Vijftig jaar geleden was de Rus Joeri Gagarin de eerste mens die in een baan om de aarde zweefde. Er is sindsdien veel veranderd – en veel hetzelfde gebleven…

Nederland gaat naar de stembus. Laten we ons verleiden door een charismatische lijsttrekker of door een solide verkiezingsprogramma? Is democratie eigenlijk wel eerlijk? En hoe ‘hard’ zijn de verschillende peilingen? Lees er alles over in Kennislinks verkiezingsdossier.

De experimentele kernfusiecentrale ITER zal in werking bloot komen te staan aan plasma met enorme temperaturen in gigantische magneetvelden. Om de centrale zo te bouwen dat hij die omstandigheden overleeft, wordt onderzoek gedaan naar de meest duurzame bouwmaterialen. Bij het Nederlandse FOM I...

Twee Amerikaanse onderzoeksteams beschrijven in Nature een nieuwe verbinding tussen qubits, de onderdelen van de toekomstige kwantumcomputer. Hun quantum bus laat zelfs ver verwijderde qubits informatie delen. Tot nu toe was het alleen mogelijk om naastgelegen qubits te verbinden.

Kwantumverstrengeling heeft een nieuw record gebroken. In Genève hebben natuurkundigen laten zien dat deeltjes die via die vreemde verbinding informatie delen, dat minstens 10.000 keer sneller doen dan het licht. Einstein steigerde toen hij de originele voorspellingen zag. Informatie versturen...

Marathon-legende Haile Gebrselassie doet niet mee aan de Olympische Spelen in Peking. Als astma-patiënt waagt hij zich niet aan de vervuilde lucht in de Chinese hoofdstad. De smogconcentratie in Peking is vijf keer hoger dan de maximaal veilige limiet van de wereldgezondheidsorganisatie WHO. C...

Wie de baas is in een troep apen, wordt volgens biologe Charlotte Hemelrijk meer bepaald door toeval dan door genetische aanleg. Dat leidt de Groningse hoogleraar af uit computersimulaties van apenruzies. Ze beschrijft de resultaten van haar programma DomWorld in het tijdschrift PlosOne.

Van de dertig geplande satellieten zijn er nog maar twee gelanceerd, maar onderzoekers van de TU Delft denken nu al dat het Europese satellietnavigatiesysteem Galileo nauwkeuriger wordt dan het Amerikaanse GPS. Dat leiden ze af uit de eerste gelijktijdige metingen aan beide satellieten. Galile...

De Nederlandse toeriste die in Oeganda het zeldzame marburgvirus opliep, is overleden. Dat meldt het Eindhovens Dagblad. Honderd mensen staan onder medische controle om verdere verspreiding van het virus te voorkomen. Het marburgvirus heeft in 50 tot 80% van de gevallen een dodelijke afloop. E...

Stradivariusviolen van de meesterbouwers uit Cremona zijn een klein raadsel. Want waarom klinken de drie eeuwen oude instrumenten zoveel beter dan die van hedendaagse vioolbouwers? Dr. Berend Stoel lichtte de violen door met niet-schadelijke CT-scans en vond het antwoord. De Cremonese meesterv...

De Dordrechtse vuilverbrandingsinstallatie HVC vond de afgelopen drie maanden tientallen malen radioactief materiaal tussen het aangeboden afval, schrijft het Reformatorisch Dagblad. Het jodium-131, dat veel wordt gebruikt in medische diagnostiek, kwam aan het licht door pas geïnstalleerde det...

De deeltjesversneller LHC zal geen einde maken aan de aarde. Dat concluderen vijf natuurkundigen, die de veiligheidsrisico’s van deze krachtigste versneller ooit onderzochten. Critici denken dat de ongekend hard botsende deeltjes misschien zwarte gaten produceren, die de aarde kunnen ver...

Op 42 lichtjaar afstand staan drie planeten die maar een paar keer zwaarder zijn dan de aarde. Sterrenkundigen van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht kondigden de vangst van nieuwe exoplaneten aan op een sterrenkunde-conferentie in Nantes, Frankrijk. Om één op de drie zonachtige sterren zou e...

De hype is over zijn hoogtepunt heen, maar scheikundigen konden het maar niet loslaten: waarom lanceert een colafles een schuimfontein als je er een Mentos ingooit? Scheikundig onderzoekster Tonya Coffey van Appalachian State University zette haar studenten erop. De magische ingrediënten: aspa...

Samenwerkende radiotelescopen in Europa, China en Zuid-Afrika hebben een ver verwijderd sterrenstelsel onder de loep gelopen. Dat braakt vanuit zijn centrum zoveel energie en deeltjes uit, dat het zichtbaar is tot aan de rand van het zichtbare heelal. De quasar is volgens de metingen van het E...

