Voor veel wetenschappers is het duidelijk: de mens is niet unieker of beter dan andere dieren. Maar in de taalwetenschap is dit een omstreden gedachte: alleen mensen zouden tot echte taal in staat zijn. Sinds kort pleiten een paar taalkundigen voor een bredere blik. “Als je meer vanuit h...
Honden communiceren op allerlei manieren met hun baasje. Zou het niet handig zijn als ze daarvoor echte taal konden gebruiken, vroeg lezer Lonneke zich af. Redacteur Erica zocht het uit.
Mensenbaby’s leren taal door klanken te imiteren van volwassenen. Er zijn meer diersoorten die dit doen, zoals zangvogels en vleermuizen. Gaan ook zij door een brabbelfase om hun taal te leren?
Kunnen apen taal leren? Dat is de vraag van het experiment in de film Project Nim. Chimpansee Nim groeit op in een gezin en dat pakt niet goed uit. Met de ogen van nu draait Project Nim vooral om ethische grenzen binnen de wetenschap. Deze film is 13 december te zien met comm...
De hersenen van honden verwerken woordcombinaties op dezelfde manier als mensen. Dat blijkt uit Hongaars onderzoek gepubliceerd in Science, waarbij honden in een fMRI-scanner werden gelegd. Het vermogen om willekeurige klankreeksen te koppelen aan betekenis, is dus niet voorbehouden a...
Het is voor het eerst gelukt om een orang-oetan nieuwe klanken aan te leren. Het pleit voor een nieuw evolutiescenario voor taal. De ontwikkeling van het menselijk taalvermogen is mogelijk al begonnen bij de gezamenlijke voorouder van de mens en mensaap.
De roep van de Japanse koolmees bezit een eigenschap die voorheen uniek werd verondersteld voor mensentaal. De mezen kunnen betekenisvolle klankreeksen combineren tot nieuwe klankreeksen met een eigen betekenis. Dit lijkt sterk op de manier waarop mensen woorden tot zinnen combineren. Aldus co...
Had u ze goed? Blankebabybilletjesprivilege? Gillendekeukenmeidenvertoon? Bollewangenhapsnoeten? Het was weer de maand van het Groot Dictee. Een gebeuren waar ik me altijd met een of ander flauw smoesje aan onttrek. Maar laat ik nu eens uitleggen waarom ik er zo’n hekel aan heb.
Hoe leren we taal? Er valt veel te leren van zangvogels, zo is gebleken. Maar nog nooit zijn baby’s en zangvogels direct met elkaar vergeleken terwijl ze een niet-bestaande taal leren. Taalkundige Claartje Levelt, bioloog Carel ten Cate en informaticus Jelle Zuidema gaan het uitvoeren.
Mensen proberen al jaren om dieren taal aan te leren; meestal zonder veel succes. Amerikaanse onderzoekers proberen nu een nieuwe tactiek: ze ontwikkelen een nieuwe taal gebaseerd op de geluiden die dolfijnen maken. Zo hopen ze in de toekomst werkelijk met dolfijnen te kunnen communiceren.
De uitdrukking ‘zingen als een nachtegaal’ moet misschien wel letterlijker worden genomen dan gedacht. Gedragsbioloog Verena Ohms toont in haar promotieonderzoek aan dat menselijke spraak en vogelzang meer overeenkomsten hebben dan eerst werd aangenomen.
De manier waarop zeebravinken liedjes leren, lijkt op hoe kinderen leren praten. Zowel vogels als kinderen hebben baat bij een dutje tijdens het leren.
In plaats van complexe grammaticale regels gebruiken zangvogels ezelsbruggetjes om structuren te herkennen.
Onderzoekers van de Universiteit Utrecht hebben ontdekt dat orang-oetans met een blad voor hun mond hun stemgeluid lager maken. Zo proberen ze mogelijke vijanden af te schrikken. Toch betekent dit niet dat apen over een taal beschikken.
Sommigen denken dat taal bij mensen in de genen zit. Anderen zijn ervan overtuigd dat de omgeving een veel belangrijkere rol speelt bij het leren van taalvaardigheden. Om dit te bewijzen hebben al veel onderzoekers geprobeerd om apen taal bij te brengen. Met wisselende resultaten.
Chinese onderzoekers hebben ontdekt dat verschillende soorten bijen in verschillende dialecten dansen om hun soortgenoten de weg naar voedsel te wijzen. De dansen mogen dan verschillend zijn, Aziatische en Europese bijen kunnen elkaar nog wel begrijpen. De bij lijkt tot veel meer cognitieve va...
Computationeel taalkundige dr. Jelle Zuidema doet onderzoek naar het leervermogen van grammatica van niet alleen mensen, maar ook van apen, vogels en walvissen. Aan de hand van computermodellen probeert hij de bouwstenen van taal te identificeren.
Als je een vraag stelt, klinkt je stem beduidend hoger dan bij een gewone mededeling. Dit verschijnsel komt in zo veel uiteenlopende talen voor dat het wel universeel moet zijn. Waar komt het vandaan? De Amerikaanse taalkundige John Ohala heeft er een fascinerende theorie over.
Sommige dieren gebruiken iets wat je taal zou kunnen noemen. Ze slaken kreten om soortgenoten te waarschuwen, en er zijn zelfs mensapen die in staat zijn in gebarentaal woorden te leren. Maar dieren kunnen niet wat mensen wél kunnen: klanken en woorden systematisch combineren tot zinnen. Hoe k...
Aan de hand van moderne computertechnieken vergelijkt Jelle Zuidema de structuur van menselijke taal en die van vogels en walvissen. De computer bepaalt of er grammaticale regels zijn te ontdekken.
Het nieuws dat koeiengeloei onderhevig is aan dialectvariatie blijkt een mediastunt van Britse kaasboeren. De BBC verspreidde het nieuws binnen het silly season oftewel: het is nog steeds ‘komkommertijd’.
De manier waarop koeien loeien is regionaal bepaald, zo blijkt uit Brits onderzoek. Het lijkt erop dat ze het accent van hun eigenaar overnemen en dit weer overdragen op hun kalveren. Niet alleen het geloei van de ouders is van invloed op de taalontwikkeling van een kalf, maar ook groepsproces...
Bultrugwalvissen beschikken over hun eigen grammatica, zo blijkt uit recentelijk gepubliceerd onderzoek. De liederen van deze walvissen hebben namelijk eenzelfde hiërarchische structuur als mensentaal. Hiermee behoort de taal van bultruggen tot een van de meest complexe communicatievormen in h...
Mensen praten, de hele dag door, over van alles en nog wat. Uit onderzoek blijkt zelfs dat mensen zo’n tweederde van de tijd dat ze praten besteden aan roddelen over anderen. Omdat roddelen een gunstige uitwerking kan hebben op je eigen positie binnen een groep, zijn er wetenschappers die mene...