Sinterklaas komt zaterdag aan in Nederland. De redacteuren van NEMO Kennislink zochten uit welke populairwetenschappelijke kinderboeken het waard zijn om op de verlanglijst te zetten.

Het is geen boek in de klassieke zin, maar er valt een hoop te lezen en te leren in de Young Scientist Wetenschapskalender 2019. Een fijne verzameling weetjes, experimenten en grapjes vanuit allerlei verschillende vakgebieden.

De oerknal, donkere materie, zwarte gaten en het multiversum: geen onderwerpen voor kinderen? Jan Paul Schutten en Floor Rieder gaan niets uit de weg en leggen deze thema’s op virtuoze wijze uit in hun nieuwste boek Het mysterie van niks en oneindig veel snot.

Met een combinatie van speciale lama-antilichamen hebben onderzoekers een antilichaam gemaakt dat je in theorie bijna immuun maakt voor griep. Maar of het bij mensen ook zo goed werkt is afwachten.

Van films over milieuproblemen word je meestal niet vrolijk. Daarom is de film ‘Ozone hole: how we saved the planet’ zo verfrissend. NEMO Kennislink recenseerde enkele van de meer dan zestig wetenschapsfilms op Inscience filmfestival.’

In ‘Ada Dapper, wetenschapper’ vertelt Andrea Beaty het verhaal van een nieuwsgierig meisje met tientallen dringende vragen. Een vlot geschreven verhaal voor jonge kinderen, met leuke illustraties en ook nog leerzaam voor ouders.

In Ede vist het Waterschap Vallei en Veluwe wc-papier uit het afvalwater en gebruikt dit om medicijnresten uit het afvalwater te filteren. Kan dat ook op grote schaal?

Zijn de piepkleine patronen in miljarden jaren oud gesteente op Groenland wel of niet het resultaat van heel vroeg leven? Ja, zeiden onderzoekers in 2016. Nee, zeggen onderzoekers nu.

IJzer blijkt niet alleen nuttig als bouwmateriaal, het bevat ook veel energie. Een studententeam van de TU Eindhoven bouwde als eerste een systeem dat deze energie duurzaam bruikbaar maakt.

Groningse onderzoekers hebben een nieuwe methode gevonden om de concentratie van verschillende stoffen in bloed sneller te meten. Een veelzijdig systeem, maar om het echt toe te passen hebben ze nog hulp nodig.

Met een combinatie van chemie, biologie en nanotechnologie probeert hoogleraar organische chemie Pascal Jonkheijm slimme oplossingen te vinden voor biomedische vragen. En met zijn mix van fundamenteel en toegepast onderzoek weet hij inmiddels al een hoop vragen te beantwoorden.

De Nobelprijs voor Scheikunde gaat naar Frances Arnold, George Smith en Sir Gregory Winter, voor hun gecontroleerde evolutie van eiwitten in het lab.

Door minuscule kanaaltjes te laten bevriezen, voorkomen Amerikaanse onderzoekers dat op de rest van het oppervlak ijs vormt. Een nieuwe aanpak in het maken van antivries-oppervlakken, die mogelijk veel ellende kan voorkomen.

Bij Koninklijke Van Wijhe Verf denken ze na over de toekomst. Deze verfproducent wil de markt vernieuwen en verduurzamen en noemt dat ‘een lastige, maar niet onmogelijke opgave’. Men zet zich er ook in om het publiek te laten zien hoe interessant verf eigenlijk is.

We gebruiken ontzettend veel rubber, voornamelijk voor autobanden. Maar wat gebeurt er eigenlijk met de banden die we afdanken?

Waar zouden we zijn zonder gist? Nergens, betoogt microbioloog Nicholas Money. Hij schreef een geestig boek over onze langdurige relatie met deze oeroude eencelligen.

Roxanne Kieltyka van de Universiteit Leiden hoort bij de ‘Talented Twelve’, de twaalf meest veelbelovende chemici wereldwijd. NEMO Kennislink sprak haar over vierkante moleculen en het kweken van stamcellen.

Interview met Ewine van Dishoeck, die ontdekte dat de ruimte tussen de sterren niet saai is, maar gevuld met een ongelofelijke variatie aan moleculen. Ze ontvangt daarvoor de prestigieuze Kavliprijs.

Bewegen kan op allerlei manieren. In Nature Chemistry laten chemici zien dat vorming van een intern gasbelletje al genoeg is om microcapsules netjes te laten opstijgen. Ze zien mogelijkheden voor transport op heel kleine schaal.

De productie van plastic blijft maar groeien. Hoogleraar Industrial Sustainable Chemistry Gert-Jan Gruter ziet dat niet als een probleem, maar juist als een kans. Met biomassa wil hij de chemische industrie verduurzamen.

Een slimme combinatie van flexibele elektronica en zelfherstellende materialen betekent weer een stapje richting een kunstmatige ‘huid’ voor draagbare medische sensoren of protheses.

Regelmatig lezen we berichten dat de Nederlandse lucht in bepaalde straten niet aan de Europese normen voor luchtkwaliteit voldoet. Maar is de lucht in het algemeen niet veel schoner dan dertig jaar geleden? Hoe erg is het nu echt gesteld met onze luchtkwaliteit?

Met een grote installatie op het Stadhuisplein in Eindhoven testen onderzoekers of ze de luchtkwaliteit kunnen verbeteren. Zo hopen ze ook hun modellen te verbeteren waarmee ze het effect van zulke installaties voorspellen.

Wat betreft temperatuur doet exoplaneet KELT-9b met ongeveer vierduizend graden niet onder voor een ster. Wetenschappers hebben de atmosfeer van de atmosfeer ‘doorgelicht’ en vonden er voor het eerst sporen van ijzer en titanium in gasvorm.

Bioplastic PEF is de beoogde opvolger van PET, maar de productie heeft nog wat haken en ogen. Zwitserse onderzoekers weten nu PEF te produceren met een nieuwe methode.

Nijmeegse chemici wilden bestuderen hoe een eiwit een bacterie tijdens de celdeling kan afknijpen zodat twee nieuwe cellen ontstaan. Maar de resultaten leveren aanknopingspunten om te begrijpen hoe ooit het allereerste leven kan zijn ontstaan.

In de file, op de camping of op het strand: drop kan overal. Maar we staan er vaak niet bij stil wat er nou eigenlijk allemaal in dit snoepje zit. NEMO Kennislink duikt in de wereld van drop.

Zowel de chemische industrie als de natuur kunnen niet zonder katalysatoren. Groningse chemici ontwikkelden een nieuwe manier om natuurlijke katalysatoren te ontwerpen met niet-natuurlijke bouwstenen.

Er is nog veel discussie mogelijk over wat leven nu eigenlijk is, zo bleek tijdens een speciale editie van NEMO Kennislink live. Maar wetenschappers zijn al bezig om het na te maken. Zullen we het snappen, als we het zelf kunnen bouwen?

Met behulp van een enzym ontwikkelden Amerikaanse onderzoekers een manier om makkelijk korte strengen DNA in elkaar te zetten. Op termijn hopen ze met deze nieuwe techniek veel tijdswinst te boeken, want nu wachten onderzoekers vaak dagen op een streng DNA waar ze verder mee kunnen. In de toek...