Aan de rand van een plastic vuilstortplaats vinden Japanse onderzoekers in 2016 iets bijzonders: een bacterie die PET-flessen gebruikt als energiebron. Voedsel in overvloed. Wetenschappers hebben nu dit verteringsmechanisme doorgrond; de volgende stap is het efficiënter maken.

Bij bedreigde soorten draait het niet alleen om dieren en planten. Ook voor sommige chemische elementen wordt de situatie nijpend. Een nieuwe weergave van het Periodiek Systeem laat zien wat de bedreigde elementen zijn. En welke daarvan onmisbaar zijn voor je telefoon.

Met grote deeltjesversnellers en gevoelige detectoren proberen wetenschappers over de hele wereld nieuwe elementen te ontdekken. Het periodiek systeem der elementen mag er dan compleet en afgerond uitzien, deze onderzoekers blijven eeuwig speuren naar nieuwe, onontdekte limieten van ons kunnen...

Het begon als een leuk idee voor een wetenschapsfestival, maar groeide uit tot veel meer. Met de app ResourCity vangen kinderen elementen en leren ze meer over chemie, technologie en duurzaamheid. Vanaf 15 april 2019 kun je het ook in Oss spelen.

De zoektocht naar de oorsprong van leven heeft weer een nieuw puzzelstukje opgeleverd. Chemici hebben een route gevonden waarmee je uit hetzelfde molecuul zowel de onderdelen van RNA als van DNA kunt maken.

Onderzoekers van de Technische Universiteit Eindhoven ontwikkelen een verbeterd recept voor de autokatalysator, die de uitlaatgassen opschoont. Er is minder kostbaar platina nodig en het apparaat werkt ook met een koude motor, waar huidige katalysatoren het laten afweten.

Uit menselijke cellen kun je in het laboratorium een mal voor een bloedvat kweken dat in het lichaam van nierpatiënten langzaamaan tot een lichaamseigen bloedvat wordt omgevormd. Dat biedt hoop op minder bijwerkingen en minder noodzakelijke ingrepen.

Groningse chemici zijn erin geslaagd om extreem veel moleculaire motoren in een kooi-achtige structuur bij elkaar te zetten. En ze dezelfde kant op te laten draaien. Dat is een belangrijke stap op weg naar echte toepassingen van deze bijzondere moleculen.

Het oppervlak van planetoïde Bennu is met honderd miljoen tot een miljard jaar veel ouder dan verwacht. Verder bevat het water én waarschijnlijk organisch materiaal. Dat ontdekte de ruimtesonde OSIRIS-REx die momenteel om Bennu cirkelt.

Een levende cel beschikt over ‘kanalen’ om stoffen van binnen naar buiten te transporteren en andersom. Groningse onderzoekers hebben nu ontdekt hoe sommige van die kanalen het klaarspelen om heel verschillende stoffen door te laten.

Lithium is onontbeerlijk voor de productie van lithium-ionbatterijen; en met de doorbraak van de elektrische auto lijkt de vraag ernaar alleen maar toe te nemen. Maar is er wel genoeg lithium te halen?

Toegankelijke en heldere instructies helpen echt om mensen veiliger te laten werken met gevaarlijke stoffen, zegt arbeidshygiënist Leo van der Biessen.

We weten nog lang niet alles over fruit. Onderzoekers ontdekten de genen die citrusvruchten hun zure smaak geven en brachten het genoom van de aardbei in beeld.

Iedereen wil veilig werken. Zeker als je dagelijks in aanraking komt met gevaarlijke stoffen. Maar wat is ‘veilig’? De Gezondheidsraad probeert daar een getal aan te hangen: de gezondheidskundige advieswaarde.

Een team van Europese wetenschappers heeft een gif-antigif-systeem van de tuberculosebacterie gedetailleerd in beeld gebracht. Verstoring van dit systeem zorgt ervoor dat de bacterie doodgaat. Dat biedt aanknopingspunten voor de zoektocht naar nieuwe medicijnen tegen tuberculose.

Het EFSA moet onderzoek naar de gezondheidsrisico’s van glyfosaat openbaar maken. Bieden bacteriën een alternatief voor de omstreden onkruidverdelger?

In een cel is het veel duw- en trekwerk. Zwitsers onderzoek geïnspireerd op de kleurverandering in garnalen helpt om een kijkje binnen in de cel te nemen.

Het plastic PEF – een groen alternatief voor PET – maak je met duurzame bouwstenen, maar de productie is nog niet zo groen. De Groningse hoogleraar Katja Loos ontwikkelde daarom een manier om PEF te maken met enzymen.

Chroom-6 vormt grote gevaren voor de gezondheid, dus zoeken wetenschappers hard naar alternatieven. Onderzoekers aan de TU Delft ontwikkelden een heel nieuwe oplossing op basis van algenskeletten.

Materialen die de natuurlijke omgeving van levende cellen nabootsen zijn interessant voor medische toepassingen. Chemici uit Nijmegen zetten een nieuwe stap in het aanbrengen van biologische eigenschappen in deze materialen.

In veel belangrijke processen reageert waterstof met een metaal, maar over hoe dit gebeurt bestaan verschillende theorieën. Leidse onderzoekers hebben nu gekromd platinum gebruikt om een van die theorieën te bewijzen.

Van een chaotische verzameling moleculen naar een goed georganiseerd geheel dat zichzelf kan vermenigvuldigen. Zo is leven op aarde waarschijnlijk ontstaan. Chemicus Evan Spruijt probeert dat proces na te bootsen met druppeltjes.

Zelfs gebieden met geologische breuken kunnen geschikt zijn voor de ondergrondse opslag van CO₂. Dat bleek deze week uit een onderzoek van een team Schotse en Duitse aardwetenschappers. Over de risico’s voor de volksgezondheid zegt het onderzoek echter niks.

Eiwitten zijn onmisbaar voor een levende cel, maar ze zijn alleen nuttig als ze op de juiste manier zijn gevouwen. Die complexe vorm is door evolutie ontstaan. Maar het kan ook anders. Eenvoudige bouwstenen kunnen spontaan complexe, gevouwen moleculen vormen.

Dat gist alcohol kan maken, weten bierbrouwers maar al te goed. Maar het is voor gistcellen een verspilling van energie, dus waarom doen ze het dan? Groningse onderzoekers denken nu dat de productie van alcohol als een soort veiligheidsklep werkt, die overbelasting van de gistcellen voorkomt.

Sommige vlamvertragers, die in veel elektronische producten en bouwmateriaal zitten, blijken niet zo goed voor het milieu, dus gebruiken fabrikanten steeds vaker het milieuvriendelijkere polyFR. Onderzoekers toont aan dat dit alternatief mogelijk schadelijke moleculen bevat.

In het tandsteen van een Duitse vrouw die leefde in de elfde eeuw is het kostbare pigment ultramarijn teruggevonden. Hoe kwam dat daar terecht?

Misschien gebruiken veel sporters wel genetische doping, maar dat kunnen we nog niet detecteren. Nog niet, want een techniek van Groningse onderzoekers brengt daar wellicht binnenkort verandering in.

Gedachtelezen, bionische materialen, goedkopere geneesmiddelen en een bezoekje aan de Kuipergordel. De redactie van NEMO Kennislink waagt zich aan een voorzichtige vooruitblik op 2019.

Als medicijnen op de verkeerde plek actief zijn kunnen ze bijwerkingen veroorzaken. Promovendus Mickel Hansen ontwikkelde aan- en uitschakelende medicijnen.