NASA’s ruimtesonde New Horizons is ruim twee jaar na zijn lancering verder van de zon dan reuzenplaneet Saturnus. De sonde, die in 2015 een fly-by maakt van Pluto en zijn maan Charon, legde de 1 miljard kilometer tussen aarde en Saturnus in recordtijd af. New Horizons brengt het grootste...

Het geluid van windmolens is hinderlijker dan weg- of vlieglawaai, ook al klinkt dat even hard. Dat blijkt uit onderzoek van het project WINDFARMperception, onder leiding van de Groningse natuurkundige dr. Frits van den Berg. Windmolens houden sommige omwonenden zelfs uit de slaap, maar wie er...

“Waarom leggen we de daken niet vol zonnecellen? Dan is het energieprobleem zo opgelost.” Een aantrekkelijke gedachte, maar nog steeds geen praktijk. Dat komt door hoge productiekosten en een relatief laag rendement. Hoogleraar Laurens Siebbeles van de TU Delft laat in vakblad Nano...

NASA’s marssonde Phoenix is op zondag om middernacht Nederlandse tijd neergekomen op onze buurplaneet. De 350 kg zware robot landde op raketkracht na een reis van tien maanden. Phoenix bestaat deels uit overgebleven onderdelen van eerdere marsmissies en zal bodemonderzoek uitvoeren aan d...

Natuurkundige Gerard ’t Hooft heeft genoeg van de willekeur in de kwantumwereld. Hoezo, het is nooit te zeggen wanneer een radioactief atoom uiteenvalt? De Nobelprijswinnaar vermoedt een voorspelbare nieuwe wereld onder de kwantummechanica. Vakgenoten twijfelen: “experimenten laten...

Genetisch gemodificeerde maïs kan zonder noemenswaardig risico op overstekende genen vlakbij gewone maïsvelden staan. Dat concludeert Plant Research International van de Universiteit Wageningen na een tweejarige studie. Een afstand van 25 meter tussen genetisch gemodificeerde en conventionele ...

De één begint al te zweten bij een druppel tabasco, de ander schudt vrolijk een eetlepel van het spul over zijn chili uit. Om te bepalen hoe pittig eten is, worden soms panels van getrainde proevers gebruikt. Hoogleraar chemie Richard Compton omzeilt de menselijke bijdrage: dunne buisjes van k...

Schimmels die normaal op plantenwortels leven, kunnen volgens microbioloog Marina Fomina van de Britse Dundee-universiteit verarmd uranium opruimen. Het radioactieve materiaal wordt in high-tech munitie gebruikt om door tankbepantsering heen te schieten. Bij de inslag verbrokkelt de munitie en...

Vlieg klimaatneutraal, plant een boom. Of liever zo’n honderdvijftig; zoveel groene reuzen zijn er per passagier nodig om de CO2-uitstoot van een retourtje Schiphol-Cancún te compenseren. Voor de klimaatbewuste reiziger geen probleem – luchtvaartmaatschappijen en milieuprojecten or...

De Europese ministers van transport zijn het op 7 april eens geworden over de financiering van het Europese GPS-alternatief Galileo. Dat moet met 30 satellieten betrouwbare en gratis plaatsbepaling mogelijk maken. Europese bedrijven kunnen nu intekenen op een deel van de 3,4 miljard euro belas...

Aan de RUG promoveert natuurkundige Harriët van Es 18 april op thermoluminescentie, een techniek om de leeftijd van zandkorrels af te lezen uit beschadigingen in hun kristalrooster. Hoe langer radioactieve deeltjes een zandkristal beschadigd hebben, hoe meer licht dat uitstraalt als het verwar...

Het onbemande Europese vrachtschip ‘Jules Verne’ is succesvol aangekoppeld aan ruimtestation ISS. ESA’s eerste automated transfer vehicle heeft 4,6 ton voorraden voor het ISS aan boord.

Sterrenstelsels draaien volgens het project Galaxy Zoo net zo vaak links- als rechtsom. Geen wonder, als ze willekeurig verdeeld staan over de hemel. Eerdere waarnemingen wezen op een overschot aan linksdraaiende spiraalstelsels. Dat komt volgens een voorpublicatie van de onderzoekers niet doo...

Halverwege 2008 zetten de natuurkundigen van het Europese deeltjeslab CERN de deeltjesversneller LHC aan. Op Hawaï dient in juni een rechtzaak tegen de LHC. Walter Wagner en Luis Sancho denken dat de gigantische versneller gevaarlijke deeltjes produceert, zoals zwarte gaten of ‘strangele...