Vorige week opende koningin Máxima in de Leidse Pieterskerk de Asian Library: een aparte afdeling van de universiteitsbibliotheek met ruim dertig kilometer aan boeken en handschriften uit Azië. Daarmee is het een van de grootste Azië-collecties wereldwijd.

Het was weer Prinsjesdag. De besprekingen in de Tweede Kamer krijgen daarna altijd veel aandacht op tv. Nederlandse politici zijn echter zelden meeslepende redenaars. Dit is altijd zo geweest.

Op 14 september 1867, exact 150 jaar geleden, verscheen het eerste deel van Het Kapitaal van Karl Marx. Een uniek exemplaar van de eerste druk, waarin Marx zelf correcties en aantekeningen in de kantlijn aanbracht, is vanaf nu volledig gedigitaliseerd beschikbaar.

In het beroemde Vikinggraf in het Zweedse Birka lag een vrouw, zo blijkt uit DNA-onderzoek. Volgens wetenschappers was de vrouw zelfs een officier, vanwege de vele wapens in het graf. Zijn we te lang blind geweest voor vrouwen op het slagveld of willen we nu te graag dat ze hebben bestaan?

Op 11 september 2001 pleegden terroristen van Al Qaida een aanslag op de New Yorkse Twin Towers. De Verenigde Staten begon vervolgens een ‘War on Terror’ die te vergelijken is met politiek uit de zeventiende eeuw. Frankrijk was toen de grootmacht die uit angst in de aanval ging.

Neanderthalers maakten 200 duizend jaar geleden al lijm uit berkenteer, maar hoe? Archeologen hebben aangetoond dat neanderthalers bruikbare hoeveelheden teer uit de bast van berken konden halen. Ook als ze maar een beetje aanrommelden…

Hoewel Indonesië al vanaf 1949 onafhankelijk was, hield de Nederlandse regering tot 1962 vast aan Nieuw-Guinea. De frustraties over het verlies van Indonesië zouden de oorzaak zijn voor dit krampachtige beleid. Bart Stol bewijst nu het tegendeel in zijn proefschrift.

Het Sanskriet ligt aan de basis van veel Europese talen. Maar ook de vele fabels en mythen die in het Sanskriet zijn opgetekend, drongen in de westerse vertelcultuur door. Een tentoonstelling van de Universiteitsbibliotheek Leiden laat zien hoe nauw deze taal en cultuur zijn verweven.

Himmlers geheime deal is een intrigerend boek, maar met een misleidende titel. Himmler speelt namelijk een belangrijke bijrol en niet de hoofdrol. Dit boek vertelt over verschillende reddingsoperaties om Joden te redden tijdens de Tweede Wereldoorlog.

In de Verenigde Staten vindt op maandag 21 augustus 2017 een volledige zonsverduistering plaats. Hij trekt van de staat Oregon aan de westkust naar South Carolina aan de oostkust en zal miljoenen bezoekers trekken. Hoe ontstaat een zonsverduistering en heeft de wetenschap er nog iets aan?

In Het Scheepvaartmuseum is op dit moment een tentoonstelling te zien over een wereldkaart uit 1648. Gastconservator Djoeke van Netten legt uit wat er zo bijzonder is aan deze kaart van Blaeu. “In zijn eentje maakt hij de zaal, met gemak.”

Vanuit Nederland bekeken is de Franse politieke cultuur een ver, exotisch eiland met archaïsche rituelen. Het absolutistische koningschap verdween in 1789, maar de Franse politiek is ten diepste een hofcultuur gebleven.

Hoe zagen Nederlanders zichzelf in de twintigste eeuw? Jesper Verhoef onderzocht onze identiteit aan de hand van het publieke debat over nieuwe media uit Amerika. Wat blijkt? Nederlanders moesten niets hebben van die moderne fratsen.

Iedereen kent de zwaartekracht, die ervoor zorgt dat we met beide benen op de grond blijven staan. Hoe bekend het ook mag zijn, natuurkundigen worstelen er al eeuwen mee. Wetenschapsjournalist Martijn van Calmthout schreef er een uitstekend boek over.

Een flatgebouw van 22 verdiepingen waarvoor alle energie door mensen wordt opgewekt? Geen probleem, volgens Utrechts onderzoek. Maar dan moet je wel urenlang per dag fitnessen, mag je niet zo vaak warm douchen en moet je van zweetlucht houden.

