Elke twee weken verschijnt op Kennislink een gastcolumn. De columnist is steeds een andere onderzoeker, die vanuit zijn of haar vakgebied schrijft over het leven in de wetenschap of de wetenschap achter het leven. Deze week Marc van Oostendorp over Meldpunt Taal: het weerstation van de taalwet...
David Crystal is waarschijnlijk de bekendste populair-wetenschappelijke auteur over taal ter wereld. En de veelzijdigste. Spreken buitenlanders beter Engels dan Engelsen? Gaat de taal ten onder aan het sms’en? Hoe saai is de taalwetenschap? En waar komen Crystals grote enthousiasme en betrokke...
Het Fries kun je horen op radio en televisie, lezen in kranten, romans en dichtbundels, en leren op basisscholen, middelbare scholen en universiteiten. Toch spreken kinderen op schoolpleinen steeds minder Fries. Hoe gaat het met de tweede overheidstaal van Nederland?
In 2004 beweerde de Amerikaanse taalgeleerde Noam Chomsky dat recursie dé definiërende eigenschap is van het menselijk taalvermogen. Maar volgens Dan Everett gaat dit niet op voor het Pirahã, een taal die gesproken wordt in het Amazonegebied. Gevolg: een elektronische oorlog op internet.
In maart verschijnen er twee nieuwe taalatlassen, die in detail beschrijven hoe in dialecten van het Nederlands en het Fries woorden en zinnen worden gemaakt. Voor geen enkele andere taal bestaan er al zulke uitvoerige studies. Hoe kwamen die atlassen tot stand? En wat kunnen we eruit leren?
In haar boek Taal als mensenwerk werpt Nicoline van der Sijs een verrassend nieuw licht op de geschiedenis van onze taal. Volgens haar is de standaardtaal veel meer door het Duits beïnvloed dan veel mensen denken, en veel minder door de Vlaamse dialecten. Waar komen onze naamvallen bijvoorbeel...
Zal het Nederlands veranderen onder invloed van nieuwkomers? Waarschijnlijk wel, blijkt uit onderzoek naar de manier waarop uiteenlopende talen in de loop van de tijd veranderd zijn. Samenlevingen die openstaan voor vreemdelingen ontwikkelen een ‘eenvoudiger’ taal dan gesloten same...
Wie denkt dat taal- en spelfanaten zich alleen te buiten gaan aan allerlei dictees, heeft het mis. Er wordt in Nederland en België ook verwoed gescrabbeld, thuis én in verenigingsverband. Marc van Oostendorp bezocht een scrabblewedstrijd en bericht over duplicate-scrabble, ’solo’s&...
Is het ‘aansluiten op’ of ‘aansluiten bij’? Het kiezen van het juiste voorzetsel levert vaak problemen op. Maar ook bij taalgeleerden heerst onzekerheid, want wat is een voorzetsel nu eigenlijk precies? Nard Loonen ontwikkelde een heel nieuw systeem om die ongrijpbare w...
Tussen 1641 en 1853 onderhielden Nederland en Japan een unieke handelsrelatie. In die periode was het Nederlands de enige westerse taal die Japanners mochten leren. De Nederlandse taal sloeg daarmee een brug naar het westen. Japanoloog Henk de Groot schreef een proefschrift over het Nederlands...
Deze maand viert de Amerikaanse taalkundige William Labov zijn 75ste verjaardag. Labov wordt wel beschouwd als de vader van de sociolinguïstiek. Wat is dat voor vak? En waarom vraagt Labov mensen of ze weleens het gevoel hadden dat ze bijna dood waren?
Het nieuwe kabinet wil een streep halen door het Onderwijs in Allochtone Levende Talen, zo blijkt uit het ‘strategisch akkoord’ tussen CDA, LPF en WD. Is dat verstandig? En wat houdt onderwijs in de eigen taal eigenlijk precies in?
Volgens sommigen wordt er almaar slechter en slordiger gesproken. Die mensen hebben ongelijk: er wordt niet slechter gesproken dan vroeger en er is zelfs veel moois te horen. Als je er maar naar wilt luisteren.
Pinksteren, dat is vooral twee vrije dagen bij volop voorjaar. Maar wat is ‘Pinksteren’ eigenlijk? Christenen herdenken dan de neerdaling van de Heilige Geest op de apostelen. Volgens het Nieuwe Testament begonnen Paulus en de zijnen daarbij “in andere talen” of “...
Onlangs publiceerde de gevierde Amerikaanse taalkundige Deborah Tannen haar nieuwste boek, over de manier waarop moeders en dochters met elkaar praten: Doe je dat écht aan? Ze wil haar lezers vooral leren begrip te hebben voor hun gesprekspartner. “Als je mensen helpt te begrijpen wat er aan d...
In Nederland wordt de nieuwslezer gezien als dé autoriteit op het gebied van het ABN. Dit heeft alles te maken met de onpersoonlijkheid en accentloosheid van de nieuwslezer. Ook de Nederlander zelfs spreekt liever zonder accent.
De Nederlandse groep Treble zingt deze week tijdens het songfestival het lied Amambanda in een zelfbedachte taal. Die taal lijkt in sommige opzichten op de ‘talen’ van schizofrenen en van leden van de pinkstergemeente van over de hele wereld. Wie betekenisloze klanken uitstoot, gri...
Op allerlei plaatsen op de wereld bestaan groepen mensen die hun taal fluiten om een boodschap zo over grotere afstand te kunnen overdragen. Hoe kun je rijke en ingewikkele spraakklanken omzetten in gefluit? Taalkundig onderzoek werpt nieuw licht op die vraag.
Hoeveel woorden heeft de Nederlandse taal? Niet alle woorden staan in de dikke Van Dale. Op internet zijn bijvoorbeeld veel meer woorden te vinden.