Maar liefst miljoenen jaren gaat het opslagmedium mee, dat promovendus Jeroen de Vries ontwikkelde. Daardoor is het mogelijk om belangrijke informatie na te laten aan toekomstige generaties of nieuwe aardbewoners.
In de verre toekomst heeft een verschrikkelijk ramp een flink deel van de mensheid uitgeroeid. Wie nog leeft, probeert het leven opnieuw op te bouwen. Maar hoe? “Voor hen kan een opslagmedium dat miljoenen jaren meegaat een uitkomst zijn. Bijvoorbeeld met een instructie er op”, zegt Jeroen de Vries van de Universiteit Twente. Tijdens zijn promotieonderzoek maakte hij een opslagmedium dat bestand is tegen extreme omstandigheden en miljoenen jaren meegaat.
Dit schijfje gaat miljoenen jaren mee.
Jeroen de VriesMet de huidige harde schijven is dat wel anders. Wie daar informatie opslaat, doet dat niet voor de eeuwigheid. De harde schijf behoudt informatie nu voor in ieder geval tien jaar, daarna neemt de kans toe dat data verloren gaat. Om informatie op te slaan staat de magnetisatie in een bepaalde richting loodrecht op de schijf. Dit zijn de digitale 1 of 0. Na verloop van tijd, met name vanwege de warmte, neemt de kans toe dat deze richting spontaan omkeert, waardoor data verloren gaat.
QR-code
De Vries bedacht een interessant alternatief als informatiedrager. Hij ontwikkelde een schijf. Daarop zitten drie lagen. De twee buitenste zijn van siliciumnitride, dat hard en transparant is. “Daartussen zit het scheikundige element wolfraam met een patroon er in. Wolfraam heeft een zeer hoog smeltpunt en kan dus hoge temperaturen aan. De nitride beschermt het.”
Het wolfraam ingekapseld door siliciumnitride.
Jeroen de VriesOp het schijfje zit een grote QR-code, die weer is opgebouwd uit kleinere QR-codes. “We wilden een codering, die je met een computer kan uitlezen. Bewegende delen kunnen alleen maar kapot gaan. Het specifieke schijfje dat wij hebben gemaakt kon 28 gigabyte bevatten. De schijf is overigens niet herschrijfbaar.”
Het opslagmedium gaat miljoenen jaren mee en kan de mensheid overleven. “Daardoor kunnen we via deze schrijf ook wat nalaten aan toekomstige aardbewoners”, zegt De Vries. Zijn onderzoek maakt onderdeel uit van het Human Document Project, dat als doel heeft om via dataopslag wat van de mensheid achter te laten.
Eitje bakken
Maar hoe weten eventuele toekomstige vinders van de schijf hoe die gebruikt moet worden. “Dat is inderdaad lastig. We moeten bijvoorbeeld aan de hand van plaatjes begrippen duidelijk maken en zo de data toegankelijk maken. Het moet een meerstaps proces zijn, dat nog verder ontwikkeld wordt.”
De Vries deed met bachelorstudent Dimitri Schellenberg opzienbarende experimenten, om na te gaan of het opslagmedium bestand is tegen extreme omstandigheden. Schellenberg bakte er bijvoorbeeld een eitje op.
“Door verhitting testten we de veroudering. We gingen na of er geen dataverlies optrad. Bijvoorbeeld door het een uur in de oven te leggen bij een temperatuur van tweehonderd en zelfs vierhonderd graden Celsius. Daardoor lieten we zien dat het minstens een miljoen jaar blijft werken. Vervolgonderzoek moet tonen of het opslagmedium nog heel veel hogere temperaturen kan weerstaan, zoals een brand. Bij een stabiele plek, zoals een kernopslagfaciliteit, kan de disk en data miljoenen jaren mee gaan.”
Mona Lisa
Op de schijf kunnen beschrijvingen komen van het leven op aarde, blauwdrukken van belangrijke uitvindingen. “Of belangrijke kunstwerken, zoals de Mona Lisa van Leonardo Da Vinci, die hebben ook niet het eeuwige leven.”
Ook als niet de hele mensheid is uitgeroeid, komt het opslagmedium van pas, benadrukt De Vries. “Als er een grote ramp is, waarbij een deel van de wereld verwoest wordt, kunnen we toch veel informatie opslaan en nalaten voor toekomstige generaties.”