Naar de content

Bloedtest voor koortsige kinderen

Robert Boston, Washington University in St. Louis

Is het mogelijk om met een bloedtest te bepalen of koortsige mensen een infectie onder de leden hebben? Ja, schrijven Amerikaanse wetenschappers deze week in het blad PNAS. Het is zelfs mogelijk om erachter te komen of de boosdoener een virus of een bacterie is. Goed nieuws voor kleine kinderen, voor wie hoge koorts erg gevaarlijk kan zijn.

Gregory Storch en zijn collega’s van de Washington University School of Medicine onderzochten het bloed van 35 jonge kinderen met koorts en 22 gezonde, jonge kinderen. Zij keken specifiek naar de witte bloedcellen, die ziekteverwekkers oppikken op het moment dat zij proberen het lichaam binnen te dringen.

Afweerprogramma

Witte bloedcellen zijn aan de buitenkant bezaaid met allerlei verschillende receptoren waaraan bacteriën en virussen zich kunnen binden. Als een ziekteverwekker zich bindt, wordt het afweersysteem geactiveerd. Maar dat gebeurt niet altijd op dezelfde manier. Iedere receptor zet als het ware zijn eigen ‘afweerprogramma’ in werking.

De verschillen tussen al die afweerprogramma’s zijn terug te zien in de genexpressie van een witte bloedcel. Storch kwam erachter dat virussen over het algemeen gebruik maken van de interferon (IFN) signaalroute. En dat daarbij hele andere genen geactiveerd en onderdrukt worden dan bij de integrine signaalroute die met name door bacteriën gebruikt wordt.

Storch onderzocht de genexpressie van de witte bloedcellen in het bloed van zieke en gezonde kinderen en zag duidelijke verschillen. Daarna vergeleek hij de genexpressie van de witte bloedcellen in het bloed van kinderen die een bacteriële infectie onder de leden hadden met de genexpressie van de witte bloedcellen in het bloed van kinderen die een virusinfectie hadden opgelopen. Opnieuw zag hij duidelijke verschillen.

Het is dus mogelijk om, op basis van de genexpressie van witte bloedcellen, te achterhalen welke ziekteverwekker de veroorzaker is van koorts bij jonge kinderen.

Gevaarlijk

Koorts is een normale reactie van ons afweersysteem op binnendringende ziekteverwekkers. Sterker nog, door de temperatuur iets op te schroeven wordt het voor bacteriën en virussen moeilijker om in het lichaam te overleven.

Waarom is het dan nodig om kinderen met koorts op deze manier te testen? Volgens Storch is het antwoord simpel. Bij kleine kinderen, in de leeftijd tussen nul en drie jaar, kan koorts soms extreem hoog oplopen en daardoor zelfs gevaarlijk worden. In een poging om (te) hoge koorts te remmen, krijgen kinderen nu vaak antibiotica. Maar die medicijnen werken alleen tegen bacteriën. Als een virus de veroorzaker van de koorts blijkt te zijn, heeft zo’n behandeling dus geen enkel effect.

Eerste stap

De toepassing van Storchs test is duidelijk, maar of deze er ook echt gaat komen is nog zeer de vraag. Het onderzoek heeft namelijk nog wat beperkingen. Zo zijn in deze studie slechts 57 kinderen onderzocht. Om zeker te weten of de test echt goed werkt en betrouwbaar is, zijn veel grotere groepen nodig.

Daar komt bij dat voor dit onderzoek kinderen geselecteerd zijn waarvan de onderzoekers van tevoren al wisten welke infectie ze onder de leden hadden. In de praktijk werkt het natuurlijk niet zo, daar kun je van alles tegenkomen. Bijvoorbeeld kinderen die niet met één bacterie of virus geïnfecteerd zijn, maar met een aantal ziekteverwekkers. Hoe gaat de test daarmee om?

Kortom, het onderzoek van Storch is een eerste stap in de richting van een bloedtest voor koortsige kinderen. Maar er zal nog wat werk nodig zijn voordat zo’n test echt werkelijkheid kan worden.

Bron:

Xinran Hu e.a. Gene expression profiles in febrile children with defined viral and bacterial infection PNAS, 15 juli 2013, doi:10.1073/pnas.1302968110