In de kosmos is alles ten dode opgeschreven18 augustus 2022Vijf menselijke drama’s in de kosmos: deel 5De dood is ingrijpend, maar eigenlijk niets bijzonders. Filosofen denken al eeuwen na over hoe de mens (de angst voor) de dood kan overwinnen. Ook in de kosmos is 'sterven' de gewoonste zaak van de we...
Uit sterrenstof worden wij geboren (en sterren ook)17 december 2021Vijf menselijke drama’s in de kosmos: deel 1Deze maand wordt ruimtetelescoop James Webb gelanceerd. Hij zal scherpe beelden van de wonderlijke geboorte van een ster leveren. Wat zegt de geboorte van een ster over onze eigen geboorte?
Neutronensterren botsen voor de ogen van astronomen16 oktober 2017Explosie waargenomen via zwaartekrachtgolven én door groot aantal telescopenVoor het eerst zijn zwaartekrachtgolven gedetecteerd van twee botsende neutronensterren. De gewelddadige botsing werd door zo’n zestig telescopen gezien. Het levert een groot aantal wetenschappelij...
Astronomen leggen meetlat langs de Melkweg13 oktober 2017Radiotelescoop kijkt door het galactisch centrum en doet verste parallaxmeting ooitVoor het eerst is het gelukt om sterren die zich op grote afstand van het centrum van de Melkweg bevinden accuraat te meten. De betrokken astronomen hopen de gehele 'verre' kant van de Melkweg in kaar...
Eerste middelgrote zwarte gat gevonden6 september 2017Eerste middelgrote zwarte gat gevondenAstronomen hebben voor het eerst een middelgroot zwart gat ontdekt. Dat is een noodzakelijke tussenschakel tussen zwarte gaten die ontstaan uit één ster en het monster van miljoenen zonsmassa's.
Weinig donkere materie in vroege sterrenstelsels17 maart 2017Weinig donkere materie in vroege sterrenstelselsIn het vroege universum was donkere materie een stuk minder invloedrijk. Dat concluderen onderzoekers na het bestuderen van een aantal verre sterrenstelsels. In de tijd dat de meeste sterrenstelsel...
Superzware zwarte gaten onderdrukken stervorming27 mei 2016Nieuwe klasse sterrenstelsels geïntroduceerd: rode geisersHet werd al jaren vermoed, maar nu is er voor het eerst bewijs: een superzwaar zwart gat verhindert met zijn energieke straling de vorming van nieuwe sterren. Astronomen namen een sterrenstelsel wa...
Verdwenen maanelementen teruggevonden in de kern13 mei 2016Verdwenen maanelementen teruggevonden in de kernIn gesteentemonsters van de buitenlaag van de maan ontbreekt een flinke hoeveelheid vluchtige elementen. Verdampt, dachten wetenschappers altijd – maar nu blijkt dat deze elementen zich ophouden in...
Ballonsterrenkunde boven Antarctica14 december 2015Stratospheric Terahertz Observatory gaat stervorming onderzoekenAfgelopen jaar gooide slecht weer roet in het eten: het zogenoemde _Stratospheric Terahertz Observatory 2_ kon niet vertrekken. Dit observatorium met aan boord enkele Nederlandse instrumenten moet met...
Ondertussen op IJsland...13 februari 2015een update van de uitbarsting op de Holuhraun vlakteHet einde van de spleeteruptie op de Holuhraunvlakte op IJsland lijkt in zicht te zijn. Inmiddels is al een landoppervlak ter grootte van het eiland Terschelling bedolven onder een zestien meter di...
'Astronomie is als een boswandeling'25 juni 2021Leverde Nobelprijswinnaar Reinhard Genzel hét bewijs voor het bestaan van zwarte gaten?Als het heelal een woud is, dan zag Nobelprijswinnaar Reinhard Genzel het grootste monster dat er woont: een kolossaal zwart gat. Hij observeerde het jarenlang en bewondert het nog steeds.
Reuzenster Betelgeuse hult zichzelf in nevelen21 augustus 2020Reuzenster Betelgeuse hult zichzelf in nevelenDit jaar verloor Betelgeuse plots tweederde van zijn helderheid. Sommigen dachten dat hij op het punt stond te exploderen. Wetenschappers concluderen nu dat de reuzenster een rookgordijn optrok.
Supernova-explosies (her)schrijven de geschiedenis van de kosmos20 oktober 2020Supernova-explosies (her)schrijven de geschiedenis van de kosmosHoe ontstaan supernova's en waarom zijn ze zo innig verweven met het lot van het heelal?
Filmmakers gaan de wereld rond op zoek naar donkere materie5 november 2019Recensie van documentaire ‘Chasing Einstein’'Chasing Einstein' slaagt er in het onderzoek naar donkere materie te verbeelden als een epische zoektocht, met een prominente rol voor Nederland.
Faces of ScienceNancy Grace Roman21 december 2017De vrouw die sterrenkunde naar de ruimte brachtLEGO heeft een nieuwe set: ‘Women of NASA’ met vier figuurtjes van vrouwelijke ruimtevaarthelden. Binnen een dag waren alle exemplaren uitverkoch...
Kijken naar de geboorte van zonnestelsels20 september 2019Kijken naar de geboorte van zonnestelselsVerscholen tussen de pieken van de Andes turen 66 schotelantennes de ruimte in. Radiotelescoop ALMA is het duurste observatorium op aarde en geeft ons een blik op kersvers...
Waarom planeten in dezelfde richting draaien28 augustus 2019Waarom planeten in dezelfde richting draaienHet is een raadsel hoe uit de chaotische oertijd van ons zonnestelsel een stelsel is ontstaan waarin planeten dezelfde kant op draaien én roteren. Amsterdamse astronomen denken nu een verklaring te...
Tweede ronde voor de Event Horizon Telescope16 februari 2018Wetenschappers maken het eerste plaatje van een zwart gatAfgelopen jaar deed de Event Horizon Telescope waarnemingen aan het zwarte gat Sagittarius A*. Het allereerste beeld van een zwart gat laat nog even op zich wachten. Komend voorjaar richten wetensc...