Roel van der Heijden (1985) was jarenlang bezig wetenschapper te worden, toen hij erachter kwam dat hij er veel liever over schrijft. Freelance bericht hij over verschillende bètagebieden. Bij NEMO Kennislink is hij Redacteur Astronomie, Natuurkunde en Techniek. En daar is hij blij mee, want wat is er mooier dan een hybride raket-motor of een ontploffende supernova? Naast het schrijven over de wetenschap speelt Roel graag gitaar. In de zomer is hij het liefst bij festivals, in het wintersportseizoen op een Franse berg.
Op een eenzame bergtop in Chili bouwen Europese astronomen de grootste telescoop ter wereld, de Very Large Telescope of VLT. In het begin van de eenentwintigste eeuw zal de telescoop gereed zijn. De VLT wordt een sterrenkundig instrument van een nooit geziene kracht. Hij moet scherpere waarne...
Als je de samenstelling van de zee- en rivierbodem wilt weten, moet je deze op vele plekken bemonsteren. Het is echter een geld- en tijdverslindende klus om duizenden monsters te nemen en te analyseren. Het in Groningen ontwikkelde instrument Medusa doet het veel sneller en goedkoper. Je sleep...
Binnen een paar jaar is het mogelijk met een elektronenmicroscoop zó gedetailleerd te kijken dat de structuur van eiwitten ermee opgehelderd kan worden, verwacht prof. dr. Jan-Pieter Abrahams. Het apparaat dat zulke revolutionaire opnamen mogelijk moet maken, staat sinds kort in het Centrum vo...
In de atmosfeer van de planeet Jupiter tolt een prachtige elliptische wervel: de Rode Vlek. In het diepe water van de Atlantische Oceaan bewegen de Meddies: discusvormige wervels met een diameter van wel honderd kilometer. In roterende bakken vloeistof en op de computer bootsen we het gedrag v...
Neutronensterren en zwarte gaten hebben een onvoorstelbaar hoge dichtheid. Het gedrag van de materie in hun extreem krachtige zwaartekrachtsvelden vormt een natuurlijk laboratorium voor onderzoek aan de relativiteitstheorie.
Met een nieuwe bril zie je scherper. Dat geldt ook voor de nieuwe gammacamera op de afdeling Nucleaire Geneeskunde van het LUMC, die voor betere afbeeldingen zal gaan zorgen. Bovendien kunnen er nieuwe dingen met de camera, zoals het in beeld brengen van het glucoseverbruik door het hart.
Onderzoekers van de LUMC-afdelingen infectieziekten en radiologie zullen in mei 2000 aanwezig zijn bij een internationaal congres over peptiden (eiwitfragmenten) in het Italiaanse Castelgandolfo. Daar krijgen zij een hele middag de tijd om een spraakmakende techniek voor het opsporen van infec...
Einsteins relativiteitstheorie is een zeldzaam voorbeeld van een natuurkundige theorie die uitsluitend is gebouwd op een filosofisch fundament. Einstein ontwikkelde zijn theorie niet om een onverklaarde waarneming te verklaren. Hij ontwikkelde hem omdat hij vond dat de Newtonse theorie niet aa...
De Nobelprijs scheikunde 1999 is voor Ahmed Zewail van het California Institute of Technology. Zewail en zijn groep ontwikkelden de femtochemie, razendsnelle lasertechnieken waarmee je chemische reacties live kunt volgen. Maurice Janssen werkte in de groep van Zewail tijdens het Nobelprijsond...
Een freesbeitel moet keihard, taai, slijtagebestendig en zelfsmerend zijn. Hoogwaardig staal voldoet niet meer. Een keramische coating maakt het snijgereedschap van nu harder dan hard. De KU Leuven onderzocht als eerste tot op het atoom hoe het met de slijtage van die coatings is gesteld.
