Delete het DNA van hiv

Knippen en plakken

Als het aan Kamel Khalili, neuroviroloog aan de Amerikaanse Temple University, ligt komt daar zo snel mogelijk verandering in. Samen met zijn collega’s ontwikkelde hij een methode om het virale DNA uit cellen te verwijderen.

Het verwijderen begint met het opsporen van het hiv DNA in het genetisch materiaal van de cel zelf. Gelukkig heeft het virale DNA aan beide uiteinden een stukje dat karakteristiek is voor hiv en dat niet voorkomt in het DNA van menselijke cellen. Khalili maakte een stukje RNA dat precies op dat stukje DNA past. Op het moment dat dit RNA de cel in gaat, bindt het zich aan beide uiteinden van het virale DNA. Tussen de twee gebonden stukjes RNA ligt dan het DNA van het hiv.

Nadat de stukjes RNA zijn gebonden, komt het enzym nuclease in actie. Nuclease herkent de gebonden stukjes RNA en knipt het DNA op die plaatsen kapot. Vanaf dat moment nemen de reparatiemechanismen van de cel zelf het werk over. Zij pakken de losse eindjes van het geknipte DNA vast en lijmen deze weer aan elkaar. Het resultaat is een virusvrije cel, waaruit het complete DNA van hiv is verwijderd.

Openstaande vragen

Khalili testte zijn methode voornamelijk in besmette macrofagen en microglia, gespecialiseerde afweercellen in de hersenen. Dit zijn de twee belangrijkste celtypen waarin hiv zich schuilhoudt. Behandelde cellen werden virusvrij en waren ook beschermd tegen een eventuele volgende besmetting met hiv. Op het moment dat hiv een behandelde cel binnenkomt, wordt het virale DNA gelijk afgebroken waardoor dat niet in het genetisch materiaal van de cel zelf terecht komt. De methode lijkt dus niet alleen geschikt voor de behandeling van hiv, maar ook voor preventie. Een vaccin met het stukje RNA en nuclease zou cellen tegen hiv besmetting kunnen beschermen.

Maar voor dat realiteit is, moet er nog een hoop gebeuren. Nu is de methode alleen nog maar getest in macrofagen en microglia, maar ook T-cellen worden veelvuldig getroffen door hiv. Kan het virale DNA ook uit T-cellen geknipt worden? En wat gebeurt er als je RNA en nuclease los laat in het lichaam in plaats van op losse cellen? Komt het middel dan wel terecht bij besmette cellen? Ondanks deze openstaande vragen is Khalili zeer optimistisch. In een persbericht laat hij weten: “Met deze techniek gaan we de genezing van aids voor elkaar krijgen.”