Historicus Beatrice de Graaf van de Universiteit Utrecht is een van de winnaars van de Stevinpremie, een prijs van wetenschapsfinancier NWO voor onderzoek met veel maatschappelijke impact. Zij krijgt de prijs voor haar bijdrage aan het bestrijden van terrorisme.

Sperma, urine, bloed… In de achttiende eeuw gingen wetenschappers anders kijken naar de functies van deze ‘lichaamssappen’. Historicus Ruben Verwaal kwam tijdens zijn promotieonderzoek achter de reden.

Sara Haverkamp wint de KNAW Onderwijsprijs voor haar profielwerkstuk over de media onder Poetin en Trump. Een sterk en zeer uitgebreid werkstuk dat aantoont hoe de journalistiek steeds meer in de knel komt, ook in de Verenigde Staten.

Tot het midden van de negentiende eeuw veroorzaakte lozing van onze ontlasting in de alsmaar uitdijende steden ernstige ziekten en stank. Het zelfreinigende vermogen van de natuur kon deze hoeveelheden eenvoudig weg niet aan. De ontstaansgeschiedenis van onze huidige sanitatie is dan ook voora...

Vanaf deze week zijn de propagandafilms van de NSB openbaar en voor iedereen online te bekijken. Erg opruiend zijn ze niet: de filmpjes laten vooral de tijdsgeest en de idealen van de NSB zien.

Hoe kunnen racisme en gelijkheid hand in hand gaan? Filosofen uit de achttiende eeuw pleitten voor gelijkheid tussen mensen, maar tegelijkertijd verdeelden ze de mens in rassen. Nieuw onderzoek schept helderheid.

Mis je iets in onze seculiere samenleving? Het is mensen eigen om ergens in te willen geloven, volgens filosoof en spinozist Ton de Kok. Onlangs kwam zijn boek over de God van Spinoza uit. Hierin maak je op begrijpelijke wijze kennis met Spinoza’s rationele alternatief voor een vaderfigu...

Vandaag is het exact zeventig jaar geleden dat de Joodse Staat Israël is uitgeroepen in Palestina, ondanks dat het land grotendeels bewoond werd door Arabieren. De realisatie begon met hulp van de Britten, in de vorm van de Balfour Declaration uit 1917.

Het doet lachwekkend aan: Jezus die eruitziet als een piskijker. De arts als kwakzalver op kluchtige schilderijen uit de Gouden Eeuw kennen we wel, maar de dokter als Jezusfiguur is veel minder bekend. Toch was het eeuwenlang een serieus thema in de schilderkunst.

Rosie the Riveter. Wie kent niet het iconische beeld van de Amerikaanse fabrieksarbeidster met haar frisse hoofddoekje en gebalde vuist? Maar ook de nazi’s bleken vrouwen met mooie propagandabeelden naar de oorlogsindustrie te lokken.

In de Nederlanden begon 450 jaar geleden de Opstand tegen het Spaanse bewind. Het Nationaal Militair Museum herdenkt dat met een tentoonstelling over de jonge Willem van Oranje Nassau. Nieuw onderzoek laat zien hoe Willem de vader des vaderlands kon worden.

In de zestiende eeuw verschenen de eerste woordenboeken en grammatica’s van het Nederlands. Dat wordt vaak toegeschreven aan een groeiend nationaal bewustzijn. Maar Nederlanders in die tijd hadden niet alleen interesse voor de Nederlandse volkstaal, ook voor andere talen.

Is nadenken vandaag de dag hetzelfde als duizenden jaren geleden? Volgens David Rijser niet. Hij kijkt naar de weergave van nadenken in antieke literatuur en recentere kunst in het themaboekje voor de Week van de Klassieken.

De afgelopen anderhalve eeuw bracht technologie Nederland flinke welvaart. Extreme armoede verdween en we kregen steeds meer te besteden. Onderzoekers schreven ‘De kwetsbare welvaart van Nederland’, waarin ze de relatie tussen duurzaamheid, welvaart en techniek bestudeerden.

