Vanaf de grond bezien is een onbewolkte hemel blauw. Blauw is ook de kleur van de dampkring zoals die vanuit de ruimte wordt waargenomen. En niet alleen van de aardse dampkring. Waar komt die kleur vandaan?
‘Meer meetgegevens graag’, verzuchtte Lori A. Dengler nog in maart vorig jaar. De geofysicus werkt met haar collega’s op de Humboldt State University in Alasaka aan risicokaarten voor tsunami’s. Binnen een jaar werd ze op haar wenken bediend. Op 26 december 2004 richtte...
De weerdienst van het KNMI is er ook voor úw veiligheid. De meteorologen houden het weer voortdurend in de gaten. Wanneer zwaar weer op komst is, wordt dat tijdig onderkend. Eventuele gevaren voor diverse groepen in de samenleving worden ingeschat en zo nodig waarschuwen we zelfs héél Nederlan...
De zon levert met zijn zonnestraling alle energie die de luchtstromingen op aarde op gang houden. Minder bekend is dat ook de aarde warmte uitstraalt; daarbij koelt het aardoppervlak af. Binnenvallende zonnestraling en uitgaande aardse straling regelen samen met factoren als wind, bewolking en...
In dit hoofdstuk wordt besproken hoe neerslag gevormd wordt en onder welke omstandigheden de verschillende typen neerslag ontstaan. Ook gaan we in op het gebruik van radar voor het verkrijgen van een gedetailleerd beeld van de neerslag. Tenslotte komt zichtbelemmering door neerslag aan de orde...
In hoofdstuk 10 (neerslag en buien) is de samenhang besproken tussen neerslag en bewolking; ook zagen we hoe de neerslagsoort afhangt van de omstandigheden. Weersystemen die de neerslagwolken creëren komen in dit hoofdstuk aan de orde.
In Midden- en Zuid-Duitsland ligt een dik pak sneeuw. Leuk voor de langlaufers daar. Maar houden we hier droge voeten als die sneeuw gaat smelten en al het water via de Rijn en de IJssel moet worden afgevoerd? Nederland is immers het afvalputje van Europa. Om goed voorbereid te zijn worden wee...
Het klimaat verandert, zoveel is zeker. Om de gevolgen daarvan te beperken en Nederland klaar te stomen voor de toekomstige situatie, zijn maatregelen nodig die ingrijpen in het gebruik van de ruimte. Wat ons precies te wachten staat en welke maatregelen doeltreffend en haalbaar zijn, is onvol...
De zwaarste onweersbuien die in het zomerhalfjaar optreden, maken gewoonlijk deel uit van een groter georganiseerd geheel. Meteorologen duiden zo’n onweersstoring meestal aan als ‘Mesoscale convective system’, afgekort MCS. Zo’n MCS bestaat uit verscheidene onweersbuien, georganiseerd in een l...
Op 8 februari 2004 werd de Oosterscheldekering voor de tweede maal in korte tijd gesloten. De daaraan voorafgaande sluiting had slechts zo’n zes weken eerder plaatsgevonden, namelijk op 21 december 2003. Vóór die datum moeten we maar liefst zeven jaar teruggaan om een situatie te vinden waarbi...
Witte wolkenstrepen achter een straalvliegtuig (contrails) zijn een alledaags gezicht. Maar soms trekt een vliegtuig geen contrail, waaiert die in minuten uiteen of blijft juist een half uur zichtbaar. Hoe zitten vliegtuigwolken in elkaar?
De atmosfeer is het gasvormige omhulsel van de aarde en is door de zwaartekracht aan de aarde gebonden.
‘Zou het niet fantastisch zijn als je zou kunnen uitrekenen wat het weer gaat doen?’ Deze droom, die rond de overgang van de negentiende naar de twintigste eeuw opkwam, is inmiddels voor een belangrijk deel werkelijkheid geworden. Computermodellen van de atmosfeer berekenen vandaag de dag met ...
De hemel toont vrijwel elk moment weer een andere aanblik. De bewolking is voortdurend aan verandering onderhevig. Wolken komen dan ook voor in talrijke, verschillende vormen. Ze vormen een afspiegeling van luchtstromingen in de atmosfeer en van natuurkundige processen die daarin plaatsvinden....
Het weer wordt niet alleen bepaald door grootschalige weersystemen; ook kleinschalige weersystemen, natuurkundige en meteorologische processen in de dampkring en niet-meteorologische factoren spelen een rol. Al die verschillende invloeden dragen bij aan het weer op een bepaalde plaats op een b...
Een van de meteorologische grootheden die uurlijks gemeten en gerapporteerd worden, is het zicht. Voor veel mensen is de precieze waarde niet zo van belang, behalve in zeer dichte mist bij uitzonderlijk slechte zichten van hooguit enkele honderden meters. In de luchtvaart zijn ook andere zicht...
De atmosfeer is voortdurend in beweging. Op het eerste gezicht lijkt dat bewegingspatroon een totale chaos, maar toch blijkt het te voldoen aan bepaalde regels. Beweging in de atmosfeer is namelijk nauw verbonden met temperatuurverschillen en daarover is heel wat bekend.
De wind is van grote invloed op het weer. Enerzijds voert hij van grote afstand bijvoorbeeld warme of koude lucht naar onze omgeving, wat direct doorwerkt in de hier gemeten temperatuur. Anderzijds drukt hij zijn stempel op de weersomstandigheden op lokale schaal. Zo gaat bijvoorbeeld een stev...
Bij stof- en zandstormen denkt men al gauw aan de Sahara, Irak en andere woestijngebieden. Dat ook de scheepvaart ermee te maken kan krijgen en dan niet alleen vlak onder de kust, ligt minder voor de hand. Toch tonen satellietbeelden dat woestijnstof en -zand over grote afstanden door de wind ...
Het weer wordt voor een belangrijk deel bepaald door de eigenschappen van de lucht die wordt aangevoerd. Nu eens zitten we in lucht die boven zee flink wat vocht heeft opgepikt; dan weer stroomt lucht over Nederland uit die boven de ijsmassa’s van de noordpool of de besneeuwde Russische ...
Het vocht heeft een grote invloed op het ‘weer’ zoals wij dat ervaren. Zaken als zicht, bewolking, neerslag, temperatuur van de lucht en van voorwerpen worden er direct door bepaald. Afkoeling kan leiden tot mist of dauw, hetgeen in de winter kan leiden tot gladde wegen. In dit hoo...
In nazomer van 1492, nu 500 jaar geleden, stak de Italiaanse ontdekkingsreiziger Christoforus Columbus met drie kleine schepen de Atlantische Oceaan over op weg naar China en Japan. Het mag een wonder heten dat de weersomstandigheden een dergelijke oversteek toelieten, schreef de Amerikaanse m...