“Koeien, kippen, mensen, schimmels”, Judith van Bleijswijk van het NIOZ noemt de soorten op die ze op zee tegenkomt. Tenminste, sporen van het DNA dat ze in de oceaan achterlaten. “De zee is eigenlijk een grote soep van DNA.”

Op het allerlaatste moment komen dan toch de metingen waar iedereen aan boord van onderzoeksschip de Pelagia op zat te wachten.

De metingen vanaf het onderzoeksschip de Pelagia gaan gesmeerd. De wetenschappers hebben hun ritme aan boord gevonden: meten, slapen, eten. Nu is het moment gekomen om de instrumenten die een jaar lang metingen hebben gedaan in de diepe donkere zee, weer boven te halen.

Na dagen varen met onderzoeksschip de Pelagia, eindelijk de eerste tekenen van leven. NEMO Kennislink-redacteur Edda Heinsman is getuige en doet verslag.

Na twee dagen zo min mogelijk bewogen te hebben, vanwege zeeziekte, durf ik het aan om het schip te verkennen. In de stuurhut is het uitzicht op de woeste zee adembenemend. Maar de wetenschappers balen.

Zeven lege plekken aan de lunchtafel. Ik heb het van horen zeggen, want zelf was ik een van de mensen die er niet bij was, ik vermaak me met een cracker aan dek. Ik ben zeeziek.

‘29 april 2018’ schrijf ik in in mijn notitieblok. En meteen voel ik me als kapitein Ortega. Je weet wel, die van de Snorkels. Kapitein Ortega stuit diep in de zee op een ‘wondere wereld vol kleine onderwater-wezens’, en dat is precies waar wij naar op zoek gaan. Op een...

Neem een glas water, doe er een theelepeltje zout in. En dan nóg 24 schepjes. Even goed roeren en je hebt het extreme milieu nagemaakt waarin organisch geochemicus Darci Rush zoekt naar unieke micro-organismen.

Studentes Margot Maathuis en Megan Clay van de Universiteit van Amsterdam vertellen over hun ervaringen aan boord van onderzoeksschip de Pelagia. Ze varen van de Bahama’s richting Ierland.

Planten gebruiken CO₂ uit de atmosfeer om te groeien. Maar wat gebeurt er met de stof wanneer de plant sterft? Aardwetenschapper Francien Peterse onderzoekt de weg die koolstof aflegt, van hoog in de lucht tot diep in de oceaan.

Lukt het om voor het eerst een oceaanwervel door te meten? Voorzichtig druppelen de eerste data binnen. Het lijkt binnen de wervel een stuk minder turbulent dan verwacht.

Van smeltende gletsjers tot opwarmend zeewater. Thomas Frederikse onderzocht hoe goed we alle facetten kennen die een rol spelen bij de stijging van de zeespiegel. Zijn oude metingen wel te vertrouwen?

Tijdens hun tocht met onderzoeksschip de Pelagia stuitten Erik Meesters en Fleur van Duyl op een stuk relatief ongerept koraal. Eindelijk eens positief koraalnieuws. Maar waarvan de onderzoekers écht onder de indruk zijn, zijn de rotsachtige torentjes die ze ontdekten.

Oceaancomponist Stef Veldhuis componeert een muziekstuk op het ritme van de Caribische zeestromingen. Hij legt uit hoe hij te werk gaat aan boord van onderzoeksschip de Pelagia.

“We weten meer van de maan dan van de oceanen”, zegt wetenschapper Henk Brinkhuis regelmatig om de noodzaak van oceaanonderzoek te benadrukken. Maar is dat wel zo, en hoe komt dat? Een gesprek tussen een planeetonderzoeker en een zee-onderzoeker.

Lukt het fysisch oceanograaf Carine van der Boog (TU Delft) om de benodigde metingen te doen vóór de NICO-onderzoekers in de territoriale wateren van Venezuela belanden?

Wat is er te zien op de allereerste beelden van het kleine stukje diepzee dat Nederland rijk is? Marien ecologen Jimmy van Rijn, Furu Mienis en Gerard Duineveld onderzoeken wat er leeft op de Sababank.

Het gaat slecht met de zwartkopstormvogel. Wereldwijd zijn er volgens schattingen nog tussen de vijfhonderd en tweeduizend paartjes. Maar nu komt marien ecoloog Mardik Leopold terug van een onderzoeksreis met onverwacht goed nieuws.

Voor oceaanwetenschappers is het belangrijk precies het onderzoeksgebied te bekijken. Maar wat doe je als je afreist naar een plek waar geen kaart van bestaat? Dan maak je er zelf een. Henk de Haas van het onderzoeksinstituut NIOZ legt uit hoe en waarom hij de zeebodem in kaart brengt.

Storm op zee, dat kent iedereen, er bestaan zelfs liedjes over. Storm ín zee is een heel ander verhaal. Femke de Jong, Caroline Katsman en Carine van der Boog gaan dit fenomeen onderzoeken.

Vier weken lang, twaalf uur per dag, telde zee-ecoloog Jaap van der Meer op volle zee vogels, hoog bovenin onderzoeksschip de Pelagia, in de verzengende hitte.

Halverwege de tweede etappe van de NICO-expeditie dobbert ons schip midden op de Atlantische Oceaan. De Mid-Atlantische Rug is een interessante locatie voor mariene geologen want op deze plek wordt een nieuwe oceaankorst gevormd en drijven de platen uit elkaar.

Enorme matten donkere wierenprut, fluffy draden die als je ze aanraakt uit elkaar vallen. Ze lijken op de schimmels die je in treurige hotels weleens in de badkamer vindt. Wat doen deze matten op de diepe zanderige bodem voor de kust van Bonaire en zijn ze schadelijk?

We varen inmiddels in de tropen, maar van een strak blauwe lucht kunnen we niet genieten. Die zit verstopt achter een dikke laag woestijnstof dat neerdwarrelt op ons schip. Zo wordt het wit-blauwe onderzoeksschip Pelagia door de dagen heen steeds bruiner.

Tellen, daar houden marien biologen van. Tijdens onze tocht naar Curaçao is deze job weggelegd voor Jaap van der Meer en Bram Feij van het NIOZ. We varen inmiddels langs de kust van West-Afrika naar het zuiden en komen geregeld dolfijnen, walvissen en vliegende vissen tegen.