Ierse monniken wisselden in hun geschriften tussen Iers en Latijn. “Een beetje zoals Nederlandse managers regelmatig switchen naar het Engels”, aldus Nike Stam. Zij promoveerde deze maand op een bijzonder middeleeuws handschrift.

Faces of Science heeft drie nieuwe bloggers: Janna de Boer, Jorrit Steehouder en Uzume Zoë Wijnsma. Janna analyseert het taalgebruik van patiënten met een psychose, Jorrit onderzoekt de beginjaren van de Europese samenwerking na de Tweede Wereldoorlog. En Uzume duikt nog verder terug de geschi...

De filosoof Kant en psychologie gaan niet door een deur, is de heersende mening. Dit is een onterecht beeld, mede ontstaan door een methodestrijd in de negentiende eeuw. Peter Sperber geeft met zijn proefschrift de verliezers hun plek terug in de geschiedenisboeken.

Op 16 juni 1990 juichte een uitzinnige menigte ANC-leider Nelson Mandela, die dat jaar was vrijgelaten, toe vanaf het Leidseplein. Jarenlang hadden Nederlandse bewegingen zich ingezet voor afschaffing van de apartheid in Zuid-Afrika.

Wat is er deze zomer fijner dan onderuitgezakt in een strandstoel een goed boek over wetenschap lezen? Er verscheen een hoop moois dit jaar. Alle redacteuren van NEMO Kennislink raden je daarom weer hun favoriete populairwetenschappelijke boek van het afgelopen jaar aan.

In een Marokkaanse grot zijn fossielen gevonden van Homo sapiens, met een ouderdom van rond de 300.000 jaar. Dit verlengt de geschiedschrijving van de denkende mens met 100.000 jaar. De oudste resten van Homo sapiens waren tot nu toe 200.000 jaar oud en kwamen uit Ethiopië.

Schitterende gedetailleerde kaarten, weergaloze 3D-constructies en uitstekende begeleidende teksten. Archeoloog Andrea Carandini en collega’s leveren met hun tweedelige atlas van het oude Rome een meesterwerk af.

In het Gelderse Lienden bleven de gouden munten maar naar boven komen. Niet eerder zijn er zoveel Romeinse munten op één locatie gevonden, in totaal 41 stuks. En ook belangrijk: ze waren nog nooit zo jong. Dit geeft een andere kijk op de laat-Romeinse periode in Nederland.

Onze huidige medische kennis hebben we onder meer te danken aan experimenten op mensen waar we niet graag aan herinnerd worden. Het ethisch besef van de risicovolle handelingen leek ver te zoeken. Totdat bizarre wantoestanden tijdens de Tweede Wereldoorlog iedereen weer met de neus op de feite...

Zuid-Molukse jongeren kaapten veertig jaar geleden een trein en gijzelden ruim honderd basisschoolkinderen in Drenthe. Nederland stond op zijn kop: zoiets was hier nog nooit gebeurd! Wat dreef de Zuid-Molukse jongeren tot deze gewelddadige acties?

Historicus Ewoud Kieft heeft zichzelf gedwongen om Mein Kampf zo onbevooroordeeld mogelijk te lezen. Hij wilde begrijpen waarom de inhoud miljoenen mensen aansprak. Zijn bevindingen heeft hij op een persoonlijke manier beschreven in ‘Het verboden boek. Mein Kampf en de aantrekkingskracht...

De oudheid werkt nog door tot in onze tijd. Bijvoorbeeld in tv-series als The Sopranos en een recente toespraak van politicus Thierry Baudet in de Tweede Kamer, stelt universitair docent David Rijser. Volgens hem bieden klassieke teksten nog steeds interessante inzichten.

China was een gesloten rijk in de zeventiende eeuw. Buitenlanders waren er niet welkom. Toch lukte het enkele Nederlanders om vaste voet aan Chinese grond te krijgen. Vol bewondering keken ze naar de Chinese cultuur. Andersom hadden de Chinezen ook een mening over ons. Deze beeldvorming is nu ...

Porseleinhandel is nu eens niet het onderwerp van een historisch onderzoeksproject over China. Dit keer ligt de Chinese cultuur en de wederzijdse beïnvloeding door contacten met Europeanen onder een vergrootglas. De jonge Republiek speelde daarin een belangrijke rol.

April is de Maand van de Filosofie. Spinoza is de grootste filosoof die ons land heeft voortgebracht, hoewel ze daar in zijn eigen tijd meestal anders over dachten. De waardering voor Spinoza begon eind achttiende eeuw pas echt.