Nederland reserveert 912 miljoen euro voor de Einstein Telescope. Met proefboringen prikken wetenschappers in de Zuid-Limburgse bodem om te zien waar het immense ondergrondse laboratorium past.
In boeken en films wemelt het van de aliens, maar jaren van speurwerk in het échte universum hebben nog geen tekenen van leven opgeleverd. Waar zoeken we naar buitenaards leven en hoe zou dat eruit kunnen zien? En waarom hebben we nog niets gevonden?
In boeken en films wemelt het van de aliens, maar bewijs voor echt buitenaards leven is er nog niet. Toch wordt er druk naar gezocht. Maar waar zoek je dan precies naar? En op welke plekken binnen én buiten ons zonnestelsel?
Christiaan Huygens stelde ruim 350 jaar geleden trots dat zíjn telescopen de beste op aarde waren. Hij ontdekte er de Saturnusmaan Titan mee, maar Italiaanse geleerden zaten hem op de hielen met hun eigen telescopen. Onderzoek van Museum Boerhaave aan de oudste lenzen werpt nu licht op de slij...
Er zijn al meer dan 3500 planeten buiten ons zonnestelsel ontdekt. Maar nog geen één die lijkt op onze aarde. Astrofysicus Sara Seager jaagt op zo’n rotsachtige planeet met vloeibaar water dat leven kan huisvesten. NEMO Kennislink bezocht haar in Boston. “Wat ik probeer te doen is niet o...
Drie reuzentelescopen die momenteel verrijzen, overtreffen de huidige kijkers verreweg wat betreft gevoeligheid. Het wordt daardoor mogelijk om exoplaneten direct te zien en naburige sterrenstelsels tot in detail te bekijken. NEMO Kennislink spreekt met een Nederlandse ingenieur van de Thi...
Museum Boerhaave in Leiden is tijdelijk gesloten vanwege een grootscheepse verbouwing. Het grootste deel van de collectie is echter niet te vinden in het museum, maar in het depot. NEMO Kennislink mocht snuffelen in de onvoorstelbaar grote verzameling.
Elk jaar vinden er in de Melkweg tientallen gigantische explosies plaats. Maar tegen de tijd dat astronomen hun telescopen erop richten is het hoogtepunt van het spektakel vaak al gepasseerd. Postdoc Valério Ribeiro (Radboud Universiteit) zet twee gloednieuwe Afrikaanse telescopen in om deze n...
Deze week kende de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) 300.000 euro subsidie toe aan het BlackGEM-project. Hiermee hopen wetenschappers uiteindelijk de bronnen van zwaartekrachtgolven onder de loep te nemen.
Nog verder in de geschiedenis van het heelal kijken. Dankzij onderzoek aan de Universiteit Twente is dat straks mogelijk. De universiteit demonstreerde een nieuwe koeltechniek, waardoor optische ruimtedetectoren trillingsvrij meten. Telescopen vangen daardoor beter extreem zwakke signalen op d...
Galileo Galilei was een van de belangrijkste wegbereiders van de Wetenschappelijke Revolutie. Dankzij zijn ontdekkingen met de telescoop zorgde Galilei dat het oude wereldbeeld op losse schroeven kwam te staan. Maar zijn felle en soms ontactische optreden zorgde dat hij uiteindelijk frontaal b...
Christiaan Huygens was één van Nederlands grootste geleerden, zo niet de allergrootste. Veelzijdigheid was zijn talent. Of het nu de uitvinding was van het slingeruurwerk, de ontdekking van de ringen van Saturnus of de golftheorie van licht: vrijwel geen gebied in de zeventiende eeuwse wetensc...
Nederland schiet op eigen houtje geen raketten de ruimte in, maar toch gebeurt er binnen de landsgrenzen genoeg op ruimtevaartgebied. Eén van de hotspots is Delft. Daar zit TNO, die onderdelen ontwikkelt voor satellieten en telescopen. Kennislink ging daar een dagje het lab in om te kijken wat...
Het bouwen van een radiotelescoop op de maan is een stap dichterbij gekomen. In 2018 mag het Radboud Radio Lab een radioantenne mee sturen op een Chinese missie naar de maan. In 2009 stond op NEMO Kennislink een interview met de geestelijke vader van dit project, Heino Falcke.
Later dit jaar is het zover: de infrarood-ruimtetelescoop Herschel zal vanuit Frans Guyana gelanceerd worden. Aan boord van Herschel is HIFI, een precisie-instrument dat grotendeels in Nederland ontworpen en gebouwd is. De allerlaatste tests zijn nu voorbij: het volgende nieuws over HIFI zal u...