De Zon is het toneel van een wild dansfeest van magnetische veldlijnen. In het jaar 1998 hebben de satellieten TRACE en SOHO ons een betere kijk dan ooit tevoren op het magneetveld van de Zon verschaft. Het oppervlak van de Zon blijkt een magnetisch tapijt te zijn, geknoopt uit tienduizenden m...
De kwantumcomputer begint een geheel nieuw licht op de fundamenten van de natuurkunde te werpen. Dat is vreemd, want het apparaat bestaat nog niet en zal misschien wel nooit bestaan. Alleen al de speculatie over het kúnnen bestaan veroorzaakt onder natuurkundigen grote opwinding. De onzekere t...
Het heelal doorgronden is een eeuwenoude droom die de mens heeft leren omhoog kijken, eerst met het blote oog, later met telescopen en ruimtesondes. Het antwoord op het grote ligt deels besloten in de vraag naar het kleine: de scheikundige elementen op aarde ontstonden ooit in de sterren. Inzi...
Om verschillende redenen is helium een wonderlijke stof. Niet alleen, omdat dit edelgas voor het eerst op de zon is ontdekt en om zijn erg lage kookpunt, maar vooral om zijn gedrag bij extreem lage temperaturen, als het vloeibaar is.
Tussen 4 Kelvin (= -269oC) en ruim 1000 Kelvin is he...
Het bouwen van een schip vraagt heel wat deskundigheid. In de zeventiende eeuw is scheepsbouw vooral een kwestie van traditie. Het vakmanschap gaat over van vader op zoon. Pas na 1800 legt men ontwerpen in tekeningen vast en rekent men alles door. Tegenwoordig neemt de computer een onmisbare p...
In Delft spelen ingenieurs met bootjes in een grote bak met water. Het Laboratorium voor Scheepshydromechanica herbergt twee sleeptanks waarin onderzoekers het gedrag van schepen op schaal bestuderen. Ondanks de inzet van geavanceerde computers blijft onderzoek in de sleeptank onmisbaar.
Diamantslijpen is een ambacht. De diamantslijper drukt de kostbare edelsteen tegen een sneldraaiende schijf, waarbij hij ervoor moet zorgen dat hij de diamant met precies de juiste druk en in de juiste richting tegen de slijpschijf houdt. De slijpschijf is een gietijzeren schijf die is ingewre...
In 1993 schreven natuurkundigen een theoretisch verhaal over Alice en Bob, die een kwantummechanisch deeltje teleporteerden. In de wereld van de kwantummechanica, die zich kenmerkt door toeval en onzekerheid, leek teleportatie onmogelijk. Inmiddels slaagden natuurkundigen erin het teleportatie...
Golven, eb en vloed, stromingen en temperatuurverschillen – de oceanen vormen een enorm opslagvat van energie. Daarnaast versperren de oceanen de weg tot een grote hoeveelheid fossiele brandstoffen. Energie in overvloed, maar hoe haal je die eruit?
Wat chaos is hoeven we je waarschijnlijk niet eens uit te leggen. Misschien is je kamer thuis wel een goed voorbeeld. Dan weet je ook wel dat chaos geen wanorde betekent. Je moeder zal van mening zijn dat je vaker moet opruimen, maar zelf kun je alles in je kamer terugvinden!
Hondenweer moet het zijn, met veel regen in de Eiffel of de Ardennen. Rivieronderzoekers hopen op hoog water. Niet dat ze uitzien naar een vloedgolf die het hele land in zijn greep houdt – een hoog water zoals zich dat elke paar jaar voordoet, zou al mooi zijn. Dan verplaatst de stroom t...
Ongeveer dertig jaar geleden begonnen zich de contouren af te tekenen van wat nu ’chaostheorie’ heet. Sindsdien zijn veel chaotische verschijnselen diepgaand bestudeerd. Voorbeelden: het weer of de Newtonmethode. In dit artikel onderzoeken we chaos aan de hand van een eenvoudig natuurkun...
Vleermuizen gebruiken hun oren om te zien, niet hun ogen. Het herkennen van geluidsgolven speelt hierbij een cruciale rol bij het vangen van insekten.