bovendien werkt de technologie ook goed bij jonge vrouwen, waar de gebruikelijke detectiemethode met röntgenstraling bij te kort schiet.
Het ziet er op het eerste gezicht uit als een bed, maar dan wel een met heel veel technologie eronder. Het high-techbed maakt een scan van een borst terwijl de vrouw op haar buik ligt. Dat is volledig pijnloos. En dus veel comfortabeler dan de huidige methode, waarbij de borst wordt samen geknepen om er een röntgenfoto van te maken. Dat is nodig om een beter beeld te krijgen, maar dit wordt door veel vrouwen als pijnlijk en vervelend ervaren.
Het is een van de voordelen van de nieuwe methode, die pammografie heet. Het wordt ontwikkeld door de Universiteit Twente en het bedrijf PA imaging. Pammografie heeft potentie om in de toekomst een alternatief te worden van de huidige screening.
Lichtpulsen
Alle vrouwen tussen de 50 en 75 jaar krijgen tweejaarlijks een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek naar borstkanker. Dat wordt nu nog gedaan met röntgenstraling en heet mammografie. “Die methode werkt prima, maar heeft een aantal nadelen. De mammografie is minder geschikt voor vrouwen onder de vijftig, omdat ze dan teveel dicht klierweefsel hebben dat de beelden verstoort. De dichtheid van dat weefsel neemt pas af als vrouwen in de overgang zijn geweest. Bij onze pammografie speelt dit geen rol en krijgen wij ook bij vrouwen onder de vijftig heldere beelden”, zegt Srirang Manohar (Universiteit Twente).
De technologie onder het bed.
Universiteit TwenteBij de nieuwe methode gaat de vrouw op haar buik op een soort bed liggen. Een borst hangt door een opening naar beneden en komt niet in direct contact met apparatuur. “Een aantal maal per seconde schiet een laser onschadelijke lichtpulsen in de borst”, zegt Paul Nederkoorn. Daarna passen de onderzoekers een slim trucje toe. Het licht raakt namelijk verstrooit in de huid en is daardoor ontzettend lastig om het te meten. Maar de lichtpulsen doen ook nog wat anders.
“Om een kwaadaardige tumor zitten veel meer bloedvaatjes, die ook meer licht absorberen. Dat resulteert in warmte en zorgt voor een kleine thermische uitzetting. Hierdoor ontstaat een drukgolf met ultrasoon geluidfrequenties, die we kunnen detecteren. Onder meer dankzij extreem gevoelige detectoren en een algoritme. Er gaat dus licht in, maar we meten het geluid dat er uitkomt”, zegt Manohar.
Het prototype van de nieuwe techniek die naar tumoren zoekt.
Universiteit TwenteToekomst
De pammografie moet in de toekomst op deze manier binnen tien minuten een scan maken. Nederkoorn verwacht dat de kostprijs ongeveer net zo hoog wordt als de huidige methode. Zover is het nog niet. Pammografie is nog in ontwikkeling. Voordat het daadwerkelijk overal beschikbaar is, duurt nog jaren vanwege technische optimalisatie en medische validatie.
Momenteel wordt een nieuw prototype ontwikkeld. Met een oudere versie zijn al testen gedaan. De klinische data van meer dan zestig patiënten werden verzameld en vergeleken. Nederkoorn: “Daaruit komt naar voren dat pammografie tumoren opspoort, die de gebruikelijke methode mist. Ook blijkt in de praktijk dat onze methode geen last heeft van goedaardige cystes en verkalkingen. Dat zijn veelbelovende resultaten, die we nog verder willen onderbouwen.”