Tienduizend jaar na het ontstaan van de landbouw bestaan er nog steeds (of liever ‘weer’) jager-verzamelaars. Zelfs in Amsterdam. “De meeste moderne mensen zijn het contact met hun voedsel helemaal kwijt”, vindt moderne jager-verzamelaar Ellen Mookhoek.

Op zijn proefbedrijf op Texel experimenteert Marc van Rijsselberghe met zilte landbouw. “Moet je deze aardbei eens proeven. Zeg eens eerlijk, heb jij ze ooit zo zoet geproefd?”

Iedere dag twee ons groente en twee stuks fruit; er zijn maar weinig mensen die het officiële advies van het Voedingscentrum halen. Is het misschien een idee om dan maar de gehalten aan gezondheids­bevorderende stoffen per ons groente te verhogen? Professor Robert Hall van Wageningen UR ziet h...

De symboliek kan haast niet groter: in een leegstaand gebouw van het voor­malig Proefstation voor de Rundveehouderij in Lelystad is vorig jaar de nieuwe onderzoeksfaciliteit Insectpoint geopend; oude eiwitten maakten plaats voor de nieuwe.

“Ja, ook de westerling zal onherroepelijk aan de insecten gaan. Daarnaast zullen we zelf steeds meer gefermenteerde, geweckte en andere ingemaakte voedingsmiddelen gaan produceren. We zullen voedsel uit alternatieve landbouwsystemen als voedselbossen omarmen, net als urban farming of ...

Sinds arts en farmacoloog professor Mark Post zich is gaan verdiepen in het kweken van vlees komt hij eigenlijk nergens anders meer aan toe. “Natuurlijk kun je het vleesprobleem ook vegetarisch oplossen, maar de gemiddelde consument wil nu eenmaal écht vlees.”

Nergens klinkt de roep om ‘ander eten’ zo luid als rond de consumptie van vlees. ‘Uiteindelijk zal onze eiwitvoorziening dan ook behoorlijk veranderen’, voorspelt hoogleraar humanistische wijsbegeerte, professor Cor van der Weele.

Dé grote uitdaging voor de komende eeuw zal zijn om negen of misschien wel tien miljard monden te voeden. ‘Nieuwe technologie kan helpen om véél efficiënter met de schaarse middelen om te gaan’, zegt de Wageningse hoogleraar levensmiddelenproceskunde, Remko Boom.

In onze moderne maatschappij lijkt het inmiddels vanzelfsprekend dat er altijd en overal voedsel is. Toch is dat zeker niet altijd zo geweest. Integendeel. In andere delen van de wereld is die situatie zelfs nog steeds niet bereikt. En ook voor onze eigen toekomst dringen zich voedselvraagstuk...

Onze huidige manier van voedsel produceren vreet energie, water en grondstoffen. Op deze voet lijkt het dan ook niet mogelijk om de verwachte piek van ruim negen miljard wereldburgers in de tweeëntwintigste eeuw te voeden. ‘Maar als we het roer omgooien kán het echt wel’, is de stellige overtu...

‘Vooruitkijken naar de voedselinnovaties van de toekomst is tamelijk zinloos als je de innovaties uit het verleden niet kent.’ De Belgische historicus professor Peter Scholliers gaat voor in een wandeling op zevenmijlslaarzen van 1809 tot nu.

De ontdekking van het knippen, plakken en kopiëren van DNA markeerde het begin van een revolutie in de moleculaire biologie. Het werd nu mogelijk om genen en eiwitten in detail te bestuderen. Recombinant-DNA technieken zijn onmisbaar als je synthetische biologie wilt bedrijven.

Al vele jaren wordt er gesproken van ‘genetische modificatie’, maar pas sinds de opkomst van de synthetische biologie mag je met recht zeggen dat er serieus wordt gemodificeerd in de genetica. Welke sprongen in kennis hebben dit mogelijk gemaakt? Een technisch en historisch overzicht.

Alle genetische informatie – het genoom – van een eukaryote cel is verdeeld over verschillende chromosomen. De mens heeft er bijvoorbeeld 46 (23 van vader en 23 van moeder).

