Een vacuümgrijper die bij sleutelgatoperaties organen vastpakt en daardoor geen schade veroorzaakt aan weefsel en organen. Dat ontwikkelde industrieel ontwerper Durandus Vonck tijdens zijn promotieonderzoek. Met name voor jonge, onervaren chirurgen is het een uitkomst.
Nu nog maken chirurgen bij minimaal-invasieve operaties gebruik van een klein grijpertje gemaakt van chirurgisch staal. Daarmee verleggen ze bijvoorbeeld een stuk darm, de milt of galblaas. “Die grijpertjes zijn een risicofactor, omdat ze schade kunnen veroorzaken aan weefsel en organen. Gelukkig gaat het vaak goed, zeker bij getrainde chirurgen. Minder ervaren collega’s hebben er meer moeite mee doordat ze bijvoorbeeld te hard trekken of knijpen of juist niet hard genoeg”, zegt Vonck, die promoveerde aan de TU Delft.
Het instrument dat Vonck ontwikkelde richt geen schade aan, maar geeft wel dezelfde grip tijdens de operatie als een conventionele grijper. “Het werkt vergelijkbaar als een pipet met een balgje. De chirurg knijpt in het handvat en bepaalt daarmee hoeveel druk er wordt gezet. Als het handvat volledig wordt ingedrukt, is er een maximaal drukverschil. Na het indrukken wordt het uiteinde bijvoorbeeld op het orgaan geplaatst en trekt deze vacuüm.”
Meer drukverschil
Vonck toonde met tests al aan dat de grijper voor genoeg druk zorgt om bijvoorbeeld een darm vast te houden zonder deze te beschadigen. “Maar we kunnen nog meer drukverschil opbouwen, zodat we nog zekerder weten dat het goed gaat.” De tests, die gedaan werden in het Amsterdams Medisch Centrum, toonden ook aan dat geen weefsel werd beschadigd.
Chirurgen reageren wisselend op de nieuwe grijper. “De ene helft was zeer enthousiast. De andere helft gaf aan veel ervaring te hebben met de huidige grijper. We willen daarom ook niet het huidige instrument vervangen, maar een alternatief aanbieden voor wie liever met een vacuümgrijper werkt. Bovendien ontstaat er geen schade als het instrument gebruikt wordt om lange tijd, bijvoorbeeld 15 minuten, een orgaan vast te houden en dat geeft veel vrijheid voor doorontwikkeling.”
De grijper van Vonck wordt verder ontwikkeld door het Duitse bedrijf Karl Storz, dat medische instrumenten maakt. Waarschijnlijk brengen zij binnen het jaar het handinstrument op de markt.