Sinaasappelen en Netflix

Hoe praat je over wiskunde zonder dat je publiek gillend wegrent? En wat heeft dit te maken met sinaasappelen en Netflix?

6 september 2018

Afgelopen week was ik bij het evenement ‘celebrating mathematics’. Bij de feestelijke opening van een tentoonstelling over vrouwen in de wiskunde vertellen vier wiskundigen hoe zij wiskunde delen met de rest van de wereld.

Bewijzen met een sinaasappel

Nelly Litvak deelt als eerste haar ervaringen met het intuïtiever uitleggen van wiskunde die je op de middelbare school leert. Hier leer ik zelf ook allerlei nieuwe dingen van. Zo kun je blijkbaar met een sinaasappel laten zien dat het oppervlak van een bol vier keer het oppervlak van een cirkel van dezelfde straal is. Met zo’n plaatje vergeet je dat in ieder geval niet meer!

Proof by Clementine: the surface area of a sphere is 4 pi r^2 (trace around widest part of clementine 4 times) pic.twitter.com/Bxj2v6wpAO— Steven Strogatz (@stevenstrogatz) 14 januari 2015

Wiskunst

Soms heb je ook helemaal geen verhaal nodig om iets over wiskunde te vertellen. De vader van Ton Verhoeff was ‘wiskunstenaar’. Ton Verhoeff laat de abstracte kunst van zijn vader zien, allemaal gebaseerd op precieze wiskundige berekeningen. Zo past de onderstaande ‘bamboozle’ 51 driehoeken precies in elkaar om een kleurrijk kunstwerk te vormen.

Ton Verhoeff laat de abstracte kunst van zijn vader zien, allemaal gebaseerd op precieze wiskundige berekeningen. — Eenenvijftig driehoeken vormen samen deze ‘bamboozle’
Clara Stegehuis voor NEMO Kennislink

Als laatste vertelt Ionica Smeets hoe je het beste over wiskunde kunt vertellen. De tips: begin niet met een saaie introductie, maar maak er iets spannends van. Netflix begint namelijk ook niet met een saaie inhoudsopgave. Of neem eens een voorwerp mee, wat Ton Verhoeff duidelijk al goed begrepen had.

Tentoonstelling

Na al deze praatjes wordt een tentoonstelling over vrouwen in de wiskunde geopend. Dertien vrouwen uit verschillende landen vertellen wat zij mooi vinden aan wiskunde. Barbara Nelli uit Italië vindt wiskunde bijvoorbeeld heel creatief, je moet altijd een nieuwe manier verzinnen om een probleem op te lossen. Frances Kirwan uit Engeland vindt het juist mooi dat iets wat wiskundig bewezen is, altijd en overal waar is.

Hier kan ik het alleen maar mee eens zijn. Dus als ik probeer het sinaasappelresultaat uit de tweet van Steven Strogatz na te doen, moet het wel lukken, omdat de wiskunde erachter altijd klopt. En inderdaad, mijn resultaat is bijna net zo mooi als die uit de tweet van Steven Strogatz!