Verdwenen taal
Er bestaat een aantal mogelijke oorzaken voor de teloorgang van een taal. Welke daarvan ligt er ten grondslag aan het verdwijnen van het Uru in Iruitu?
Marjolein Overmeer was verkocht na het lezen van haar eerste Thea Beckman boek en ging jaren later Geschiedenis studeren in Leiden. De verhalen van en over ‘gewone’ mensen vindt ze nog steeds het boeiendst en daar schrijft ze dan ook het liefst over. Maar verder komen alle aspecten uit de Geesteswetenschappen aan bod.
Er is genoeg interessant wetenschappelijk onderzoek, maar hoe maak je dat toegankelijk en boeiend voor het brede publiek? Marjolein slaat graag bruggen tussen die twee. Niet alleen voor Kennislink maar ook als freelancer (De Lachende Cavalier).
In haar vrije tijd drinkt een borrel op een terras met vrienden, leest (meestal historische) boeken, kijkt (het liefst historische) films of bezoekt (inderdaad, bij voorkeur historische) musea.
Er bestaat een aantal mogelijke oorzaken voor de teloorgang van een taal. Welke daarvan ligt er ten grondslag aan het verdwijnen van het Uru in Iruitu?
Spraakherkenning is een ingewikkeld proces: de spreker zendt een eenvoudige boodschap uit, maar de luisteraar ontvangt een complex geluidssignaal. Hierin zit allerlei extra informatie over de spreker verborgen, evenals omgevingsgeluiden. Toch krijgt ons brein de boodschap meestal zonder proble...
Doofheid wordt door velen als alleen maar een handicap gezien. Maar Doven hebben ook – doordat ze niet kunnen horen – een geheel eigen cultuur ontwikkeld, met een eigen taal en eigen onderwijs.
Dat het Engels toekomst heeft is een ding dat zeker is. Maar het Engels is zeker niet de enige taal van de toekomst, en bovendien zal het Engels er in de toekomst heel anders uitzien dan nu. Dat voorspelt David Graddol in English Next, het pas verschenen rapport van de British Council.
Maken we ons nu zorgen over de invloed van sexy r&b-clips, in de jaren vijftig was het rock-‘n’-roll dat de goede zeden bedreigde.
Steeds meer mensen gebruiken het persoonlijk voornaamwoord hun in plaats van ze of zij als onderwerp van de zin. Het gebruik van hun wordt beschouwd als ongrammaticaal en als een vorm van taalverloedering. Ondanks de vele kritiek verspreidt hun zich in rap tempo over Nederland.
Het verdwijnen van duizenden talen baart zowel de Unesco als de taalkundige wereld zorgen. Er moet alles aan gedaan worden om de bedreigde talen vast te leggen: internet lijkt hiervoor een geschikt medium.
Op welke leeftijd kinderen het beste geconfronteerd kunnen worden met een tweede moedertaal is nog punt van discussie; wel blijkt dat tweetaligheid op den duur alleen maar voordelen biedt. Zelfs de EU pleit daarom voor meertaligheid. Michael Clyne, professor in de taalkunde in Melbourne, stelt...
Iedere verkiezingscampagne heeft zijn vreemde vogels. In 1970 was dat bij de Amsterdamse gemeenteraadsverkiezingen de ‘Vrije Sekspartij’.
De beroemde poster van de PSP werkte minder ontwapenend dan gedacht. Bij veel mensen was er kritiek op de ‘seksistische uitbuiting van het vrouwelijk lichaam’.
Het woord blingbling is begonnen als een woord voor een bepaald soort sieraden, maar het is allang veel meer dan alleen dat. Blingbling is een algemene aanduiding geworden voor iets wat in is, wat hip, modieus, trendy is. Maar waar komt dit woord eigenlijk vandaan?
Waarom wordt het woord leuk zo vaak gebruikt? Hoe komt het dat iedereen gelijk begrijpt wat je bedoelt, als je zegt dat iets leuk was? En is leuk een typisch Nederlands woord te noemen?
In januari 2006 verscheen in het wetenschappelijke tijdschrift ‘Proceedings of the National Academy of Sciences’ (PNAS) een artikel van vier Amerikaanse wetenschappers, met de spraakmakende titel Whorf Hypothesis is Supported in the Right Visual Field but not in the Left. Aubrey Gi...