Voor we kunnen ingaan op de rol van synthetische biologie in de industriële biotechnologie, is het nodig om nog even te kijken naar de stofwisseling van micro-organismen en de rol van DNA in dit proces.

Micro-organismen spelen een cruciale rol in onze gezondheid, vaker positief dan negatief. Een goede darmflora is bijvoorbeeld essentieel voor de vertering van voedsel en voor de algehele gezondheid. Vooral de dikke darm zit vol met verschillende bacteriën; tot wel duizend soorten.

Een belangrijke categorie medicijnen, zoals de pijnstillers aspirine en morfine en de stimulantia cafeïne, nicotine en cocaïne, is gebaseerd op extracten uit planten. In veel gevallen worden deze extracten al eeuwen gebruikt in de kruidengeneeskunde.

Het begrijpen van de biologische processen achter ziekten is cruciaal om behandelingen en medicijnen te ontwikkelen. Omdat zulke processen soms lastig te bestuderen zijn in mensen, worden hiervoor modelorganismen gebruikt. Dat kunnen hogere dieren zijn, zoals proefkonijnen of laboratoriumratte...

Het knippen en plakken van een volledig synthetisch genoom van een bacterie is één ding. Voor het compleet, van de bodem af opbouwen van een synthetische cel is nog wat meer nodig.

Net als iedere andere technologie heeft ook de synthetische biologie zijn eigen risico’s en ethische vragen. Zo lijkt de mens nu in staat om de natuur en zelfs ‘het leven’ op de eigen tekentafel te leggen.

Ondanks dat de synthetische biologie zich nog voornamelijk in de laboratoriumfase bevindt, hebben verschillende organisaties de ethische, sociale en juridische aspecten ervan verkend. Langzamerhand begint het internationale debat over synthetische biologie dan ook serieuze vormen aan te nemen....

Begrijpen hoe een cel zélf genen vertaalt in eiwitten is één ding, maar de moderne moleculaire biologie en synthetische biologie zouden niet mogelijk zijn geweest zonder de mogelijkheid om genen ook te manipuleren.

Niet eerder werden levensstijl en welvaart van de mensheid zo eenzijdig bepaald door één enkele grondstof. Plastics, geneesmiddelen, de brandstoffen van de auto’s waarin we rijden en het asfalt waarop ze rijden: ze zijn allemaal gemaakt uit olie. Het is bepaald niet vanzelfsprekend dat deze le...

Potentiële risico’s hebben een belangrijke rol gespeeld in het opkomende debat over synthetische biologie. Nieuwe technologieën raken ook vaak aan ethische kwesties. Ontwikkelingen in de biotechnologie hebben regelmatig tot verhitte ethische discussies geleid, bijvoorbeeld omdat er morele gren...

Recombinant-DNA technologie kan de activiteit van genen binnen een micro-organisme veranderen of genen overgedragen van het ene naar het andere organisme. Hoewel deze aanpak kan leiden tot indrukwekkende verbeteringen in de productie van chemicaliën die van nature door levende organismen worde...

Bijna overal ter wereld is betaalde donatie van nieren en andere organen verboden, behalve in Iran. Toch duiken er geregeld verhalen op over handel in nieren die tegen betaling zijn afgestaan door arme mensen.

Eind december 2000 meldde zich een 76-jarige man bij de transplantatiecoördinator van het Erasmus Medisch Centrum Rotterdam. Hij had een nier aan zijn partner willen geven. Deze had ooit een nier van een overleden donor gekregen en was daar vele jaren gelukkig mee geweest. Nu was zij overleden...

Het werven en begeleiden van levende nierdonoren vereisen een nieuwe aanpak. Weten ze wel waaraan ze beginnen en is het zeker dat ze hun organen niet afstaan voor geld of onder druk?

Heel mooi dat doneren van een nier bij leven. Vrienden en familie kunnen daarmee patiënten ondersteunen en de kwaliteit van hun leven verbeteren. Maar wat is de keerzijde? Wat bijvoorbeeld betekent het voor de kosten van de zorg voor patiënten met nierfalen?

Levende donatie is een moreel onomstreden procedure. Waarom eigenlijk? Het is toch ongebruikelijk dat dokters niet bezig zijn om zieke mensen beter te maken, maar gezonde mensen ziek?