HIFI (Heterodyne Instrument for the Far-Infrared) is een ruimte-meetinstrument dat de laatste jaren is ontwikkeld door onder andere ESA en SRON in Nederland. De ruimtetelescoop Herschel, waarop HIFI zijn plaats zal krijgen, is bijna klaar voor lancering. Onder de barre omstandigheden van de ge...
De Hubble Space Telescope doet het weer. Een paar dagen nadat de ruimtetelescoop een reparatie onderging, werd de Wide Field Planetary Camera 2 (WFPC2) gericht op een intrigerend paar door zwaartekracht wisselwerkende sterrenstelsels. Resultaat: een prachtige foto en zekerheid dat Hubble er we...
De telescoop is jarig. Het is precies 400 jaar geleden dat een Nederlandse brillenslijper een kijker bedacht om verre voorwerpen goed te kunnen bekijken. Dankzij Galilei’s ingeving om de kijker op de nachtelijke hemel te richten, weten we nu veel af van ons heelal. De telescoop was het b...
Samenwerkende radiotelescopen in Europa, China en Zuid-Afrika hebben een ver verwijderd sterrenstelsel onder de loep gelopen. Dat braakt vanuit zijn centrum zoveel energie en deeltjes uit, dat het zichtbaar is tot aan de rand van het zichtbare heelal. De quasar is volgens de metingen van het E...
De Britse amateur-sterrenkundige Richard Miles heeft een recordhouder in het zonnestelsel ontdekt: de snelst rondtollende planetoïde ooit gevonden. Het blok steen weegt ruim 5000 ton en draait in 42,7 seconden om zijn as.
De Hubble-telescoop is aan vervanging toe. Maar NASA heeft niet veel geld voor een waardige opvolger. De James Webb Space Telescope wordt steeds verder ‘uitgekleed’.
Hoog in de Andes bouwen Eruopa, de Verenigde Staten en Japan ’s werelds grootste observatorium. De 66 schotels van ALMA, met in Nederland gebouwde ontvangers, moeten de geboorte van sterren en planeten gaan ontraadselen.
Met het instrument HIFI voor de satelliet Herschel heeft Nederland zijn duurste ruimtesensor ooit opgeleverd. HIFI kijkt vanaf medio 2008 naar terahertz-straling uit de ruimte. Daarmee gaat een nieuw venster op het heelal open.
Het bedrijf ASTRON in Dwingeloo bouwt samen met Nederlandse universiteiten mee aan NASA’s James Webb Space Telescope (JWST). Nederland levert het instrument MIRI, dat buiten de storende invloed van de dampkring infraroodlicht uit het heelal opvangt. De James Webb-telescoop wordt in 2013 ...
Sterrenkundigen van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht gebruiken laserstralen om hun telescopen scherp te stellen. De laser tekent een twinkelende ster aan de hemel. Via flikkeringen van de ster kunnen onderzoekers trillingen in de atmosfeer zien en compenseren.
NASA stuurt nog één keer een space shuttle naar de Hubble-ruimtetelescoop. Zeven astronauten moeten de telescoop in mei 2008 een flinke opknapbeurt geven en nieuwe instrumenten installeren. Door de service-missie kan Hubble mee tot in 2013. Terwijl de Discovery-bemanning aan Hubble sleutelt, s...
De opvolger van de ruimtetelescoop Hubble heeft al een naam: Webb. De lancering staat gepland voor 2013. De nieuwe kijker moet meer inzicht geven in de oorsprong van sterren en sterrenstelsels en de evolutie van het heelal.
Neutrino’s laten zich zelfs door een loodplaat van miljarden kilometers dik niet stoppen. Wie de ‘spookdeeltjes’ in een detector weet te vangen kan daarmee door de dichtste stofwolken in het heelal kijken, maar hoe speel je dat klaar? Volgens Valentin Niess en Vincent Bertin ...
Vijftig jaar geleden werd de Dwingeloo-telescoop in bedrijf gesteld. De Nederlandse radioastronomie heeft zich sindsdien ontwikkeld tot een trendsetter, met als nieuw hoogtepunt de revolutionaire telescoop LOFAR.
Nu de supertelescoop Lofar richten de experts bij Astron/LOFAR en EADS zich op hogere sferen. Op 9 maart presenteerde het consortium plannen voor een grote radiotelescoop op de achterkant van de maan. De partijen hopen met hun project de Europese ruimtevaartindustrie te stimuleren en een bijdr...