Ik doe het voor een prikkie!

Precies een jaar na de eerste besmettingen in China, worden nu de eerste vaccinaties in Nederland uitgedeeld aan zorgmedewerkers op de IC-, spoedeisende hulp (seh) en corona-afdeling. Dit vaccin houdt je immuunsysteem voor de gek, door je lichaam onschuldige eiwitten te laten maken die wat uiterlijk betreft een klein beetje op de coronavirusdeeltjes lijken. Wanneer je op een later tijdstip besmet raakt met échte ziektekiemen, herkent je lichaam deze virusdeeltjes en maakt ze óf zelf nieuwe antilichamen aan, óf heeft ze de antilichamen bewaart om je te beschermen. Ziet het er dan naar uit dat we op korte termijn weer kunnen high-fiven en knuffelen?

Maar tegelijkertijd voelt het ook dubbel: In maart schreef ik een stuk voor de Faces of Science, met daarin de vraag of het nodig was om als arts ingezet te worden in de coronazorg. Hoewel ik sinds kort bij de chirurgie werk, is het aantal covidpositieve patiënten in de tweede golf nu dusdanig hard gestegen, dat er meer doktershanden aan bed nodig zijn op de covidafdeling. Nu de geplande operaties met 50% zijn afgeschaald, worden ik en mijn collega’s ingezet op de corona-afdeling. Een pijnlijke situatie, omdat we veel patiënten moesten teleurstellen met het bericht dat hun operaties, soms voor de tweede keer, worden uitgesteld. Maar het aantal coronapatiënten in het ziekenhuis neemt toe, en die hebben zorg nodig.

Benauwd

Op de corona-afdeling liggen twee soorten patiënten: een groep die (meestal) wat jonger is, een goede conditie heeft, en (nog) niet aan de beademing op de IC hoeft. Soms gaan deze patiënten achteruit, en dan worden ze overgenomen door de IC. De tweede groep patiënten is al op leeftijd is en wenst geen behandeling meer op de IC, mocht het zover komen. Het is pittig om hier te werken. Bijna alle patiënten zijn benauwd en hebben zichtbaar moeite met ademhalen. De jongste patiënt op de afdeling is 42, de oudste 92.

Ook liggen er familieleden van elkaar opgenomen in dezelfde gang: Een vader en een zoon die met de hele familie kerst hebben gevierd en waarvan iedereen nu coronapositief is. Een andere patiënt, een mevrouw van 46, vertelde me altijd tegen vaccinaties te zijn geweest. Nu ze zelf 24 uur ligt opgenomen, heeft ze zich bedacht en verkiest vanaf nu altijd een vaccin boven de narigheid die ze de afgelopen dagen heeft gevoeld. Ze is blij voor de zorg dat we ons vanmiddag mogen laten vaccineren.

Overlijden

Op mijn afdelingen hebben vijf van de twintig patiënten een palliatief beleid: Dat houdt in dat zij niet meer gaan herstellen, niet meer naar de IC zullen gaan, en dat zij uiteindelijk, comfortabel met pijnmedicatie, komen te overlijden. Dit maakt de zorg voor ons maar ook voor de verpleegkundigen emotioneel zwaar. Veel verpleegkundigen in mijn ziekenhuis hebben sinds de eerste golf in maart al veel palliatieve patiënten begeleid en zitten er mentaal inmiddels doorheen.

Gelukkig houdt iedereen op de afdeling elkaar een beetje in de gaten en wordt er met regelmaat gecheckt of de medewerkers het volhouden. Maar het is anders dan bij de eerste golf. Waar eerst nog de mensen de straat op gingen om te applaudisseren voor de zorg en er kadootjes en lekkernijen in het ziekenhuis werden bezorgd, krijgen verpleegkundigen nu vaker te kampen met onbegrip en zelfs agressie van familieleden. Mensen zijn klaar met de ziekte. Begrijpelijk. En daarom was vandaag de dag van de vaccinatie extra bijzonder.

Hartelijk gevaccineerd

In contrast met de corona-afdeling, heerst er een verdieping lager op de afdeling waar de vaccinaties worden gezet een enthousiaste, voorzichtig uitgelaten sfeer. Er staan snoepjes op de balie bij de ingang en de prikverplegers groeten iedereen die binnenkomt joviaal. De sfeer tussen de wachtenden is vrolijk en mensen maken foto’s van elkaars vaccinatie. Als ik aansluit in de vaccinatie rij, heb ik voor ik het weet al een spuitje in mijn arm die ik nauwelijks heb gevoeld. Voorzichtig krijg ik stiekeme hoop dat alle corona-zorg-ellende misschien snel voorbij zal zijn. Ik bedank verpleegkundige Youri voor zijn prik-kunsten die mij beantwoord met een dikke glimlach, en roept: ‘Geen dank. Hartelijk Gevaccineerd!’.