Cacao bewijs van complexe cultuur in Ecuador

Nu blijkt dat de vroege inwoners van Ecuador, die behoorden tot de recent ontdekte Mayo-Chinchipe cultuur (ongeveer 5500-1700 v.Chr.), 5300 jaar geleden al aan de cacao van de zelf geteelde cacaboom (Theobromine cacao, of T. cacao) zaten. Aan het onderzoek, Uit onderzoek, gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature, werkten tientallen wetenschappers van meerdere disciplines mee. Zij gingen niet over één nacht ijs, maar gebruikten drie onafhankelijke methodes om te bewijzen dat het hier om oudere cacao ging.

Ze onderzochten aardewerken vondsten met cacaoresten van de belangrijkste Mayo-Chinchipe nederzetting Santa Ana la Florida in Ecuador. De zetmeelkorrels bleken alleen maar van de geteelde cacaoboom te kunnen komen. Daarnaast troffen de onderzoekers resten aan van theobromine, de bittere stof die zorgt voor de typerende smaak van cacao en chocolade. Theobromine wordt alleen gemaakt door T. cacao en niet door zijn wilde verwanten. Ook vonden de onderzoekers stukjes oud DNA (of ‘genetisch materiaal’) waarvan de volgorde uniek is voor T. cacao.

Complexe cultuur

Volgens Pagán-Jiménez gooit dit onderzoek het eenvoudige beeld dat we van regenwoudbewoners hebben overhoop, omdat het laat zien dat het ontstaan van complexe culturen wel degelijk mogelijk was in het Boven-Ecuadoraanse Amazonegebied. “De mensen die cacao gebruikten in Santa Ana behoorden tot de vroegste culturen die nederzettingen hebben gesticht in Noord- en Zuid-Amerika. Dit botst met het idee dat de Grote Amazone geen geschikte regio zou zijn voor de ontwikkeling van geavanceerde samenlevingen. Het gebied zou de vereiste ecologische omstandigheden missen voor innovatie en culturele ontwikkeling. In die zin is dit onderzoek een historische rechtvaardiging voor de mensen van de Maya-Chinchipe cultuur en voor hun levende afstammelingen.”

De Maya’s en hun zuiderburen gebruikten de cacaobonen wel voor verschillende doeleinden. De onderzoekers denken aan dranken en gerechten voor thuis of bij belangrijke momenten zoals een begrafenis, vanwege de aardewerken vondsten met cacaorestjes in huizen en graftombes. Dit in tegenstelling tot de rituele en religieuze dranken bij de Maya’s, die de drank ook anders klaarmaakten. “De Maya’s droogden en brandden de bonen eerst en maakten er vervolgens gefermenteerde dranken van”, aldus Pagán-Jiménez. Geen lekkere zoete choco zoals wij die kennen dus.