Wiskunde in het zwarte woud

Wat gebeurt er als je 40 wiskundigen een week in the middle of nowhere opsluit? Het klinkt als een slechte televisieserie, maar in het Duitse plaatsje Oberwolfach proberen ze dit iedere week opnieuw uit.

12 januari 2018

Midden in het Zwarte woud in Duitsland staat het Mathematische Forschungsinstitut Oberwolfach. Iedere week van het jaar (behalve in de kerstvakantie) wordt hier een wiskundige workshop gegeven voor onderzoekers van over de hele wereld. Afgelopen maand was er een workshop over wiskundige netwerken, en was ik een van de gelukkigen die daar ook naartoe kon.

De deelnemers van de workshop met Clara op de middelste rij, derde van links.
MFO/Petra Lein

Kerstkaarten in het donker

De reis naar de workshop toe is al een heel avontuur: er is een sneeuwstorm in Duitsland, waardoor het treinverkeer en vliegverkeer helemaal ontregeld is. Gelukkig heb ik een paar uur om van trein over te stappen in Straatsburg, wat met vertraging uiteindelijk precies genoeg is om de trein te halen naar het Duitse plaatsje Hausach. Omdat het instituut zo afgelegen ligt, gaan we met een taxi naar onze eindbestemming in het Zwarte Woud. Vanuit de taxi lijkt het alsof ik in een kerstkaart terecht gekomen ben: bergen, sneeuw, en verlichte huisjes. Dit is nog eens wat anders dan het drukke Parijs!

Een echt kerstlandschap…
Clara Stegehuis voor NEMO Kennislink

Iedere ochtend en iedere middag zijn er presentaties van de deelnemers over hun onderzoek, behalve op dinsdagmiddag. Dan maken we een wandeling van twee uur door het sneeuwlandschap naar een hotel waar ze typisch Duitse taarten serveren. Hierna moeten we natuurlijk weer teruglopen. Dit is een stuk lastiger dan de heenweg: het wordt namelijk pikdonker! Gelukkig lopen we met een bekende wiskundige die deze wandeling al vaker heeft gelopen tijdens vorige workshops. Hij weet precies waar we de afslagen moeten nemen om weer terug te komen, terwijl ik ze in het donker überhaupt niet als wegen herkend had.

Krijtborden

Dat de workshops in het instituut altijd over wiskunde gaan, is meteen te zien in de zaal waar alle presentaties gehouden worden. De muur is bezaaid met zes grote krijtborden. Ongeveer de helft van de presentaties worden nog op deze krijtborden gehouden. Mijn eigen handschrift is niet echt geschikt voor een krijtbordpresentatie, dus ik hou mijn presentatie gewoon op de beamer, die er gelukkig ook is. Naast alle krijtborden is er ook een bibliotheek met alleen maar wiskundeboeken, waar je volgens de andere deelnemers 24 uur per dag terecht kan! Doordat de locatie zo afgelegen is, heb je de hele dag contact met elkaar. Dit varieert van een professor die carrièreadvies geeft tijdens het ontbijt tot spelletjes doen in de avond. Al met al leer je de andere deelnemers dus goed kennen.

Nadat ik al zo veel interessante presentaties gezien heb, vind ik het wel spannend om mijn eigen presentatie te geven. Zouden de andere deelnemers van de workshop mijn onderzoek wel interessant vinden? Of vinden ze het misschien veel te simpel? Gelukkig krijg ik zowel tijdens mijn presentatie als na afloop heel veel vragen van de andere deelnemers. Dit betekent in ieder geval dat de meeste deelnemers opgelet hebben en nagedacht hebben over mijn presentatie, dus wat mij betreft ging het goed.

Aan het eind van de week is de sneeuw gesmolten, en kan iedereen weer gewoon met de trein of het vliegtuig naar huis. In de trein terug denk ik in ieder geval terug aan een geslaagde workshop!