Wat we kunnen leren van eenzaamheid in de oudheid

In de huidige ‘lockdown’ is één ding soms nog erger dan corona zelf: de eenzame isolatie waarin we zitten. Je mag je familie niet bezoeken, je vrienden niet. Ook Cicero, de beroemde Romeinse staatsman, wist goed hoe treurig het gebrek aan een sociaal leven je kon maken.

22 december 2020

De oudheid was een spannende en soms gevaarlijke tijd voor politici. Als je de verkeerde politieke vrienden had kon je zomaar verbannen worden. Dit gebeurde ook de staatsman Cicero.

Tot zijn grote blijdschap mocht Cicero na krap een jaar weer terug naar Rome. Dit is een fresco uit ca. 1520 door de Italiaanse schilder Franciabigio, te vinden in de Villa Medici in Poggio a Caiano (Italië)
Franciabigio, Public domain, via Wikimedia Commons

Gek van verdriet

Net zoals nu, stonden politici in de oudheid geregeld lijnrecht tegenover elkaar in hun ideeën over hoe ze de staat moesten besturen. Net zoals nu, maakten zij elkaar zwart om zelf meer populariteit te krijgen. In dit politieke machtsspelletje trok Cicero aan het kortste eind. Hij moest in 58 v. Chr. vluchten uit Rome en kreeg het bevel op minstens 600 kilometer van Rome te blijven. In Thessaloniki (Noord-Griekenland) waar hij een schuilplaats vond, werd hij gek van verdriet en gemis, zoals hij vertelt in de vele brieven die hij aan zijn vriend Atticus stuurde. Deze Covid-generatie zou zijn sociale isolement maar al te goed herkennen.

(Video)bellen konden ze nog niet in de oudheid. Wij gelukkig wel. Een paar weken geleden kwam ik even uit mijn eigen isolatie en praatte ik met een collega uit Groningen, die mij uitnodigde voor zijn podcast ‘Ervaringen in Eenzaamheid’. Via deze link op Soundcloud of deze link op Spotify kun je luisteren naar mijn verhaal over Cicero’s eenzaamheid, identiteitscrisis en depressie. Hoe kunnen wij onszelf herkennen in zijn ervaringen, en wat leren we ervan?