De Nobelprijs voor de Natuurkunde gaat dit jaar naar drie van oorsprong Britse fysici. David Thouless, Duncan Haldane en Michael Kosterlitz speelden een belangrijke rol in het begrip van zogenoemde topologische materialen.

DIFFER doet fundamenteel onderzoek naar nieuwe, duurzame bronnen voor energie. Dit jaar doen ze opnieuw mee aan het Weekend van de Wetenschap.

Als je nanocapsules wilt gebruiken om gericht medicijnen af te geven in het lichaam, gaat het niet alleen om de inhoud. Ook de vorm is belangrijk voor de effectiviteit. Nijmeegse onderzoekers publiceerden in Nature Communications hoe de doorlaatbaarheid van het membraan van de nanocapsules de ...

Met de tropische temperaturen van de afgelopen week wil je het liefst zo min mogelijk kleren aan. Helaas waren veel Nederlanders alweer aan het werk, en je kunt natuurlijk geen zwembroek aan naar kantoor. Gelukkig hebben Amerikaanse onderzoekers nu een oplossing gevonden: een stof die je licha...

Chemici van de Rijksuniversiteit Groningen hebben (weer) een moleculaire schakelaar aan hun repertoire toegevoegd. Of beter gezegd: twee schakelaars. In Nature Communications beschrijven ze namelijk een nieuw molecuul dat twee afzonderlijk van elkaar te bedienen lichtschakelaars bevat.

Al tientallen jaren gaan de rendementen van zonnecellen omhoog. Maar waar het ene type zonnecel al tegen de theoretische grenzen van de natuurkunde schuurt, is er bij het andere soort nog een wereld te winnen. Waar zit die winst? Tot hoe ver kunnen wetenschappers gaan? En welke soorten zonnece...

Een regelmatig twintigvlak kennen we vooral als geometrische figuur. Nu blijkt dat je zo’n ‘voetbal’ ook met eiwitten kunt maken. Het resultaat is een groot complex dat lijkt op de eiwitmantel van een virus en waarin je wellicht een geneesmiddel kunt verpakken.

De discussie over wat leven precies is, vertroebelt onze blik op synthetische biologie, vindt Randy Rettberg van MIT en iGEM. Dat is de internationale studentencompetitie op het gebied van genetic engineering. “Zodra het over leven gaat, betrekken we het meteen op onszelf. Maar het gaat ...

Stapels nieuwsberichten suggereren dat de realisatie van de quantumcomputer ‘weer een stapje dichterbij is’, maar hoe staat het er nu echt voor met het apparaat dat de prestaties van de huidige supercomputers kan doen verbleken? NEMO Kennislink gaat op bezoek bij het Delftse QuTech...

Natuurkundige Bart van Wees ontvangt dit jaar een Spinozapremie van 2,5 miljoen euro. Hij mag dat geld vrij besteden aan onderzoek. NEMO Kennislink spreekt Van Wees over zijn experimenten op de grenzen van de quantum- en klassieke wereld.

Wetenschap begint met vragen. Maar niet iedere vraag is geschikt voor wetenschappelijk onderzoek. Het is dus van belang om de juiste vragen te stellen. Hoe doe je dat? NEMO Kennislink schoof aan bij de jurybesprekingen van de Nationale Wetenschapsagenda voor scholieren en probeerde te achterha...

De wet van Moore is aan het eind van zijn Latijn. Dat zei onder andere Mitchell Waldrop in het vaktijdschrift Nature vorig jaar. Oorzaken zijn het bereiken van de atoomgrens wat betreft dikte van stroomdraden en quantumeffecten die op deze schaal optreden. Mogelijke oplossingen zijn q...

Scheikundigen van de Universiteit van Sheffield (VK) hebben een kubusvormige kooi ontwikkeld, waarin zich stoffen nestelen die sterk lijken op zenuwgassen. Volgens de onderzoekers wordt dit misschien een nieuwe techniek om chemische wapens te detecteren.

Al jaren zijn wetenschappers op zoek naar nieuwe nano- en microdeeltjes die bijvoorbeeld dienst kunnen doen in voedsel of verf. Maar die deeltjes zijn vaak rond, wat een beperking vormt. Wetenschappers van de Universiteit Leiden hebben nu een manier gevonden om piepkleine piepschuimen deeltjes...

In de hersenen van Alzheimer-patiënten plakken eiwitfragmenten aan elkaar tot lange amyloïd draden. Die draden kunnen rond zijn, of plat als een lint. Amerikaanse onderzoekers publiceerden in Nature Materials een model dat de vorm van eiwitdraden voorspelt. Dit kan helpen om beter te ...

