Alienbezoekje houdt ons een spiegel voor

Wat als er een buitenaards ruimteschip op aarde landt? Het scenario is uitentreuren gebruikt in boeken en films, maar wat als het écht gebeurt? De Deense documentairemaker Michael Madsen schoof bij een aantal experts aan tafel en maakte de documentaire The Visit – An Alien Encounter.

9 oktober 2015

De enorme Effelsberg-radiotelescoop in Duitsland. De schotel heeft een diameter van 100 meter. — Al jaren luisteren we naar het heelal. Zijn we alleen?
Dr.G.Schmitz

Oké, het is niet het meest realistische scenario voor het ontdekken van buitenaards leven, dat moet Michael Madsen (niet te verwarren met de gelijknamige Amerikaanse acteur) beamen. Maar dat maakt een bijna Roswell-achtige landing op aarde geen minder goed scenario voor een documentaire met échte experts.

The Visit, An Alien Encounter draait vooral om gesprekken, maar die zijn aan elkaar gelijmd met onheilspellende beelden en muziek. Het geeft de documentaire een beetje een dubbel gezicht, maar de opgevoerde experts gaan de diepte in en zorgen uiteindelijk vooral voor een intrigerend kijkje op onszelf. De documentaire is vanaf deze week te zien in de Nederlandse bioscopen en filmhuizen.

Trailer van The Visit – An Alien Encounter.

Gestrand of op bezoek

In het begin van de documentaire wordt het scenario neergezet: er is ergens op de wereld iets geland. Het is onduidelijk wát het is, maar het is buitenaards. Zijn er levende wezens aan boord en wat komen ze doen? Pakweg tien experts laten hun licht schijnen op wat mogelijk de belangrijkste gebeurtenis op aarde ooit zou zijn.

Madsen zet de kijker meteen op de stoel van de aliens. De experts aan de andere kant van de tafel beginnen allerlei vragen op hen af te vuren. Het wordt duidelijk dat er nogal wat fundamentele zaken aan bod komen. ‘Hoe denk je?’ ‘Wat maakt je gelukkig?’ ‘Ken je het verschil tussen goed en kwaad?’ Het is een opmaatje voor de onderwerpen die Madsen later opzoekt.

Het is misschien logisch om te beginnen bij het Office for Outer Space Affairs van de Verenigde Naties (VN) dat zich officieel bezighoudt met ‘ruimtezaken’, maar het lijkt – zelfs binnen dit fictieve scenario – onwaarschijnlijk dat aliens keurig bij de VN aankloppen voor een onderonsje. Of dat de VN zelfs al het mandaat krijgt om namens álle burgers op aarde te spreken.

Er zitten waarschijnlijk toch wat haken en ogen aan een ontmoeting met buitenaards leven.
Laura Molina

Madsen praat gelukkig niet alleen met de VN. Hij gaat om de tafel met een zeer gemêleerd gezelschap dat het probleem vanuit alle mogelijk hoeken benadert. Een wetenschapper vreest voor het biologische gevaar dat de levensvormen voor elkaar kunnen vormen. Een advocaat beraadt zich op de afspraken die we met de aliens moeten maken. Een woordvoerder van de regering vraagt zich af hoe we de rust in onze maatschappij kunnen bewaren. Militaire experts vrezen een heuse wereldoorlog.

Inhakend op dat laatste wordt de toon van The Visit eigenlijk steeds grimmiger, en beelden van aanrukkende tanks en verzamelende troepen versterken dit nog eens. Maar helaas voelt dit een stuk plausibeler dan de eerder voorgestelde keurige kennismaking tussen de aliens en de VN. Nee, buitenaards bezoek zal de wereld op zijn kop zetten, en dan kunnen er vervelende dingen gebeuren.

De documentaire The Visit – An Alien Encounter draait vanaf nu in de Nederlandse filmhuizen. Kennislink mag drie DVD’s van de documentaire weggeven! Beantwoord daarvoor de volgende vraag:

Wat zou je als eerste zeggen of doen als je een buitenaards wezen tegen het lijf loopt?

Een artistieke weergave van exoplaneet Kepler-22b. Zij werd ontdekt door ruimtetelescoop Kepler. — Is er leven op andere planeten?
NASA/Ames/JPL-Caltech

Leven op verre exoplaneten

Misschien gaan we de komende tijd echt tekenen van buitenaards leven vinden. Het meest waarschijnlijk is dat dit gebeurt op basis van signalen die we soms van de atmosfeer van een verre exoplaneet kunnen opvangen.

Of een landing op aarde erin zit, is twijfelachtig. Het scenario dreigt de documentaire automatisch een beetje in het sciencefictiondomein te duwen. Maar daar moet de kijker van The Visit zich overheen zetten. Buitenaards leven is het perfecte onderwerp om wetenschappelijke en filosofische tongen los te krijgen. En dat doet Madsen zeker. Uiteindelijk dwingt de documentaire de geïnterviewden vooral om naar de mens zelf te kijken. En zo gaat de documentaire eigenlijk meer over onszelf dan over fictieve aliens.

Reageer