In het boek ‘Waarom een buitenboordmotor eenzaam is’ bekijkt kinderboekenschrijfster Joke van Leeuwen de Nederlandse taal van alle kanten. Goed gedocumenteerde en vaak humoristische uitleg wordt afgewisseld met speelse taalvondsten en grappige illustraties. Een aanrader.
William Labov (1927) wordt gezien als de grondlegger van de sociolinguïstiek, een tak van de taalkunde die zich richt op sociale variatie binnen taal. Labov was één van de eerste taalkundigen die de taal van de straat tot onderwerp van studie maakte. In dit artikel een interview met deze beroe...
Zijn kinderen papegaaien? Tot op zekere hoogte doen kinderen na wat zij in hun omgeving horen. Maar taalverwerving is meer dan alleen maar imitatie. Kinderen stellen hun eigen taalsysteem samen en passen dit net zo lang aan totdat ze ongeveer hetzelfde praten als de mensen in hun omgeving.
Minister Rita Verdonk wil in navolging van de gemeente Rotterdam een gedragscode instellen, waarin gepleit wordt tegen discriminatie en vóór het gebruik van de Nederlandse taal in het openbare leven. Taalkundigen horen liever meer talen op straat.
Vanaf 1 maart moet door migranten een inburgeringsexamen worden afgelegd in het land van herkomst. Met behulp van een spraakherkenningssysteem beoordeelt een computer of mensen de Nederlandse taal goed genoeg beheersen om in aanmerking te komen voor een verblijfsvergunning.
Half maart veegden enkele deskundigen de vloer aan met de automatische taaltoets die minister Verdonk deze zomer wil invoeren voor immigranten. Wat houdt die toets precies in? En is er echt zo veel mis mee?
Ongeveer een kwart van alle patiënten met een beroerte krijgt afasie, een taalstoornis waarbij het spreken, begrijpen, lezen en schrijven is verstoord. Het woord afasie komt uit het Grieks en betekent “niet kunnen spreken” (a=niet, fasie=spreken). Afasie is bij iedereen anders, afh...
Mensen praten, de hele dag door, over van alles en nog wat. Uit onderzoek blijkt zelfs dat mensen zo’n tweederde van de tijd dat ze praten besteden aan roddelen over anderen. Omdat roddelen een gunstige uitwerking kan hebben op je eigen positie binnen een groep, zijn er wetenschappers die mene...
Op allerlei plaatsen op de wereld bestaan groepen mensen die hun taal fluiten om een boodschap zo over grotere afstand te kunnen overdragen. Hoe kun je rijke en ingewikkele spraakklanken omzetten in gefluit? Taalkundig onderzoek werpt nieuw licht op die vraag.
De spellingsnorm schrijft voor dat woorden als alle en sommige in bepaalde gevallen geschreven moeten worden met een –n . Uit onderzoek blijkt dat veel Nederlanders de betreffende spellingsregel niet gebruiken omdat deze niet aansluit bij hun intuïties.
De hemel vertoont op oudejaarsnacht alle kleuren van de regenboog: het effect van duizenden vuurpijlen. Maar dat is pas zo sinds de jaren zestig. Vroeger maakten mensen vooral héél véél herrie tijdens de jaarwisseling.
Op 19 december werd het 16e Groot Dictee der Nederlandse Taal uitgezonden op de Nederlandse en Vlaamse televisie. Net als vorig jaar werd het Groot Dictee voorafgegaan door het Kinderdictee; beide dictees werden gewonnen door Vlamingen. Ook eerder deze week stonden de kranten vol met spellingn...
Ewoud Sanders is taalhistoricus en journalist en schreef diverse boeken over taal. In deze bijdrage gaat hij in op de vraag: Welke plek verdient Maarten Toonder in de Nederlandse taal- en letterkunde?
Wat is straattaal? Iedereen heeft er wel een mening over: de kranten, de televisie, de leraren en de onderzoekers. Maar de sprekers zelf komen niet echt aan het woord. Bestaat straattaal eigenlijk wel? Het eerste wat zou moeten gebeuren is goed onderzoek.
Talen zijn net levende wezens: ze leven, krijgen nakomelingen en sterven, ze hebben zusjes (Nederlands en Duits), verre achterneven (Nederlands en Russisch) en zelfs complete stambomen, zoals de Indo-Europese taalfamilie die nu over de hele wereld gesproken wordt.