Elke minuut een wens

Misschien is het je op een heldere nacht wel eens gebeurd: plotseling lijkt een ster door de hemel te schieten met een lange, heldere staart. Daarna verdwijnt de ‘vallende ster’, en mag je volgens velen een wens doen. Een mooi beeld, maar een vallende ster is geen ster en valt eigenlijk ook niet.

Twee keer per jaar komen er een paar nachten lang veel meer meteoren voor dan gebruikelijk. Dat noemen we een meteorenzwerm, en die zwermen hebben elk een naam die afgeleid is van de richting waar ze vandaan komen. Begin augustus wordt de aarde bekogeld door de Perseïdenzwerm, die uit het sterrenbeeld Perseus lijken te komen. Midden november is het tijd voor de Leoniden, te zien in het sterrenbeeld Leeuw.

Verdampende kometen

Het is geen toeval dat er ieder jaar rond dezelfde tijd zo’n meteorenzwerm langskomt. De stofdeeltjes die de regen van vallende sterren veroorzaken maken deel uit van de staart van een komeet. De Perseïden maken deel uit van de komeet Swift-Tuttle, de Leoniden van Tempel-Tuttle. Die kometen zijn in het verleden dicht langs de zon gekomen, waardoor het ijs waarvan hun mantel gemaakt is verdampt en een gaswolk vormt om de kern. Daarbij komt een heleboel stof vrij, en dat blijft hangen als de komeet allang weer vertrokken is. Als de plaats waar het stof is ontstaan de baan van de aarde om de zon kruist, vliegt onze planeet er één keer per jaar doorheen.

Als je zelf vallende sterren wilt bekijken kan je dat het beste op een heldere, maanloze nacht doen. Je ziet het meest op een plaats waar de hemel niet teveel verlicht wordt door lichtbronnen op aarde (zogenaamde lichtvervuiling), dus bijvoorbeeld op het platteland. Tijdens een meteorenzwerm loont het de moeite om op een sterrenkaart op te zoeken waar het sterrenbeeld staat waarin ze zullen verschijnen. Diep in de nacht en vroeg in de ochtend zijn er dan tientallen meteoren te zien; en niemand verbiedt je even vaak een wens te doen…