Ramen die reageren op de hoeveelheid zonlicht of muren waar geen waterdruppel meer vat op krijgt. Materialenonderzoeker Joanna Aizenberg van de Universiteit van Harvard kijkt naar de natuur en laat haar fantasie de vrije loop. “De natuur heeft oplossingen paraat voor talloze problemen wa...

Het tijdperk van de slimme materialen dient zich aan. Dat stelt Nathalie Katsonis van de Universiteit Twente: “Slimme materialen zijn materiaal en apparaat ineen.” Geïnspireerd door de uitlopers van komkommerplanten en de vorm van zaadpeulen creëert ze helixvormige materialen die z...

Onderzoekers van de TU Delft ontwikkelen een nieuwe manier om belletjes te maken die je kunt gebruiken als een model voor een levende cel. Het meest opvallende: de belletjes zuiveren zichzelf. Ze publiceerden hun techniek in het tijdschrift Nature Communications.

Een stimuleringsprijs specifiek voor vrouwelijke wetenschappers, dat ligt voor sommigen gevoelig. Niet voor chemicus Daniela Wilson, winnares van de NWO Athenaprijs 2015: “Het is belangrijk dat we de zichtbaarheid van vrouwen in de wetenschap vergroten.” Het prijzengeld gaat ze geb...

Een elektronische neus kan een gevaarlijke darmontsteking bij te vroeg geboren baby’s vermoedelijk dagen van te voren al ruiken. Nu wordt de diagnose pas gesteld als de ziekte er is. De eNose, ook gebruikt door het Amerikaanse leger om (bio)chemische wapens op te sporen, herkent...

Chemici uit de VS hebben een duikbootje te water gelaten ter grootte van één molecuul. En het kan nog varen ook, dankzij een door licht aangedreven motortje uit Groningen.

In hete vulkanen leven oerbacteriën die van zuur houden. Tegelijkertijd zoeken farmaceuten naar de beste manier om inslikbare medicijnen te beschermen tegen zure maagsappen. Deense onderzoekers willen vulkaanmicroben nu omtoveren tot medicijnkoerier.

Het imiteren van onze tastzin is behoorlijk ingewikkeld. Onze huid kan extreem gevoelig heel veel verschillende dingen waarnemen. Nabootsen van de tastzin is belangrijk om bijvoorbeeld een kunsthuid voor protheses of voor zorgrobots te ontwikkelen. Misschien lukt het met nanodraadjes van ijzer...

Cellen gedragen zich onderling allemaal een beetje anders, ook al hebben ze precies hetzelfde DNA. Waar die ‘ruis’ vandaan komt was altijd een raadsel. Volgens Nederlandse scheikundigen is de stroperige vloeistof in de cel de oorzaak.

Licht speelt een belangrijke rol in de wetenschap. Zowel als onderzoeksonderwerp als middel om onderzoek mee te doen. Natuurkundige Kobus Kuipers probeert licht te beïnvloeden met minuscule nanostructuren om zo de eigenschappen van het licht te beïnvloeden. Hij vertelt over zijn onderzoek. ...

Groningse chemici hebben een nieuw type moleculaire motor ontworpen. Het bestaat uit twee groepen, verbonden via een centrale ‘as’ die in een tegenovergestelde richting draaien, net als de wielen van een auto. Het resultaat lijkt ideaal voor een nanotransportsysteem.

Lasers hebben sinds de jaren ’60 de wereld veroverd. Ook in het onderzoek zijn ze niet meer weg te denken. Van supermicroscoop tot productiemiddel voor computerchips, de laser doet het. Aneta Stodolna vertelt over haar onderzoek. “Ik kon met licht in een waterstofatoom kijken.̶...

De biologische cel is een bolwerk van chemische reacties die nog nauwelijks doorgrond zijn. Om deze reacties te kunnen volgen hebben wetenschappers verschillende methodes ontwikkeld, en licht speelt daarin een belangrijke rol. Natuurkundige Michel Orrit gebruikt licht om individuele moleculen ...

De voorgekookte practica tijdens de studie scheikunde konden hem niet boeien. Alsof je een kookboekrecept volgde, vindt chemicus Rint Sijbesma. Toen hij eenmaal zelf materialen mocht gaan ontwerpen was hij om. “Ik heb nooit meer wat anders gewild.”

Licht kan gehoorzaam zijn, en daar maken wetenschappers handig gebruik van. Om ervoor te zorgen dat licht optimaal presteert in bijvoorbeeld zonnecellen of lampen proberen onderzoekers Diana Grishina en Femi Ojambati het licht naar eigen zeggen te dresseren. Ze vertellen over hun onderzoek.