Archeologen ontdekten een familiegraf van 5600 jaar oud bij opgravingen in Tiel. Overblijfselen van familiegraven uit deze periode zijn uiterst zeldzaam. Gezamenlijk begraven was meer iets voor boeren.

Antoni van Leeuwenhoek maakte in de 17e eeuw microscopen die vele malen beter waren dan die van zijn concurrenten. Nieuw onderzoek laat zien hoe hij deze onovertroffen kwaliteit bereikte.

De welvaart nam toe en extreme armoede verdween in Nederland tussen 1850 en 2010. Maar met de duurzaamheid gaat het steeds minder goed, laat het boek ‘De kwetsbare welvaart van Nederland’ zien. Daarom roepen de auteurs op tot een circulaire economie.

Met Pasen vieren christenen dat Jezus is opgestaan uit de dood. Met zijn vroegste volgers in Palestina liep het minder goed af. Dit was van grote invloed op de interpretatie van Jezus’ leer.

Altijd al willen weten wat voor porno we vroeger hadden? Pak dan nu je kans, want in Museum Meermanno is de expositie ‘Porno op papier’ geopend. Niet eerder was er vier eeuwen porno bij elkaar te zien.

Heb jij nog cashgeld in je portemonnee? Moderator Desiree Hoving sprak tijdens NEMO Kennislink Live met drie experts over het verdwijnen van contant geld, controle hebben over je bankzaken en de opkomst van cryptovaluta zoals bitcoins.

De Week van het Geld is een mooi moment om Oscar Gelderblom te overvallen met vragen. Hij onderzoekt de financiën van Nederlandse huishoudens. Eind maart verschijnt hier zelfs een televisieprogramma over.

Tweehonderd jaar geleden begon in Drenthe een vooruitstrevend project: mensen werden op het land aan het werk gezet om ze uit de armoede te helpen. Het werkte niet, net zomin als veel latere initiatieven tegen armoede en criminaliteit. Jan Libbenga beschreef de geschiedenis.

In ‘Het hele soepzootje’ legt wetenschapsjournalist Floor Bal samen met illustrator Sebastiaan van Doninck de hele geschiedenis van de aarde uit voor kleuters. Van oerknal tot nu. De tekeningen zijn prachtig maar dit onderwerp aan kleine kinderen uitleggen, blijkt toch behoorlijk l...

De Nederlandse geschiedenis uit de zeventiende eeuw bestuderen we vaak vanuit Nederlandse bronnen. Onlangs verscheen een niet eerder vertaald boek van een hoge Portugese militair over oorlog met de Hollanders in Brazilië. Dit biedt een interessante, andere blik.

Liederen die een gemeenschappelijke melodie hebben, behoren tot dezelfde melodieënfamilie. Berit Janssen ontwikkelde een computerprogramma om terugkerende elementen in melodieën op te sporen.

In middeleeuwse boeken staan vaak de meest schitterende en kleurrijke afbeeldingen. Deze miniaturen zijn voor het eerst grootschalig onderzocht én vormen het onderwerp van een nieuwe tentoonstelling.

Kunstenaar Jonas Staal maakt niet alleen propagandakunst, hij onderzoekt het ook. In zijn promotie-onderzoek laat hij zien dat deze kunst niet alleen gemaakt wordt onder dictatoren of in totalitaire staten. NEMO Kennislink interviewt hem hierover.

We staan er niet vaak meer bij stil, maar de vakbonden strijden al anderhalve eeuw voor de werkende mens. Zaken als pensioen, vakantiedagen of minimumloon zijn niet vanzelfsprekend, maar zijn door acties verworven rechten. Deze vakbondsgeschiedenis heeft nu een nieuwe site gekregen.

Het wordt tijd dat alternatieve geneeswijzen uit de taboesfeer komen, juist omdat zoveel mensen ze gebruiken, stelt etnoloog Peter Jan Margry. Hij laat zien dat het fenomeen veel groter is dan menigeen denkt.

Che Guevara is de enige historische figuur van wie het gezicht regelmatig in het straatbeeld te zien is. Op muren, T-shirts en als tatoeage. Zijn reputatie nam al tijdens zijn leven mythische proporties aan. Maar hoe was hij echt?